Σοκ προκάλεσε στις διεθνείς αγορές η κατάρρευση του ρυθμού ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας σε… ευρωπαϊκά επίπεδα στο τέταρτο τρίμηνο του 2005, εξαιτίας της κατακόρυφης μείωσης της κατανάλωσης, των επενδύσεων και της οικοδομικής δραστηριότητας.

Κείμενο 5 - [Ελλάδα, σταυροδρόμι των λαών]

Το ΑΕΠ της Νο1 οικονομίας του πλανήτη αυξήθηκε μόλις κατά 1,1% στο διάστημα Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου, από 4,1% στο τρίτο τρίμηνο. Ο ελληνικός χώρος στις γεωγραφικές, οικονομικές, κοινωνικές και πνευματικές του δομές αποτέλεσε πάντα σ' ολόκληρη την ιστορία του έναν οριακό χώρο ανάμεσα σε δύο ξεχωριστούς κόσμους -ανατολικό και δυτικό- που δεν έμειναν ποτέ στεγανά κλειστοί. Η αναιμική αυτή επίδοση απείχε έτη φωτός από τις προβλέψεις των αναλυτών της Wall Street, που έκαναν λόγο για ρυθμό ανάπτυξης 2,8%. Και στην επικοινωνία ανάμεσα στους δύο αυτούς κόσμους ο ρόλος του ελληνισμού ήταν πρωταρχικός. Το τελευταίο τρίμηνο του 2005 αποδείχθηκε το χειρότερο της τελευταίας τριετίας για την οικονομία των ΗΠΑ, καθώς υποδεέστερη επίδοση είχε να εμφανιστεί από το τέλος του 2002, όταν ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν μόλις 0,2%. Γιατί, όχι μόνο οι Έλληνες, από την αυγή της ιστορίας τους, απλώθηκαν ακτινωτά σ' ολόκληρο το μεσογειακό χώρο και πέραν αυτού με τις αρχαίες αποικίες, τις νεότερες παροικίες και την κατά καιρούς επεκτατική πολιτική των διαφόρων πολιτικών σχηματισμών του ελληνισμού, αλλά και οι διάφοροι λαοί της Δύσης και της Ανατολής κατέκλυσαν κατά καιρούς πρόσκαιρα ή μονιμότερα τον ελληνικό χώρο.

Πανικός

Έτσι, ο χώρος αυτός δίκαια μπορεί να χαρακτηριστεί σταυροδρόμι των λαών.

Τα νέα για την ανάπτυξη προκάλεσαν κινήσεις πανικού στις αγορές, με το δολάριο να καταβαραθρώνεται και τις κεφαλαιαγορές να χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους, καθώς οι επενδυτές έσπευσαν σε μαζικές ρευστοποιήσεις.

Μ' άλλα λόγια, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της ιστορίας μας είναι και παραμένει ο οριακός της χαρακτήρας.

Η μακράν απογοητευτικότερη συνιστώσα της οικονομικής δραστηριότητας ήταν οι δαπάνες των καταναλωτών, που αντιστοιχούν στα δύο-τρίτα του αμερικανικού ΑΕΠ.

Το χαρακτηριστικό αυτό είναι το κύριο και πάντα ζωντανό στοιχείο της ελληνικής παράδοσης.

Η αύξηση των καταναλωτικών δαπανών στο τέταρτο τρίμηνο ήταν υποτυπώδης, καθώς δεν ξεπέρασε το 1,1% και ήταν η μικρότερη που έχει καταγραφεί μετά το 1% του δευτέρου τριμήνου του 2001, όταν όμως η οικονομία των ΗΠΑ πάλευε με την ύφεση. Νίκος Γ. Σβορώνος, "Παράδοση και ελληνική ταυτότητα", Ανάλεκτα Νεοελληνικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας, εκδ. θεμέλιο, 1987 Είναι ενδεικτικό ότι οι δαπάνες των Αμερικανών για την αγορά διαρκών αγαθών (αυτοκινήτων, ψυγείων, και άλλων προϊόντων με υπερτριετή διάρκεια ζωής) κατέρρευσαν κατά 17,5%!

Αφού ανέκτησαν την ψυχραιμία τους, οι αναλυτές απέδωσαν εν μέρει την κακή πορεία της οικονομίας στον αντίκτυπο των αυγουστιάτικων τυφώνων, που έπληξαν καίρια τις δαπάνες των νοικοκυριών τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο. Πολλοί ειδικοί μάλιστα δήλωναν χθες με σιγουριά ότι η οικονομία των ΗΠΑ παραμένει ισχυρή και ότι θα συνεχίσει να παίζει το ρόλο της "ατμομηχανής" της παγκόσμιας οικονομίας.

Στο σύνολο του 2005 ο ρυθμός ανάπτυξης διαμορφώθηκε στο 3,5%, επίδοση εξαιρετική, ακόμα και αν συνιστά επιβράδυνση σε σχέση με το 2004, όταν η αύξηση του ΑΕΠ είχε αγγίξει το 4,2%.

Γ.Χ.