Μτφρ. Σ. Τζουμελέας. [1939] χ.χ. Λυσίας. Λόγοι. Μετάφραση, σχόλια. Ι–ΙΙ. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.

Τους μεν μάρτυρας τους ακούσατε, κύριοι δικασταί· σκεφθήτε δε έτσι και την υπόθεσιν αυτήν αναζητούντες (να εύρετε) εάν ποτέ μέχρι τώρα υπήρχε άλλη έχθρα εκτός απ' αυτήν μεταξύ εμού και του Ερατοσθένους.

Ουδεμίαν βεβαίως θα εύρετε. Διότι ούτε συκοφαντών με κατήγγειλε δι' έγκλημά μου εναντίον της πόλεως, ούτε επεχείρησεν εκ της πόλεως να με εξορίση, ούτε ιδιωτικάς δικαστικάς υποθέσεις είχε μαζί μου, ούτε εγνώριζε κανένα έγκλημά μου, το οποίον φοβούμενος εγώ μήπως το πληροφορηθή κανείς επεθύμουν να τον καταστρέψω, ούτε διέπραξα τον φόνον διότι ήλπιζον να λάβω χρήματα· μερικοί βέβαια διά τοιαύτα πράγματα σχεδιάζουν κρυφίως και υπούλως θάνατον ο ένας εναντίον του άλλου. Ουδεμία προσέτι προσωπική ύβρις ή προσβολή εν καιρώ μέθης, ή άλλη τις έχθρα υπήρξε μεταξύ εμού και του φονευθέντος (Ερατοσθένους), ώστε δεν είχον ίδει τον άνθρωπον ποτέ εκτός από εκείνην την νύκτα (του φόνου). Τι λοιπόν επιδιώκων εγώ θα εκινδύνευον τοιούτον κίνδυνον, εάν δεν είχον αδικηθή υπ' αυτού το μέγιστον των αδικημάτων; Έπειτα θα διέπραττον τον φόνον, προσκαλέσας μάρτυρας, ενώ μου ήτο δυνατόν, εάν βέβαια επεθύμουν να καταστρέψω τούτον αδίκως, ουδείς εξ αυτών να το γνωρίζη;

Εγώ, κύριοι δικασταί, νομίζω, ότι η εκδίκησις αύτη δεν εγένετο ατομικώς διά τον εαυτόν μου, αλλά χάριν ολοκλήρου της πόλεως· διότι όσοι πράττουν τοιαύτα εγκλήματα (οι μοιχοί) βλέποντες την ανταμοιβήν των εγκλημάτων των, θα διστάσουν να εγκληματίσουν εις άλλους, εάν βλέπουν ότι και σεις έχετε την ιδίαν γνώμην με εμέ (περί της τιμωρίας των μοιχών). Άλλως, πολύ καλύτερον είναι να ακυρώσετε τους υπάρχοντας νόμους, να θεσπίσετε δε άλλους, οίτινες τους μεν φυλάσσοντας τας συζύγους των θα τιμωρήσουν με όλας τας τιμωρίας, θα επιτρέψουν δε εις τους επιθυμούντας να ατιμάζουν ταύτας ακωλύτως να πράττουν αυτό. Διότι έτσι είναι πολύ δικαιότερον, παρά οι πολίται να εξαπατώνται υπό των νόμων, οι οποίοι διατάσσουν εάν κανείς συλλάβη μοιχόν, (εις την οικίαν του) να τον κάνη ό,τι θέλει, οι δε δικαστικοί αγώνες (διά τα τοιαύτα εγκλήματα) κατήντησαν πολύ επικινδυνότεροι διά τους αδικουμένους παρά διά τους ατιμάζοντας παρά τους νόμους τας ξένας γυναίκας. Διότι εμού τώρα και η ζωή και η περιουσία και όλα τα άλλα διατρέχουν κίνδυνον, διότι επειθόμην εις τους νόμους του Κράτους.

Μτφρ. Γ.Α. Ράπτης. 2002. Λυσίας. Ι, Υπερασπιστικοί Λόγοι. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Πρόλογος Χ. Τσολάκης. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος.

Έχετε ακούσει τους μάρτυρες, κύριοι. Σκεφτείτε παρόμοια και γι' αυτό το ζήτημα, αναζητώντας κάποια έχθρα ανάμεσα σ' εμένα και στον Ερατοσθένη, αν έχει υπάρξει ποτέ μέχρι τώρα εκτός απ' αυτήν. Καμία δε θα βρείτε. Γιατί, ούτε με κατήγγειλε χρησιμοποιώντας συκοφαντίες ούτε επιχείρησε να με εξορίσει απ' την πόλη ούτε οδηγήθηκε σε ιδιωτικούς δικαστικούς αγώνες (με μένα) ούτε γνώρισε κανένα παράπτωμά μου που, φοβούμενος μήπως το μάθει κανείς, επιθυμούσα να τον σκοτώσω ούτε θα έλπιζα ότι θα πάρω χρήματα, αν έκανα τέτοιες πράξεις. Μερικοί, βέβαια, για τέτοια πράγματα σχεδιάζουν το φόνο ο ένας για τον άλλο. Ακόμη, καμιά τόσο μεγάλη κακολογία ή βίαιη πράξη λόγω μέθης ή κάποια άλλη διαφορά δεν είχε προκύψει μεταξύ μας, ώστε δεν είχα δει τον άνθρωπο (τον Ερατοσθένη) ποτέ μέχρι τότε εκτός από εκείνη τη νύχτα. Γιατί, λοιπόν, με τη θέλησή μου θα διέτρεχα τέτοιο κίνδυνο, αν δεν είχα αδικηθεί από αυτόν στο μέγιστο βαθμό; Έπειτα, θα έφτανα στο φόνο έχοντας ο ίδιος προσκαλέσει μάρτυρες, ενώ μου ήταν δυνατό, αν βέβαια επιθυμούσα να τον σκοτώσω άδικα, να μην το μάθει κανείς απ' αυτούς;

Εγώ λοιπόν, κύριοι, νομίζω ότι αυτή η τιμωρία δεν επιβλήθηκε ατομικά για την υπόληψή μου αλλά για όφελος όλης της πόλης. Γιατί, όσοι κάνουν τέτοιες πράξεις (μοιχείες), βλέποντας ποια «βραβεία» ενδέχεται (να πάρουν) για αυτές τις εγκληματικές ενέργειες, θα αδικοπραγήσουν λιγότερο σε βάρος άλλων, αν βλέπουν να έχετε κι εσείς, βέβαια, την ίδια γνώμη (με μένα). Διαφορετικά, πολύ καλύτερο είναι να ακυρώνετε τους ισχύοντες νόμους, να θεσπίζετε άλλους, που να τιμωρήσουν με την έσχατη ποινή αυτούς που προστατεύουν τις συζύγους τους και να παραχωρήσουν μεγάλη ελευθερία σ' αυτούς που θέλουν να τις εξευτελίζουν. Γιατί, έτσι είναι πολύ δικαιότερο παρά να παγιδεύονται οι πολίτες απ' τους νόμους, που βέβαια διατάζουν, αν κάποιος συλλάβει μοιχό (στο σπίτι του), να τον μεταχειριστεί όπως θέλει, ενώ οι δικαστικοί αγώνες έχουν γίνει φοβερότεροι για όσους αδικούνται παρά γι' αυτούς που ντροπιάζουν τις ξένες γυναίκες κατά παράβαση των νόμων. Γιατί, εγώ τώρα διατρέχω κίνδυνο και για τη ζωή (μου) και για την περιουσία (μου) και για όλα τ' άλλα, γιατί έδειξα υπακοή στους νόμους της πόλης.