Μτφρ. Α.Ν. Διαμαντόπουλος. [1937] 1975. Ξενοφώντος Λακεδαιμονίων Πολιτεία, Αθηναίων Πολιτεία. Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή, μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος.

Πώς δε να μη θαυμάση κανείς και εις τούτο πολύ τον Λυκούργον, ο οποίος, επειδή παρετήρησεν ότι όσοι θέλουν να γυμνασθούν εις την αρετήν δεν είναι ικανοί να εργασθούν και δια το μεγαλείον της πατρίδος των, ηνάγκασεν όλους εις την Σπάρτην εις όλας να γυμνάζωνται τας αρετάς; Όπως λοιπόν οι γυμναζόμενοι ιδιώται διαφέρουν κατά την ανδρείαν από τους μη γυμναζομένους, ομοίως και η Σπάρτη φυσικά όλων των πόλεων κατά την αρετήν διαφέρει, επειδή μόνη αυτή έχει την καλοκαγαθίαν δημόσιον γύμνασμα. Μήπως δε δεν είναι ωραίον και εκείνο ότι, ενώ αι άλλαι πόλεις τιμωρούν δια τα αδικήματα των ανθρώπων προς τους ομοίους των, εκείνος όχι ολιγώτερον ετιμώρησεν όσους φανερά αμελούν καλύτεροι να γίνωνται; Διότι, φαίνεται, ενόμιζεν ότι όσοι μεν άλλους υποδουλώνουν ή αφαιρούν ή κλέπτουν κάτι, αδικούν μόνον τους πάσχοντας ταύτα, ενώ οι δειλοί και οι άνανδροι ολοκλήρους προδίδουν τας πόλεις, ώστε φυσικόν νομίζω ότι εις αυτούς μεγάλας τιμωρίας επέβαλεν.

Μτφρ. Π. Βλαχάκος & Γ.Α. Ράπτης. 2003. Ξενοφώντος Αγησίλαος. Εισαγωγή, μετάφραση, περίληψη, σχόλια Π. Βλαχάκος. Πρόλογος Δ. Λυπουρλής. Λακεδαιμονίων Πολιτεία. Εισαγωγή, μετάφραση, περίληψη, σχόλια Γ.Α. Ράπτης. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος.

Κι αυτό πάλι το μέτρο του Λυκούργου πώς δεν αξίζει να θαυμασθεί εξαιρετικά; Αυτός, επειδή παρατήρησε ότι, όπου την αρετή την υπηρετούν άνθρωποι με προσωπική τους επιλογή, δεν είναι ικανοί να μεγαλώσουν την πατρίδα τους, εξανάγκασε στη Σπάρτη όλους ανεξαίρετα να ασκούν δημόσια όλες τις αρετές· όπως λοιπόν οι ιδιώτες διαφέρουν μεταξύ τους στην αρετή, οι ενδιαφερόμενοι από τους αδιάφορους, έτσι εύλογα και η Σπάρτη υπερέχει στην αρετή από όλες τις άλλες πόλεις, γιατί μόνη αυτή φροντίζει δημόσια για την καλοκαγαθία. Δεν είναι πράγματι και αυτό καλό μέτρο (του Λυκούργου), το ότι δηλαδή, ενώ οι άλλες πόλεις τιμωρούν, αν κάποιος αδικεί συνάνθρωπο του, εκείνος θέσπισε μεγαλύτερες ποινές για όποιον προκλητικά αμελεί να είναι ο πιο ενάρετος; Γιατί πίστευε, όπως φαίνεται, ότι απ' αυτούς που εξανδραποδίζουν κάποιους ή αφαιρούν ή κλέβουν υφίσταται την αδικία μόνο αυτός που βλάπτεται, ενώ από τους δειλούς και τους άνανδρους προδίδονται ολόκληρες πόλεις. Ώστε εύλογα κατά την άποψή μου πρόβλεψε γι' αυτούς επιβολή των μεγαλύτερων ποινών.