^[49] Και όταν ύστερα από πολύν καιρό έγιναν οι Περσικοί πόλεμοι και ο τότε βασιλεύς Ξέρξης κατήρτισε στόλο από χίλιες τριακόσιες τριήρεις και στρατό πεζικό συνολικά μεν πέντε εκατομμύρια, μαχίμους δε άνδρας επτακόσιες χιλιάδες και εξεστράτευσε κατά της Ελλάδος με τόσο μεγάλες δυνάμεις, ^[50] οι μεν Σπαρτιάτες που ήσαν ηγεμόνες της Πελοποννήσου, στη ναυμαχία που έκρινε όλο τον πόλεμο, συνεισέφεραν δέκα τριήρεις μόνο, ενώ οι δικοί μας πρόγονοι, μόλο που ξεσπιτώθηκαν κ' εγκατέλειψαν την πόλιν τους, διότι εκείνη την εποχή δεν ήταν τειχογυρισμένη, εν τούτοις έδωσαν πλοία πολεμικά περισσότερα και δυνάμεις μεγαλύτερες από όλους τους άλλους μαζί, με τους οποίους αντιμετώπισαν τον κίνδυνο· ^[51] και στρατηγό εκείνοι μεν έδωσαν τον Ευρυβιάδη, που εάν αυτός ήθελε πραγματοποιήσει τα όσα εσχεδίαζε να κάμη, δεν θα υπήρχε κανένα εμπόδιο να επέλθη η καταστροφή των Ελλήνων, ενώ οι δικοί μας έδωσαν το Θεμιστοκλή, που κατά κοινήν ομολογία όλων ανεξαιρέτως υπήρξε ο αίτιος και η ναυμαχία να γίνη, όπως έπρεπε, και να γίνουν όλα τα άλλα κατορθώματα εκείνης της εποχής. ^[52] Και σπουδαιοτάτη περί τούτου απόδειξις είναι το γεγονός, ότι αυτοί που αντιμετώπισαν όλοι μαζί τον κίνδυνο, αφήρεσαν την αρχηγίαν από τους Λακεδαιμονίους και την παρέδωσαν στους δικούς μας. Και πράγματι τι κριτές ικανώτερους και πλέον αμερόληπτους μπορεί κανένας να βάλη για τα ιστορικά γεγονότα εκείνης της εποχής, παρά αυτούς που έλαβαν μέρος εις τους αγώνες εκείνους; Και ποιος θα μπορέση ν' αναφέρη ευεργεσία μεγαλύτερη απ' αυτήν που κατώρθωσε να σώση ολόκληρη την Ελλάδα;

Βραδύτερον, όταν έγινεν ο Περσικός πόλεμος και ο Ξέρξης, ο οποίος εβασίλευε τότε, συνεκέντρωσε τριήρεις μεν χιλίας τριακοσίας, πεζικόν δε στρατόν εν γένει πέντε εκατομμυρίων, εκ των οποίων αι επτακόσιαι χιλιάδες ήσαν μάχιμοι, και με τόσον μεγάλην δύναμιν εξεστράτευσε κατά της Ελλάδος, οι μεν Σπαρτιάται, οι οποίοι ήσαν άρχοντες των Πελοποννησίων, εις την ναυμαχίαν, η οποία έδωσεν αποφασιστικήν τροπήν εις όλον τον πόλεμον, δέκα μόνον τριήρεις συνεισέφερον, ενώ οι πατέρες μας, αφού εξεδιώχθησαν από την χώραν των και εγκατέλειψαν την πόλιν των, διότι κατ' εκείνον τον χρόνον δεν ήτο τειχισμένη, παρέσχον ναυς περισσοτέρας, αι οποίαι είχον επ' αυτών στρατιώτας περισσοτέρους από όλους τους άλλους κινδυνεύσαντας μετ' αυτών· και οι μεν Λακεδαιμόνιοι έστειλαν ως στρατηγόν τον Ευρυβιάδην, ο οποίος, αν επραγματοποίει όσα διενοήθη, τίποτε δεν θα ημπόδιζε να μη καταστραφούν οι Έλληνες, οι δε πρόγονοί μας εξέλεξαν ως αρχηγόν τον Θεμιστοκλέα, ο οποίος κατά την ομολογίαν όλων θεωρείται ότι υπήρξεν η αιτία, και η ναυμαχία να αποβή όπως έπρεπε (νικηφόρως) και όλων των άλλων κατορθωμάτων κατά την εποχήν εκείνην. Μεγίστη δε απόδειξις είναι η εξής· οι Έλληνες δηλαδή οι οποίοι επολέμησαν μαζύ μας, αφού αφήρεσαν την ηγεμονίαν από τους Λακεδαιμονίους, την παρέδωσαν εις τους προγόνους μας. Και πράγματι, ποίους ήθελε τις θεωρήσει κριτάς ικανωτέρους και ασφαλεστέρους των γεγονότων της εποχής εκείνης παρά εκείνους, οι οποίοι έλαβον μέρος εις τους αγώνας τούτους; Ποίαν δε ευεργεσίαν μεγαλυτέραν ταύτης δύναται τις να αναφέρη, η οποία ηδυνήθη να σώση ολόκληρον την Ελλάδα;