Σας εξορκίζω, παιδιά μου, στο όνομα των προγονικών μας θεών, να εκτιμάτε ο ένας τον άλλον, αν φυσικά ενδιαφέρεστε κάπως να ευχαριστείτε και μένα. Αναμφίβολα δεν είστε καθόλου βέβαιοι ότι άμα πεθάνω θα πάψω και να υπάρχω· γιατί ενώ ούτε και μέχρι τώρα βλέπατε την ψυχή μου, πιστεύατε ωστόσο, βλέποντας τα έργα της, ότι πραγματικά υπήρχε. Δεν έχετε καταλάβει ακόμη πόσο φόβο προξενούν στους δολοφόνους οι ψυχές αυτών που αδικοσκοτώθηκαν και πόσο εκδικητικές φαίνονται απέναντι στους ανόσιους; Ή μήπως έχετε την εντύπωση ότι θα διατηρούνταν ακόμη οι τιμές που αποδίδουμε στους νεκρούς, αν οι ψυχές ήταν τόσο αδύναμες; Ούτε και πίστεψα ποτέ εγώ τουλάχιστο, παιδιά μου, ότι η ψυχή ζει μόνο όσο βρίσκεται στο θνητό σώμα και πεθαίνει όταν φεύγει απ' αυτό· και τούτο, γιατί βλέπω ότι και τα θνητά σώματα ζουν όσο καιρό η ψυχή βρίσκεται μέσα τους. Ούτε ακόμα πιστεύω ότι η ψυχή θα μείνει αναίσθητη όταν χωριστεί από το άλογο σώμα· αλλ' όταν ο νους χωριστεί από το σώμα και μείνει ανόθευτος και καθαρός, τότε είναι φυσικό να είναι και φρονιμότατος. Εξάλλου είναι φανερό πως, όταν αποσυντίθεται ο άνθρωπος, το κάθε συστατικό του πηγαίνει στο όμοιό του, εκτός από την ψυχή· μόνο η ψυχή δεν είναι ορατή· ούτε όταν είναι παρούσα ούτε και όταν φεύγει. Σκεφτείτε, παρατήρησε, ότι τίποτε από τα ανθρώπινα δε βρίσκεται κοντύτερα στο θάνατο από τον ύπνο. Σ' εκείνη ακριβώς την περίπτωση η ανθρώπινη ψυχή φαίνεται καθαρά ότι έχει θεία καταγωγή και τότε είναι σε θέση να προβλέψει κάτι από τα μέλλοντα· γιατί είναι φυσικό τότε να ελευθερώνεται περισσότερο. Αν λοιπόν αυτά συμβαίνουν έτσι, όπως εγώ πιστεύω, και η ψυχή εγκαταλείπει το σώμα, τότε να κάνετε τα όσα σας παρακαλώ από σεβασμό στην ψυχή μου. Αν όμως δεν είναι έτσι και η ψυχή παραμένει στο σώμα και πεθαίνει μαζί του, τότε σεβαστείτε τους θεούς που είναι αιώνιοι, που βλέπουν τα πάντα, που είναι παντοδύναμοι και διατηρούν αυτή την τάξη στο σύμπαν αναλλοίωτη, άφθαρτη, ασφαλή και απερίγραπτη εξαιτίας της ομορφιάς και του μεγαλείου της, και αποφύγετε πάντοτε στη σκέψη και στην πράξη καθετί το άδικο και ανόσιο. Μετά τους θεούς να σέβεστε και ολόκληρο το ανθρώπινο γένος που αιώνια συνεχίζεται· γιατί οι θεοί δε σας προορίζουν να ζείτε στο σκοτάδι, αλλά για να γίνονται οι πράξεις σας κατ' ανάγκη φανερές σε όλους. Αν αυτές είναι καθαρές και μακριά από κάθε αδικία, θα σας αναδείξουν δυνατούς ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους· σε περίπτωση όμως που περάσει από το νου σας να κάνετε κακό ο ένας στον άλλον, τότε θα χάσετε την αξιοπιστία σας απέναντι σε όλους. Γιατί κανένας πια, όσο κι αν το ήθελε, δε θα μπορούσε να σας έχει εμπιστοσύνη, όταν διαπίστωνε να αδικείτε εκείνον που προπάντων άξιζε την αγάπη σας. Αν λοιπόν θεωρείτε αρκετά τα όσα σας έχω πει για τη μεταξύ σας συμπεριφορά, θα είναι ευτύχημα· διαφορετικά να διδαχτείτε και από τους προγενέστερους, μια κι αυτό αποτελεί την καλύτερη διδασκαλία. Θα διαπιστώσετε ότι οι περισσότεροι γονείς έζησαν ως το τέλος αγαπημένα με τα παιδιά τους, καθώς και τ' αδέρφια με τ' αδέρφια τους· ωστόσο είναι και μερικοί που έκαναν το αντίθετο. Θα μπορούσατε να καταλάβετε ποιοι από τους δυο ωφελήθηκαν με τις πράξεις τους και με σωστή πια κρίση ν' ακολουθήσετε αυτούς. Αλλά γι' αυτά ίσως σας είπα αρκετά. Όσο για το σώμα μου, παιδιά μου, άμα πεθάνω, να μην το βάλετε ούτε σε χρυσό ούτε σε άργυρο ούτε σε τίποτ' άλλο, αλλά να το θάψετε το ταχύτερο στη γη. Γιατί, τι άλλο καλύτερο υπάρχει από το να ενωθεί με τη γη, η οποία όλα τα καλά και αγαθά γεννά και τρέφει; Εγώ και σ' όλη τη ζωή μου υπήρξα φιλάνθρωπος, αλλά και τώρα νομίζω ότι με χαρά θα βοηθούσα κάποιον που ευεργετεί ανθρώπους. Τώρα όμως έχω την εντύπωση πως η ψυχή μου πια με αφήνει φεύγοντας από κει που, καθώς φαίνεται, αρχίζει να εγκαταλείπει και όλους τους ανθρώπους. Αν λοιπόν κανένας από σας ή θέλει να πιάσει το δεξί μου χέρι ή να με δει στο πρόσωπο, όσο ακόμη είμαι ζωντανός, ας έρθει κοντά μου. Από τη στιγμή όμως που θα σκεπαστώ, σας παρακαλώ, παιδιά μου, να μη δει κανείς πια τό σώμα μου, ούτε και σεις τα ίδια. Καλέστε μονάχα τους Πέρσες όλους και τους συμμάχους στο μνήμα μου, για να χαρούν κι αυτοί μαζί μου, αφού πια θα βρίσκομαι από δω και πέρα σε ασφαλές μέρος, ώστε να μην είναι δυνατό να πάθω κανένα κακό, ούτε στην περίπτωση που θα ενωθώ με το θεό, ούτε στην περίπτωση που δε θα αντιπροσωπεύω πια τίποτε. Όσοι κι αν έρθουν, θα τους αφήσετε να φύγουν μόνον αφού πρώτα τους περιποιηθείτε με όσα συνηθίζονται για έναν ευτυχισμένο που πεθαίνει. Θυμηθείτε, είπε, κι αυτή την τελευταία συμβουλή μου: Αν ευεργετείτε τους φίλους, θα μπορείτε να τιμωρείτε και τους εχθρούς. Έχετε γεια, αγαπημένα μου παιδιά, και διαβιβάστε τους χαιρετισμούς μου και στη μητέρα σας. Χαιρετώ και σας, τους φίλους μου που είστε εδώ κι όσους απουσιάζουν. Αυτά αφού είπε και αποχαιρέτησε όλους με χειραψία, σκεπάστηκε και έτσι πέθανε.

Αλλά για όνομα των θεών των προγόνων μας, να τιμάτε, παιδιά μου, ο ένας τον άλλο, εάν ενδιαφέρεστε να ευχαριστήσετε και μένα, γιατί βέβαια δεν το ξέρετε σαφώς τούτο, ότι δηλαδή δεν θα είμαι τίποτα, όταν πεθάνω. Επειδή και τώρα δεν τη βλέπετε την ψυχή μας, αλλ' ανακαλύπτετε την παρουσία της από όσα έχουν πραχθή. Δεν καταλάβατε ποιους φόβους εμβάλλουν οι ψυχές των αδικούντων στους φονείς, και ποιους εκδικητές στέλνουν εναντίον των ανθρώπων που δεν τηρούν τις θείες εντολές; Και νομίζετε πως θα ήταν δυνατόν να παραμένουν ακόμη οι τιμές για τους αποθανόντας, αν οι ψυχές δεν αισθάνονταν τίποτα από τις τιμές που τους προσφέρονται; Εγώ τουλάχιστο, παιδιά μου, ούτε τούτο βέβαια πίστεψα ποτέ, ότι δηλαδή η ψυχή, έως ότου βρίσκεται στο θνητό σώμα, ζη, και όταν ελευτερωθή απ' αυτό, πεθαίνει. Γιατί βλέπω ότι και θνητά σώματα, όσο χρόνο υπάρχη μέσα τους η ψυχή, είναι ζωντανά. Ούτε βέβαια τούτο πιστεύω, ότι δηλαδή η ψυχή θα στερήται νου, όταν χωριστή από το αναίσθητο σώμα. Αλλ' όταν ο νους χωριστή από το σώμα αμιγής και καθαρός, τότε φυσικό είναι να έχη μεγάλη σύνεση. Και όταν διαλυθή το ανθρώπινο σώμα, φανερό είναι ότι καθένα από εκείνα που το αποτελούν πάει στα όμοιά του, εκτός από την ψυχή. Μόνη αυτή δεν φαίνεται ούτε ότι υπάρχει ούτε ότι αναχωρεί από το σώμα. Σκεφθήτε, είπε, ότι κανένα άλλο εκτός από τον ύπνο δεν φαίνεται ότι μοιάζει με το θάνατο. Η ψυχή του ανθρώπου στον ύπνο, όπως είναι γνωστό, φαίνεται ότι κατάγεται από τους θεούς, και προβλέπει στον ύπνο τα μέλλοντα. Γιατί τότε, ως φαίνεται, αποκτά την ελευθερία της. Εάν λοιπόν έτσι είναι το πράγμα, όπως εγώ το φαντάζομαι, και η ψυχή αφίνη το σώμα, σεβασθήτε την ψυχή μου και κάμετε όσα σας παρακαλώ να πράξετε∙ εάν όμως δεν έχη έτσι το πράγμα, αλλά η ψυχή μένοντας στο σώμα πεθαίνη μαζί με αυτό, φοβούμενοι τουλάχιστο τους αθάνατους θεούς, που τα βλέπουν όλα και είναι παντοδύναμοι, που φυλάνε αυτή την τάξη του σύμπαντος αμετάβλητη και αιώνια, και άψογη και ανεκδιήγητη ένεκα της ωραιότητος και του μεγέθους (του σύμπαντος ), τούτους φοβούμενοι ούτε να πράξετε ούτε να σκεφθήτε ποτέ πράξη ασεβή και αντιβαίνουσαν στους θείους νόμους. Ύστερα από τους θεούς να σέβεστε όλο το ανθρώπινο γένος που σώζεται με την αέναη διαδοχή. Γιατί οι θεοί δεν σας κρύβουν στο σκότος, αλλ' ανάγκη είναι τα έργα σας να είναι σε όλους φανερά∙ αυτά, αν φαίνωνται δίκαια και ειλικρινή, θα σας κάμουν δυνατούς σε όλους τους ανθρώπους∙ αν όμως σκεφθήτε να αδικήσετε ο ένας τον άλλο, θα πάψουν οι άνθρωποι να σας θεωρούν άξιους της εμπιστοσύνης τους. Γιατί κανείς δεν μπορεί να σας πιστέψη, ουδέ αν πολύ επιθυμήτε τούτο, όταν ιδή ότι σεις αδικείτε τον στενώτερο φίλο σας. Αν λοιπόν σας συμβουλεύω αρκετά πώς πρέπει να φέρεστε μεταξύ σας, έχει καλώς∙ σε ενάντια περίπτωση διδαχθήτε από όσα έχουν γίνει στο παρελθόν, γιατί αυτό είναι αρίστη διδασκαλία. Πολλοί δηλαδή γονείς έζησαν αγαπώντας τα παιδιά τους, και πολλοί αδερφοί αγαπώντας τους αδερφούς τους. Μερικοί όμως έκαμαν τα αντίθετα. Όποιους λοιπόν καταλάβετε ότι ωφέλησαν οι πράξεις τους, τούτων τα έργα αν προτιμήσετε, θα πράξετε ορθά. Και αυτά ίσως είναι πια αρκετά. Το σώμα μου, παιδιά μου, όταν πεθάνω, μη το βάλετε ούτε σε χρυσό, ούτε σε αργυρό, ούτε σε κανένα άλλο πολύτιμο φέρετρο, αλλά θάψετέ το στη γη, όσο το δυνατόν γρηγορώτερα. Γιατί τι άλλο είναι γι' αυτό καλύτερο παρά να αναμιχθή με τη γη που κάνει να φυτρώνουν και να μεγαλώνουν όλα τα ωραία και ωφέλιμα; Εγώ πάντοτε αγάπησα τους ανθρώπους, και τώρα μου φαίνεται ότι ευχαρίστως θα απολαύσω εκείνο το πράγμα που τους ευεργετεί. Αλλ' όμως τώρα πια μου φαίνεται πως αρχίζει να με αφίνη η ψυχή από κει όπου, ως φαίνεται, αρχίζει να φεύγη η ψυχή κάθε ανθρώπου. Αν λοιπόν κανείς από σας θέλη, ή να πιάση το δεξί μου χέρι ή να με ιδή στο πρόσωπο, εφ' όσον ακόμη είμαι ζωντανός, ας έρθη. Όταν πια σκεπαστώ, σας παρακαλώ, παιδιά μου, κανείς πια να μη δη το σώμα μου, ούτε σεις οι ίδιοι να μη το δήτε. Προσκαλέσετε όλους τους Πέρσες και τους συμμάχους στο μνήμα μου, για να χαρούν μαζί μου, γιατί θα βρίσκωμαι πια σε τόπο ασφαλή, ώστε να μη είναι δυνατόν να πάθω πια κανένα κακό, είτε είμαι με τους θεούς, είτε δεν είμαι πια τίποτα. Εκείνους που θα προσέλθουν, αφού τους περιποιηθήτε με όσα είναι συνήθεια να περιποιούνται τους προσερχόμενους στην ταφή πλούσιου ανθρώπου, αποστείλετέ τους πάλι στα σπίτια τους. Και το τελευταίο τούτο, είπε, να ενθυμήστε: αν ευεργετήτε τους φίλους σας, θα μπορέσετε να τιμωρήτε τους εχθρούς σας. Τώρα χαίρετε, αγαπημένα μου παιδιά, και πήτε τούτο εκ μέρους μου και στη μητέρα σας. Και όλοι οι παρόντες και οι απόντες φίλοι χαίρετε. Αφού είπε αυτά, και χαιρέτησε με χειραψία όλους, σκεπάστηκε, και έτσι ετελείωσε.