Ίσως λοιπόν ημπορούσαν να ειπούν πολλοί από εκείνους, που λέγουν ότι φιλοσοφούν, ότι ουδέποτε ο δίκαιος ημπορεί να γίνη άδικος ούτε ο σώφρων αυθαίρετος ούτε κατ' άλλο τίποτε εξ εκείνων, τα οποία μανθάνονται, ο μαθών μπορεί να γίνη ανεπιστήμων. Εγώ όμως περί τούτων δεν φρονώ ούτω· διότι παρατηρώ, ότι, καθώς τα σωματικά έργα εκείνοι, που δεν εξασκούν τα σώματα, δεν ημπορούν να τα εκτελούν, έτσι και τα ψυχικά έργα εκείνοι, που δεν εξασκούν την ψυχήν, δεν ημπορούν να τα εκτελούν, διότι, ούτε όσα πρέπει να κάμνουν, ημπορούν να τα κάμνουν, ούτε από όσα πρέπει να απέχουν, ημπορούν να απέχουν. Διά τούτο και οι πατέρες τους υιούς των, και αν είναι σώφρονες, όμως τους εμποδίζουν από τους πονηρούς ανθρώπους, επειδή η μεν συναναστροφή των εναρέτων είναι άσκησις της αρετής, η δε συναναστροφή των πονηρών καταστροφή. Είναι δε μάρτυς τούτου από τους ποιητάς και εκείνος που λέγει:

Απ' τους καλούς πάντα καλό θα μάθης.
Αν πηγαίνεις με τους κακούς,
Και το μυαλό που σούλαχε θα χάσης.
και εκείνος που λέγει:
Ο καλός άλλοτε κακός και άλλοτε καλός είναι.

Και εγώ δε συμφωνώ με αυτά· διότι βλέπω, ότι, καθώς ακριβώς τα εμμέτρως πεποιημένα έπη εκείνοι, που δεν τα μελετούν, τα ξεχνούν, έτσι και εις εκείνους, που αμελούν τους διδασκαλικούς λόγους, επέρχεται λήθη. Όταν δε κανείς λησμονήση τους συμβουλευτικούς λόγους, χάνει και την διάθεσιν της ψυχής εκείνην, την οποίαν έχουσα η ψυχή επεθύμει την σωφροσύνην· όταν δε κανείς λησμονήση ταύτα, καθόλου παράξενον να λησμονή και την σωφροσύνην. Βλέπω δε ότι και εκείνοι, που παρεσύρθησαν εις την φιλοποσίαν, και εκείνοι, που εκυλίσθησαν μέσα εις τους έρωτας, ολιγώτερον ημπορούν και να φροντίζουν δι' όσα πρέπει και να απέχουν από όσα δεν πρέπει. Διότι πολλοί, οι οποίοι ημπορούσαν, πριν αγαπήσουν, να φείδωνται τα χρήματά των, άμα αγαπήσουν, δεν ημπορούν πλέον· και αφού καταξοδεύσουν τα χρήματά των, δεν απέχουν από τα κέρδη εκείνα, από τα οποία προτήτερα απείχαν, επειδή τα ενόμιζαν αισχρά· πώς λοιπόν δεν είναι ενδεχόμενον ενώ κανείς προτήτερα υπήρξε σώφρων, κατόπιν να μη είναι, και ενώ ηδυνήθη να πράττη το δίκαιον, έπειτα ν' αδυνατή; Πάντα λοιπόν εις εμέ τα καλά και τα αγαθά φαίνονται ότι αποκτώνται διά της ασκήσεως προ πάντων δε η σωφροσύνη. Διότι, επειδή μέσα εις το αυτό σώμα είναι αι ηδοναί συμφυτευμέναι με την ψυχήν, την πείθουν να μη σωφρονή, αλλά τάχιστα να χαρίζεται και εις αυτάς και εις το σώμα.

Ίσως όμως ημπορούν να είπουν πολλοί εξ εκείνων, οι οποίοι καυχώνται ότι είναι φιλόσοφοι, ότι ουδέποτε ο δίκαιος δύναται να γίνη άδικος, ουδέ ο σώφρων ακόλαστος, ουδέ άλλου τινός εξ εκείνων, τα οποία δύναταί τις να μάθη, ο μαθών αυτό δύναται να γίνη ανεπιστήμων τούτου, το οποίον έμαθεν άπαξ. Εγώ όμως περί τούτων δεν έχω ταύτην την γνώμην· διότι βλέπω ότι, όπως οι μη ασκούντες τα σώματα δεν δύνανται να εκτελέσουν τα έργα του σώματος, ούτω και οι μη ασκούντες την ψυχήν δεν δύνανται να εκτελέσουν τα έργα της ψυχής· διότι ούτε δύνανται να πράττουν αυτά, τα οποία πρέπει να πράττουν, ούτε δύνανται να απέχουν από εκείνα, από τα οποία πρέπει να απέχουν. Διά τούτο δε και οι πατέρες τους υιούς των, και αν ακόμη είναι σώφρονες, τους εμποδίζουν να συναναστρέφωνται κακούς ανθρώπους, διότι νομίζουν ότι η μεν συναναστροφή χρηστών ανθρώπων είναι άσκησις της αρετής, η δε των κακών ανθρώπων διαφθορά αυτής. Επιβεβαιοί δε τούτο και εκ των ποιητών ο λέγων·

Από αγαθούς αγαθά θα διδάσκεσαι· αν δε με φαύλους
έχης συναναστροφήν, χάνεις και τον νουν που έχεις,
καθώς και ο λέγων
Πότε κακός, πότε σώφρων ανήρ αγαθός τις υπάρχει.

Και εγώ δε συμφωνώ με ταύτα· διότι βλέπω ότι, όπως οι μη μελετώντες τα ποιήματα λησμονούσιν αυτά, τοιουτοτρόπως και οι αμελούντες των παραινετικών λόγων λησμονούν αυτούς. Όταν δε λησμονήση τις τους παραινετικούς λόγους, τότε έχει λησμονήσει και εκείνα, υπό των οποίων η ψυχή κινούμενη επεθύμει την σωφροσύνην. Όταν δε ταύτα λησμονήση τις, δεν είναι διόλου παράδοξον να λησμονήση και την σωφροσύνην. Βλέπω δε ότι και οι έκδοτοι εις την οινοποσίαν και οι παρεκτραπέντες εις έρωτας ολιγώτερον ή πρότερον δύνανται και των πρεπόντων να επιμελώνται και από των μη πρεπόντων να απέχουν. Πολλοί δηλαδή, ενώ ηδύναντο μετά φειδούς να δαπανούν τα χρήματα πριν ερωτευθούν, δεν δύνανται πλέον μετά φειδούς να δαπανούν αυτά, αφού ερωτευθούν· και, αφού κατασπαταλήσουν τα χρήματα, από των κερδών, από των οποίων απείχον πρότερον, διότι αυτά τα ενόμιζον αισχρά, δεν δύνανται να απέχουν έπειτα. Πώς λοιπόν δεν είναι ενδεχόμενον ένας άνθρωπος, όστις σωφρόνως έζη πρότερον, έπειτα να μη σωφρονή, και ενώ πρότερον ηδύνατο να πράττη δίκαια, έπειτα ν' αδυνατή να πράττη αυτά; Εγώ λοιπόν φρονώ ότι όλα τα καλά και τα αγαθά δύνανται να αποκτηθούν με την άσκησιν, μάλιστα δε η σωφροσύνη. Διότι εις το ίδιον σώμα εκ φύσεως συνυπάρχουσαι μετά της ψυχής αι κακαί επιθυμίαι πείθουν αυτήν να μη σωφρονή, αλλά να ικανοποιή εαυτάς και το σώμα.