Πώς δε λοιπόν μου εφαίνετο, ότι και ωφέλει τους μαθητάς του άλλοτε μεν με το να δείχνη εμπράκτως οποίος ήτο, άλλοτε δε και με το να συζητή, απ' αυτά θα γράψω όσα ενθυμηθώ. Ως προς μεν λοιπόν την λατρείαν των θεών ήτο φανερός, ότι και έκαμνε και έλεγε, καθώς ακριβώς η Πυθία αποκρίνεται εις εκείνους, που την ερωτούν πώς πρέπει να κάμουν προκειμένου ή περί θυσίας ή περί τιμής των προγόνων ή περί άλλου κανενός από τα τοιαύτα· διότι και η Πυθία χρησμοδοτεί, ότι, εάν κάμνουν ο,τιδήποτε σύμφωνα με τα ήθη της πόλεως, κάμνουν έργα ευσεβή, και ο Σωκράτης κατ' αυτόν τον τρόπον και ο ίδιος έκαμνε και τους άλλους προέτρεπεν, εκείνους δε, που έκαμναν κατ' άλλον τρόπον, τους ενόμιζεν, ότι είναι άνθρωποι ασχολούμενοι με περιττά και κούφιοι. Και ηύχετο δε προς τους θεούς απλώς να δίδουν τα αγαθά διότι εφρόνει, ότι οι θεοί πάρα πολύ καλά γνωρίζουν τι είδους πράγματα είναι αγαθά· εκείνοι δε, που ζητούν διά των ευχών των ή χρυσά ή αργυρά νομίσματα ή αρχήν τυράννου ή τίποτε άλλο από τα τοιαύτα, ουδόλως διάφορον πράγμα ενόμιζεν ότι εύχονται από το να εύχωνται ή επιτυχίαν εις τους κύβους ή επιτυχίαν εις την μάχην ή άλλο τίποτε από τα προφανώς άγνωστα πώς θα αποβούν. Θυσιάζων δε μικράς θυσίας από μικράν περιουσίαν ουδόλως ενόμιζεν, ότι είναι κατώτερος από εκείνους που θυσιάζουν πολλάς και μεγάλας θυσίας από μεγάλην περιουσίαν. Διότι, έλεγεν, ούτε διά τους θεούς θα ήτο τιμητικόν, εάν ηυχαριστούντο περισσότερον διά τας μεγάλας θυσίας παρά διά τας μικράς· διότι πολλάκις εις αυτούς θα ήσαν πλέον ευχάριστα τα εκ μέρους των πονηρών μάλλον παρά τα εκ μέρους των χρηστών προσφερόμενα· ούτε θα ήξιζε να ζουν οι άνθρωποι, εάν ήσαν περισσότερον ευχάριστα εις τους θεούς τα εκ μέρους των πονηρών προσφερόμενα παρά τα εκ μέρους των χρηστών· αλλά παρεδέχετο, ότι οι θεοί προ πάντων ευχαριστούνται διά τας εκ μέρους των ευσεβεστάτων ανθρώπων τιμάς. Επαινούσε δε και τούτον τον επικόν στίχον·

Θυσία πρόσφερε στα θεία κατά τη δύναμή σου·

και προς τους φίλους και προς τους ξένους και προς τας άλλας ανάγκας του βίου, έλεγεν, ότι ήτο καλή παραίνεσις το «πρόσφερε κατά τη δύναμή σου». Οσάκις δε ενόμιζεν ότι φανερώνεται τίποτε εις αυτόν διά σημείων εκ μέρους των θεών, ολιγώτερον θα επείθετο να κάμη τίποτε παραβαίνων τα σημεία των θεών παρά εάν κανείς τον έπειθε να λάβη οδηγόν του δρόμου τυφλόν και που δεν ηξεύρει τον δρόμον, αντί οδηγού που βλέπει και ηξεύρει· και τους άλλους κατηγόρει ως μωρούς, οι οποίοι ενεργούν αντιθέτως με εκείνα που φανερώνουν οι θεοί με σημεία επειδή θέλουν ν' αποφύγουν την εκ μέρους των ανθρώπων κακήν υπόληψιν· αυτός όμως όλα τα ανθρώπινα τα περιεφρόνει απέναντι της συμβουλής των θεών.

Πώς δε εγώ φρονώ ότι και ωφέλει τους ομιλητάς του, αφ' ενός μεν δεικνύων δι' έργων εαυτόν οποίος ήτο, αφ' ετέρου δε και διαλεγόμενος, εκ τούτων τώρα θα αναγράψω όσα δύναμαι να ενθυμηθώ. Όσον μεν λοιπόν αφορά εις την λατρείαν των θεών, ο Σωκράτης ήτο φανερός ότι έπραττε και έλεγε καθ' όν ακριβώς τρόπον αποκρίνεται η Πυθία εις τους ερωτώντας αυτήν, πώς δηλαδή πρέπει να πράττουν οι άνθρωποι ή ως προς τας θυσίας ή ως προς την επιμέλειαν των προγόνων των ή ως προς άλλο τι των τοιούτων· διότι και η Πυθία χρησμοδοτεί ότι οι ποιούντες συμφώνως προς τα έθιμα της πόλεώς των πράττουν έργα ευσεβή και ο Σωκράτης ούτω και ο ίδιος έπραττε και τους άλλους προέτρεπε να πράττουν, όσοι δε άλλως πως έπραττον, ενόμιζεν ότι ούτοι είναι πολυπράγμονες και ματαιόδοξοι. Και προς τούτοις ηύχετο εις τους θεούς απλώς τα αγαθά να του δίδουν, διότι εφρόνει ότι οι θεοί γνωρίζουν κάλλιστα ποία πράγματα είναι αγαθά· όσοι δ' εν τη προσευχή ζητούν χρήματα χρυσά ή αργυρά ή βασιλικήν εξουσίαν ή άλλο τι εκ των τοιούτων, ενόμιζεν ότι ουδόλως διάφορα παρά των θεών ζητούν παρά αν εζήτουν ευκαιρίαν να παίζουν κύβους ή να συνάψουν μάχην ή άλλο τι από εκείνα, τα οποία προφανώς είναι άδηλα πώς θα αποβούν. Προσφέρων δε θυσίας μικράς από της μικράς περιουσίας του ενόμιζεν ότι ουδόλως υστερεί των από πολλής και μεγάλης περιουσίας πολλάς και μεγάλας θυσίας προσφερόντων· διότι έλεγεν ότι ούτε τιμητικόν θα ήτο διά τους θεούς, αν ηυχαριστούντο από τας μεγάλας θυσίας μάλλον παρά από τας μικράς, διότι εν τοιαύτη περιπτώσει πολλάκις αι παρά των κακών ανθρώπων προσφερόμεναι ες αυτούς θυσίαι μάλλον παρά αι προσφερόμεναι υπό των αγαθών θα ήσαν εις αυτούς ευπρόσδεκτοι· ούτε διά τους ανθρώπους θα είχεν αξίαν τινά η ζωή, αν τα παρά των πονηρών ήσαν ευπροσδεκτότερα εις τους θεούς παρά τα υπό των χρηστών προσφερόμενα· αλλ' ενόμιζεν ότι οι θεοί από τας παρά των ευσεβεστάτων προσφερομένας εις αυτούς τιμάς προ πάντων ευχαριστούνται.

Επαινέτης δε ήτο και του στίχου τούτου.

Πρόσφερε δώρα στους θεούς κατά τη δύναμί σου,

και προς τους φίλους δε και τους ξένους και τα άλλας περιστάσεις του βίου έλεγεν ότι καλή συμβουλή είναι το κατά δύναμιν πράττειν. Οσάκις δε ήθελε νομίσει ότι προσημαίνεταί τι εις αυτόν υπό των θεών, δυσκολώτερον ήθελε πεισθή να πράξη αντίθετα προς τα προδηλούμενα, παρά αν τις προσεπάθει να τον πείση να λάβη ως οδηγόν της οδού τυφλόν και μη γνωρίζοντα την οδόν αντί ανθρώπου βλέποντος και γνωρίζοντος ταύτην· και εκ των άλλων δε ως μωρούς κατηγόρει εκείνους, οίτινες πράττουν εναντίον των υπό των θεών προδηλουμένων, θέλοντες να αποφύγουν την παρά τοις ανθρώποις αδοξίαν, αυτός δε κατεφρόνει πάσας τας ανθρωπίνας συμβουλάς απέναντι της συμβουλής, την οποίαν παρά των θεών ήθελε λάβει.