Υπέρ τούτου του πολιτεύματος, που μας αφήκαν οι πρόγονοί μας, πρόκειται να σας ομιλήσω, και ενεγράφην εις τον κατάλογον των επιθυμούντων να ομιλήσουν εις την συνέλευσιν.

Διότι ευρίσκω ότι τούτο μόνον δύναται να αποτρέψη τους επικρεμαμένους κινδύνους και να μας απαλλάξη της παρούσης δυστυχίας, εάν δηλαδή θελήσωμεν να επαναφέρωμεν εκείνην την δημοκρατίαν, την οποίαν διά των νόμων του καθιέρωσε ο αγαπών πάρα πολύ τον λαόν Σόλων, ο Κλεισθένης δε εκβαλών τους τυράννους και επανιδρύσας την δημοκρατίαν πάλιν εξ αρχής επανέφερεν. Από τούτο το πολίτευμα ουδείς δύναται να εύρη άλλο που να ευνοή περισσότερον τον λαόν και να συμφέρει εις την πόλιν. Μεγίστη δε απόδειξις τούτου είναι το εξής· εκείνοι δηλαδή που εχρησιμοποίησαν το πολίτευμα αυτό (του Κλεισθένους), αφού έφεραν εις πέρας πολλά και καλά έργα και ετιμήθησαν υφ' όλων των ανθρώπων, έλαβον την ηγεμονίαν με την θέλησιν όλων των Ελλήνων, εκείνοι δε που επεθύμησαν το σημερινόν πολίτευμα μισηθέντες υπό πάντων, και παθόντες πολλά και φοβερά παθήματα παρ' ολίγον να υποστούν τας μεγίστας συμφοράς. Και βέβαια πώς πρέπει να επαινεί κανείς και να αγαπά το πολίτευμα που πρότερον μεν έγινε αιτία τόσων μεγάλων συμφορών, τώρα δε κάθε χρόνον γίνεται χειρότερον; Πώς δε δεν πρέπει να φοβήται κανείς μήπως, αφού τοιαύτη μεταβολή εις το χειρότερον γίνεται, τελευταίον καταντήσωμεν εις κατάστασιν χειροτέραν από την υπάρξασαν τότε;

Ίνα μη δε, συνολικώς μόνον ακούοντες, αλλά γνωρίζοντες με ακρίβειαν, εκλέξετε και κρίνετε περί των πραγμάτων αυτών, ιδικόν σας μεν έργον είναι να προσέχετε εις τους λόγους μου, εγώ δε θα προσπαθήσω όσον το δυνατόν συντομώτατα να σας ομιλήσω περί της παλαιάς και της παρούσης καταστάσεως του πολιτεύματος.

Για τη διοίκηση αυτή πρόκειται εγώ τώρα να μιλήσω και για την ανάπτυξη του θέματος αυτού εζήτησα προκαταβολικά να παρουσιαστώ μπροστά σας.

Γιατί έχω τη γνώμη και πιστεύω ότι τότε θα απαλλαγούμε από τη σημερινή αθλιότητα και θα αποτρέψουμε και τους μελλοντικούς κινδύνους, αν αποφασίσουμε να ξαναφέρουμε τη Δημοκρατία εκείνη που εθεμελίωσε ο δημοφιλέστατος Σόλων και που αποκατέστησε πάλι ο Κλεισθένης, αφού έδιωξε τους τυράννους.

Από το δημοκρατικό αυτό πολίτευμα δεν μπορούμε να βρούμε άλλο πιο κοσμαγάπητο ούτε προ πάντων περισσότερο συμφέρον στην πολιτεία μας. Και για να στηρίξω την άποψή μου αυτή, υπενθυμίζω ότι εκείνοι που έζησαν με το πολίτευμα αυτό, αφού έκαμαν πολλά και ωραία έργα και απόκτησαν καλή φήμη σ' όλους τους ανθρώπους, εξασφάλισαν στα τελευταία την ηγεμονία των Ελλήνων, όχι βέβαια χωρίς τη θέλησή τους. Όσοι όμως επεθύμησαν περισσότερο το σημερινό δημοκρατικό πολίτευμα, εμισήθησαν απ' όλους και έπαθαν πολλά και μεγάλα δεινά και λίγο έλειψε να περιπέσουν και στην έσχατη συμφορά.

Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να επαινούμε ή να ευνοούμε αυτό το πολίτευμα που έγινε αιτία τόσων και τόσων συμφορών ως τώρα και που ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να πηγαίνη προς το χειρότερο; Και γιατί τάχα δεν πρέπει να φοβούμεθα ότι με τον κατήφορο που επήρε θα καταντήσουμε στα τελευταία σε κατάσταση περισσότερο άθλια από την εποχή εκείνη;

Και για να δώσετε την προτίμησή σας και την κρίση σας για το θέμα που συζητούμε, όχι αφού ακούσετε περιληπτικά γι' αυτό, αλλ' αφού το κατανοήσετε βαθιά, είναι ανάγκη σεις από το ένα μέρος να συγκεντρώσετε όλη σας την προσοχή σ' αυτά που εγώ αναπτύσσω, κι' εγώ από το άλλο να προσπαθήσω να τελειώσω την ανάπτυξη του θέματος αυτού με κάθε δυνατή συντομία.