Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος – Επιμ. Δ. Ιακώβ. 2006. Στο Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Nομίζω ότι έχεις ακούσει από πολλούς για την οικειότητα που υφίσταται μεταξύ μας, και σε συγχαίρω επειδή πληροφορούμαι κατά πρώτον ότι χρησιμοποιείς την κληρονομημένη εξουσία με καλύτερο και συνετότερο τρόπο από ό,τι ο πατέρας σου, και κατά δεύτερον ότι προτιμάς να αποκτήσεις καλή φήμη παρά να συγκεντρώσεις πολλά πλούτη. Γιατί αυτή η άποψη δεν είναι ασήμαντη ένδειξη αρετής αλλά η μεγαλύτερη δυνατή· οπότε, αν μείνεις σταθερός σε όσα λέγονται τώρα για σένα, πολλοί θα επαινέσουν τη σύνεσή σου και αυτή την επιλογή σου. Eπίσης, νομίζω ότι και όσα ακούγονται παντού για τον πατέρα σου θα συμβάλλουν στο να εδραιωθεί η πεποίθηση ως προς την εντύπωση ότι είσαι συνετός και ξεχωρίζεις σε σχέση με τους υπόλοιπους· γιατί οι περισσότεροι δεν συνηθίζουν να επαινούν και να τιμούν τόσο αυτούς που έχουν γεννηθεί από περίφημο πατέρα αλλά όσους έχουν γεννηθεί από δύστροπο και κακό πατέρα, αν αποδειχθεί ότι δεν μοιάζουν σε κάτι στους γονείς τους. Γιατί, σε κάθε περίπτωση, είναι πιο ευχάριστο το καλό που προκύπτει ενάντια στη λογική από όσα συμβαίνουν με τρόπο εύλογο και αναμενόμενο.

Έχοντας αυτά κατά νου πρέπει να αναζητείς και να φιλοσοφείς με ποιον τρόπο και με τη συμβολή ποιων ατόμων και χρησιμοποιώντας τι είδους συμβούλους θα αναστρέψεις τις δυστυχίες της πόλης και θα παροτρύνεις τους πολίτες προς την εργασία και τη σύνεση και θα τους κάνεις να ζουν ζωή πιο ευχάριστη και πιο τολμηρή σε σχέση με το παρελθόν· γιατί αυτά καταφέρνουν όσοι κυβερνούν σωστά και συνετά. Mερικοί όμως που αψηφούν αυτές τις απόψεις, έχουν απλώς σκοπό αφενός να περάσουν τη ζωή τους μέσα σε απόλυτη παραλυσία, και αφετέρου να απομυζήσουν και να φορολογήσουν τους καλύτερους, πλουσιότερους και συνετότερους πολίτες, έχοντας εσφαλμένα την αντίληψη ότι στους συνετούς και σε όσους διαθέτουν αυτό το αξίωμα αρμόζει να μην ευχαριστιούνται οι ίδιοι με τις συμφορές των υπόλοιπων, αλλά με δική τους φροντίδα να καθιστούν τους πολίτες ευτυχέστερους και να μην έχουν μια σκαιά και δύστροπη συμπεριφορά προς όλους, και να παραβλέπουν την προσωπική τους ασφάλεια αλλά να επιβλέπουν με τόση πραότητα και νομιμότητα τα ζητήματα ώστε κανείς να μην τολμά να σκεφτεί κακό για αυτούς, και να προφυλάσσουν με τόση σχολαστικότητα τη σωματική τους ακεραιότητα σαν να ήθελαν όλοι να τους σκοτώσουν. Γιατί, αν έχουν αυτόν τον τρόπο σκέψης, οι ίδιοι δεν θα διατρέχουν κίνδυνο και οι υπόλοιποι θα έχουν καλή άποψη για αυτούς· μεγαλύτερα αγαθά από αυτά είναι δύσκολο να βρει κανείς.

Μτφρ. Κ.Θ. Αραπόπουλος. 1959. Ισοκράτους Επιστολαί. Αρχαίον κείμενον, εισαγωγή, μετάφρασις, σημειώσεις. Αθήνα: Πάπυρος.

Περί μεν λοιπόν της οικειότητος που υπάρχει μεταξύ μας νομίζω ότι συ έχεις ακούσει από πολλούς, σε συγχαίρω δε πρώτον μεν διότι πληροφορούμαι, ότι ασκείς την εξουσίαν που έχεις τώρα καλύτερον του πατρός σου και φρονιμώτερον, έπειτα δε διότι προτιμάς να αποκτήσης μάλλον φήμην καλήν παρά να συναθροίσης πλούτον πολύν. Διότι παρουσιάζεις σημείον όχι μικρόν της αρετής σου, αλλ' όσον το δυνατόν μέγιστον, έχων ταύτην την γνώμην· ώστε, αν μείνης σταθερός εις όσα λέγονται τώρα διά σε, δεν θα έχης έλλειψιν εκείνων, οι οποίοι θα επαινέσουν και την φρόνησίν σου και το ότι επροτίμησες τοιούτον τρόπον ζωής. Νομίζω δε ότι και όσα έχουν αναγγελθή διά τον πατέρα σου συμβάλλουν πολύ ώστε να γίνεται πιστευτόν και να φαίνεσαι ότι σκέπτεσαι ορθώς και ότι διαφέρεις των άλλων· διότι οι πλείστοι των ανθρώπων συνηθίζουν να μη επαινούν και να τιμούν τόσον πολύν τους καταγομένους από πατέρας που έχουν υπόληψιν, όσον τους καταγομένους από δυστρόπους και σκληρούς γονείς, αν φαίνωνται ότι δεν είναι καθόλου όμοιοι προς αυτούς. Διότι περισσότερον από όλα τα αγαθά είναι ευχάριστον εις τους ανθρώπους το συμβαίνον αγαθόν χωρίς να το περιμένουν, παρά εκείνα που συμβαίνουν ευλόγως και πρεπόντως.

Ταύτα έχων υπ' όψιν πρέπει να ερευνάς και να σκέπτεσαι, με ποίον τρόπον και με ποίους ως συμβούλους και τας ατυχίας της πόλεως θα επανορθώσης και τους πολίτας θα προτρέψης προς τας εργασίας των και την σωφροσύνην και θα τους κάμης να ζουν ευχαριστότερον και θαρραλεώτερον παρά κατά το παρελθόν, διότι τούτο είναι το έργον των ορθώς και φρονίμως ασκούντων την μοναρχικήν εξουσίαν. Ταύτα μερικοί καταφρονήσαντες ουδέν άλλο έχουν κατά νουν παρά πώς και αυτοί θα περάσουν τον βίον των όσον το δυνατόν με μεγαλυτέραν ακολασίαν και πώς τους αρίστους εκ των πολιτών και πλουσιωτάτους και φρονιμωτάτους θα βλάψουν και θα φορολογήσουν, έχοντες σχηματίσει εσφαλμένην γνώμην, διότι πρέπει οι ορθώς σκεπτόμενοι και έχοντες το αξίωμα αυτό (του τυράννου) να μη παρασκευάζουν διά τους εαυτούς των ευχαριστήσεις με τας δυστυχίας των άλλων, αλλά με τας ιδικάς των φροντίδας να καθιστώσι τους πολίτας ευτυχεστέρους· επίσης δεν πρέπει να συμπεριφέρωνται προς όλους σκληρώς και να παραμελούν την σωτηρίαν των, αλλά με τόσην πραότητα και νομιμότητα να ασκούν την εξουσίαν των, ώστε κανείς να μη τολμά να σκέπτεται κακόν εναντίον των, με τόσον δε μεγάλην επιμέλειαν να φυλάττουν το σώμα των, ωσάν όλοι να πρόκειται να τους φονεύσουν· αυτά σκεπτόμενοι και οι ίδιοι θα είναι εκτός των κινδύνων και θα έχουν υπόληψιν εκ μέρους των άλλων· μεγαλύτερα τούτων αγαθά είναι δύσκολον να εύρη τις.