Μτφρ. Ε.Κ. Βενιζέλος. [1940] 1960. Θουκυδίδου Ιστορίαι. Ι–ΙΙ. 2η έκδ. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας. (1η έκδ. Οξφόρδη: Οxford University Press).

[8.47.1] Αλλ' ο Αλκιβιάδης, δίδων τας συμβουλάς ταύτας εις τον Τισσαφέρνη και τον Βασιλέα, καθ'oν χρόνον ευρίσκετο υπό την προστασίαν των, έπραττε τούτο όχι μόνον, διότι εθεώρει αυτάς ως τας μάλλον εξυπηρετικάς του συμφέροντός των, αλλά συγχρόνως διότι επεδίωκε μετά πολλής επιμελείας να προετοιμάση την κάθοδόν του εις την πατρίδα και εγνώριζεν, ότι εάν δεν καταστρέψη αυτήν εξ ολοκλήρου, θα ήρχετο ημέρα, κατά την οποίαν θα την έπειθε να του επιτρέψη την επάνοδον. Και ενόμιζεν, ότι το αποτελεσματικώτερον προς τούτο επιχείρημα θα ήτο, εάν εγίνετο γνωστόν, ότι ευρίσκεται εις στενάς σχέσεις μετά του Τισσαφέρνους. Όπως και πράγματι συνέβη. [8.47.2] Διότι όταν οι Αθηναίοι στρατιώται της Σάμου αντελήφθησαν την επιρροήν που εξήσκει επί του Τισσαφέρνους ο Αλκιβιάδης και συγχρόνως ούτος διεμήνυσε προς τους επιφανεστέρους εξ αυτών, όπως ομιλήσουν περί αυτού εις τους αρίστους πολίτας και τους είπουν, ότι η επιθυμία του είναι, υπό πολίτευμα ολιγαρχικόν και όχι βέβαια την σημερινήν φαυλοκρατίαν, η οποία τον εξώρισε, να κατέλθη εις τας Αθήνας, φέρων και την φιλίαν του Τισσαφέρνους και συνεργασθή μετ' αυτών υπέρ του τόπου, οι τριήραρχοι και οι άλλοι επιφανέστατοι άνδρες του Αθηναϊκού στρατού της Σάμου, εν μέρει συνεπεία των προτάσεων τούτων και περισσότερον ακόμη διότι ήθελαν το πράγμα εξ ιδίας πρωτοβουλίας, απεφάσισαν να επιδιώξουν την κατάλυσιν της δημοκρατίας.

[8.48.1] Και ούτως ήρχισεν η σχετική κίνησις, πρώτον εις το στρατόπεδον της Σάμου, απ' εκεί δ' επεξετάθη ύστερον και εις την πόλιν. Μερικοί μάλιστα ήλθαν από την Σάμον και συνεννοήθησαν προφορικώς με τον Αλκιβιάδην, και όταν υπεσχέθη να τους εξασφαλίση πρώτον μεν την φιλίαν του Τισσαφέρνους ακολούθως δε και την του Βασιλέως, εάν κατέλυαν την δημοκρατίαν, οπότε ο Βασιλεύς θα είχε περισσοτέραν εμπιστοσύνην, όσοι εξ αυτών ανήκαν εις τους ολιγαρχικούς συνέλαβαν μεγάλας ελπίδας, ότι θα δυνηθούν αυτοί, οι οποίοι φέρουν και τα μεγαλήτερα βάρη, να γίνουν κύριοι των πραγμάτων και συγχρόνως να νικήσουν τους εξωτερικούς εχθρούς των. [8.48.2] Δια τούτο, μετά την επιστροφήν των εις την Σάμον, ήρχισαν να οργανώνουν συνωμοσίαν μεταξύ των ομοϊδεατών των και έλεγαν απροκαλύπτως εις τους πολλούς, ότι ο Βασιλεύς θα εγίνετο φίλος των και θα εβοήθει χρηματικώς, εάν ο Αλκιβιάδης επανήρχετο εις τας Αθήνας και κατελύετο η δημοκρατία. [8.48.3] Και μολονότι η πρώτη εντύπωσις των στρατιωτών ήτο δυσφορία δια το πράγμα, η ελπίς της χρηματικής επικουρίας του Βασιλέως ήτο τόσον ευπρόσδεκτος, ώστε δεν έφεραν αντίρρησιν. Οι πρωτεργάται του κινήματος, αφού ανεκοίνωσαν ταύτα εις τους στρατιώτας, συνήλθαν, δια να εξετάσουν περαιτέρω μεταξύ των και μετά των περισσοτέρων ομοφρόνων των τας προτάσεις του Αλκιβιάδου. [8.48.4] Αλλ' ενώ οι λοιποί εθεώρουν αυτάς ευκολοκατορθώτους και ειλικρινείς, ο Φρύνιχος, ο οποίος εξηκολούθει να είναι αρχηγός, ποσώς δεν τας ενέκρινεν. Αυτός επίστευεν, ότι ο Αλκιβιάδης, όπως ήτο και η αλήθεια, δεν ενδιεφέρετο περισσότερον δια την ολιγαρχίαν παρ' όσον δια την δημοκρατίαν, ούτε απέβλεπεν εις άλλο τίποτε παρά πώς να μεταβάλη το πολίτευμα δια ν' ανακληθή υπό του νέου καθεστώτος και επανέλθη εις τας Αθήνας, ενώ, κατ' αυτόν, κυρία μέριμνά των έπρεπε να είναι πώς ν' αποφύγουν τους εμφυλίους σπαραγμούς. Ούτε ήτον, άλλωστε, εύκολον δια τον Βασιλέα, τώρα ιδίως που και οι Πελοποννήσιοι ήσαν εξ ίσου ισχυροί κατά θάλασσαν και είχαν υπό την κατοχήν των μερικάς εκ των σπουδαιοτάτων πόλεων της επικρατείας του, να συνταχθή με τους Αθηναίους, προς τους οποίους δεν είχεν εμπιστοσύνην, και να δημιουργήση εις εαυτόν πράγματα, ενώ ημπορούσε να εξασφαλίση την φιλίαν των Πελοποννησίων, οι οποίοι ποτέ δεν τον είχαν βλάψει. [8.48.5] Και αι σύμμαχοι πόλεις, προσέθεσεν, εις τας οποίας θα υποσχεθούν βέβαια την εισαγωγήν της ολιγαρχίας, αφού δα και οι ίδιοι θα παύσωμεν δημοκρατούμενοι, γνωρίζει καλώς, ότι ούτε αι ήδη αποστατήσασαι θα επανέλθουν δια τούτο ευκολώτερον εις την συμμαχίαν των, ούτε αι παραμείνασαι ως σύμμαχοι θα γίνουν πιστότεροι. Διότι δεν θα θελήσουν να χάσουν την ελευθερίαν των από προτίμησιν προς την ολιγαρχίαν ή την δημοκρατίαν, αλλά θα προτιμήσουν να είναι ελεύθεραι, αδιαφορούσαι αν την ελευθερίαν θα έχουν με το εν ή το άλλο πολίτευμα. [8.48.6] Ούτε νομίζουν οι σύμμαχοι, ότι οι καλούμενοι ευγενείς θα τους δημιουργήσουν ολιγώτερα πράγματα από το πλήθος, διότι αυτοί είναι οι εισηγούμενοι εις το πλήθος τα κακά, οι χορηγούντες εις αυτό τα μέσα προς διάπραξιν τούτων, και οι αποκομίζοντες υπέρ εαυτών τας μεγαλητέρας εξ αυτών ωφελείας. Και εάν η εξουσία περιέλθη εις χείρας των, οι σύμμαχοι πιστεύουν, ότι θα είναι εκτεθειμένοι εις βιαίας και άνευ δικαστικής αποφάσεως θανατώσεις, ενώ ο λαός εκείνων μεν περιορίζει τας παρεκτροπάς, δι' αυτούς δ' αποτελεί καταφύγιον. [8.48.7] Ο Φρύνιχος ισχυρίσθη, ότι ως γνωρίζει καλώς, αι σύμμαχοι πόλεις, διδαχθείσαι εκ της πείρας των, τοιαύτας είχαν αντιλήψεις. Δια τους λόγους δε τούτους, αυτός, τουλάχιστον, αποκρούει τα προτεινόμενα σχέδια του Αλκιβιάδου καθ' όλην την γραμμήν.

[8.49.1] Αλλ' οι εκ των συνωμοτών συνελθόντες ενέμειναν εις την αρχικήν γνώμην των και αποδεχθέντες τας προτάσεις του Αλκιβιάδου, απεφάσισαν να στείλουν εις τας Αθήνας τον Πείσανδρον και άλλους απεσταλμένους, όπως διενεργήσουν την κάθοδον του Αλκιβιάδου και την ανατροπήν της Αθηναϊκής δημοκρατίας και εξασφαλίσουν ούτω την προς τους Αθηναίους φιλίαν του Τισσαφέρνους.

[8.50.1] Πεισθείς ο Φρύνιχος, ότι η περί καθόδου του Αλκιβιάδου πρότασις θα υπεβάλλετο εις τας Αθήνας, όπου βεβαίως θα εγίνετο δεκτή, και φοβηθείς μήπως, ένεκα της αντιδράσεως, την οποίαν επέδειξε κατ' αυτής δια των λόγωντου, εάν επιστρέψη ο Αλκιβιάδης εκ της εξορίας, θελήση να εκδικηθή κατ' αυτού ως αντιθέτου του, κατέφυγεν εις το εξής μέσον. [8.50.2] Έστειλε κρυφίως επιστολήν προς τον αρχιναύαρχον των Λακεδαιμονίων Αστύοχον, ενώ ούτος ευρίσκετο ακόμη εις την Μίλητον, δια της οποίας τον επληροφόρει, ότι ο Αλκιβιάδης καταστρέφει τα συμφέροντα των Πελοποννησίων, εργαζόμενος, όπως εξασφαλίση υπέρ των Αθηναίων την φιλίαν του Τισσαφέρνους και εξέθετεν ανεπιφυλάκτως όλας τας λεπτομερείας. Προσέθετεν, ότι πρέπει να θεωρηθή συγγνωστός, εάν ζητή να βλάψη ένα έχθρόν του, έστω αν τούτο ημπορούσε να βλάψη και την πατρίδα του. [8.50.3] Αλλ' ο Αστύοχος ούτε εσκέφθη καν να εκδικηθή τον Αλκιβιάδην, ο οποίος άλλωστε έπαυσε να έρχεται, όπως προηγουμένως, εις συνάντησίν του. Αλλά μεταβάς προς επίσκεψιν αυτού και του Τισσαφέρνους εις την Μαγνησίαν, κατέδωκεν ο ίδιος το πράγμα, ανακοινώσας συγχρόνως προς αυτούς το περιεχόμενον της επιστολής του Φρυνίχου και ετέθη εις την διάθεσιν του Τισσαφέρνους, ως προς το ζήτημα τούτο και ως προς τα άλλα, διότι, ως ελέγετο, εδωροδοκείτο υπ' αυτού, και ένεκα του λόγου τούτου, χλιαρώς ανθίστατο εις το ζήτημα της μη ακεραίας καταβολής του μισθού. [8.50.4] Ο Αλκιβιάδης έστειλεν αμέσως επιστολήν εις την Σάμον, δια της οποίας κατήγγελλεν εις τας αρχάς την προδοσίαν του Φρυνίχου και εζήτει να θανατωθή ούτος. [8.50.5] Ο Φρύνιχος, ως εκ του μεγίστου κινδύνου, εις τον οποίον τον εξέθετεν η αποκάλυψις αύτη, τα έχασε και απέστειλε νέαν επιστολήν προς τον Αστύοχον, δια της οποίας τον κατηγόρει, διότι δεν εφύλαξε, ως ώφειλε, μυστικήν την προηγουμένην ανακοίνωσίν του, εδήλωνεν ότι τίθεται ήδη εις την διάθεσίν του, όπως διευκολύνη τους Πελοποννησίους να καταστρέψουν ολόκληρον τον Αθηναϊκόν στρατόν, εξέθετε λεπτομερώς κατά ποίον τρόπον θα κατώρθωνε τούτο, λαμβανομένου υπ' όψιν, ότι η Σάμος είναι ατείχιστος και ότι δεν πρέπει να κατηγορηθή, εάν, κινδυνεύων ήδη την ζωήν του χάριν αυτών, πράξη και τούτο και κάθε άλλο που ημπορεί μάλλον, παρά ν' αφίση να πέση θύμα των χειροτέρων του εχθρών. Αλλ' ο Αστύοχος έφερε και ταύτα εις γνώσιν του Αλκιβιάδου.

[8.51.1] Ο Φρύνιχος, εξ άλλου, πληροφορηθείς εγκαίρως την προδοσίαν του Αστυόχου, ανέμενεν από στιγμής εις στιγμήν επιστολήν του Αλκιβιάδου, καταγγέλλουσαν το πράγμα. Δια να προλάβη δε τούτο, ανεκοίνωσεν ο ίδιος εις το στράτευμα, ότι, κατά πληροφορίας ασφαλείς, τας οποίας έχει, οι εχθροί, ως εκ του ότι η πόλις της Σάμου είναι ατείχιστος και τα πλοία του στόλου δεν αγκυροβολούν όλα εντός του λιμένος, είναι αποφασισμένοι να επιτεθούν κατά του στρατοπέδου, και είναι ανάγκη να οχυρωθή η Σάμος το ταχύτερον και να λάβουν όλας τας αναγκαίας προφυλάξεις. Ως εκ του ότι δ' ήτον αρχηγός του στρατού, είχεν ο ίδιος δικαιοδοσίαν να λάβη τα μέτρα ταύτα. [8.51.2] Επομένως, η οχύρωσις ήρχισεν αμέσως μετά δραστηριότητος και ως εκ της αιτίας αυτής, η Σάμος, η οποία εν πάση περιπτώσει θα ωχυρώνετο, ωχυρώθη ταχύτερον. Ολίγον ύστερον έφθασεν η αναμενομένη επιστολή του Αλκιβιάδου, δια της οποίας ανήγγελλε την κατά του στρατού προδοσίαν του Φρυνίχου και την επικειμένην επίθεσιν του εχθρού. [8.51.3] Ο Αλκιβιάδης, εν τούτοις, εθεωρήθη όχι αξιόπιστος, αλλ' ότι, μαθών εκ των προτέρων τα σχέδια των εχθρών, ήθελεν από έχθραν προς τον Φρύνιχον ν' αποδώση εις αυτόν συνενοχήν εις αυτά και ως εκ τούτου, η επιστολή του όχι μόνον δεν έβλαψε τον Φρύνιχον, αλλά τουναντίον εθεωρήθη αυτός αξιοπιστότερος, διότι τα λεχθέντα υπ' αυτού επεβεβαιούντο δια των πληροφοριών του Αλκιβιάδου.

Μτφρ. Ε. Λαμπρίδη. 1962. Θουκυδίδου Ιστορία. Πρόλογος, μετάφραση, σχόλια. Εισαγωγή: Ι.Θ. Κακριδής. Ι–IV. Αθήνα: Γκοβόστης.

[8.47.1] Αυτά λοιπόν συμβούλευε ο Αλκιβιάδης στον Τισσαφέρνη και στο βασιλιά, ενώ βρισκότανε στην επικράτειά τους, νομίζοντας πως ήταν τα καλύτερα· μ' αυτά άρχισε συγχρόνως να φροντίζει για την επιστροφή του στην πατρίδα, ξέροντας πως αν δεν την καταστρέψει ολότελα, αυτός ο ίδιος, θα υπάρξει κάποτε η πιθανότητα να πείσει τους Αθηναίους να τον επαναφέρουν· και θα μπορούσε να τους πείσει περισσότερο απ' όλα με το εξής, αν δηλαδή ο Τισσαφέρνης φαινόταν πως τον άκουγε σα φίλο μ' επιρροή· κ' έτσι ακριβώς έγινε. [8.47.2] Γιατί όταν κατάλαβαν οι Αθηναίοι στρατιώτες που ήταν στη Σάμο πως εξασκούσε επιρροή στον Τισσαφέρνη, κ' επειδή συγχρόνως είχε στείλει ο ίδιος ο Αλκιβιάδης προτάσεις στους πιο ισχυρούς παράγοντες ανάμεσά τους ν' αναφέρουν τ' όνομά του στους Αθηναίους της ανώτερης κοινωνικής τάξης, λέγοντας πως άμα γυρίσει θα συνεργαστεί πολιτικά με τουςολιγαρχικούς, κι όχι με τους κακοήθεις που τον είχανε διώξει, και προμηθεύοντάς τους την υποστήριξη του Τισσαφέρνη, τότε πια ακόμα περισσότερο από δική τους πρωτοβουλία είχαν τη διάθεση και το σχέδιο, τόσο οι τριήραρχοι στη Σάμο, όσο κ' οι αριστοκράτες της Αθήνας να καταλύσουν τη δημοκρατία.

[8.48.1] Η διάδοση αυτή άρχισε να κυκλοφορεί πρώτα μέσα στο στρατόπεδο, κι αργότερα από κει πέρασε και στην ίδια την πολιτεία. Και μερικοί πέρασαν απέναντι από τη Σάμο, κ' ήρθαν σε συνεννοήσεις με τον Αλκιβιάδη. Κι όταν αυτός τους υπέβαλε την πρόταση πως θα τους προμηθέψει πρώτα την εύνοια του Τισσαφέρνη κ' ύστερα και του βασιλιά, αν πάψουν να διοικούνται δημοκρατικά (γιατί έτσι θα τους εμπιστευόταν περισσότερο ο βασιλιάς), άρχισαν να 'χουνε μεγάλες ελπίδες οι άντρες της ανώτερης κοινωνικής τάξης, που ακριβώς υπόφερναν και το περισσότερο από την κατάσταση, πως θα γυρίσουν τα πράματα όπως τα θέλουν και πως θα νικήσουν και τους εχτρούς. [8.48.2] Κι όταν εγύρισαν στη Σάμο, συγκέντρωσαν τους ομόφρονές τους και τους έβαλαν να ορκιστούν πως θ' ανατρέψουν το καθεστώς, στον πολύ λαό όμως έλεγαν φανερά πως ο βασιλιάς θα τους γινότανε φίλος και θα τους έδινε χρήματα αν γύριζε ο Αλκιβιάδης κι αν δεν είχαν πια δημοκρατία. [8.48.3] Και το πλήθος, μ' όλο που βαρυγγώμησε λίγο στην αρχή για τις διαπραγματεύσεις αυτές, όμως δεν αντέδρασε, επειδή έλπιζαν θετικά πως θα ήταν εύκολο να τους προμηθεύει τους μισθούς τους ο βασιλιάς. Κι αυτοί που συνωμοτούσαν να εγκαταστήσουν ολιγαρχία, αφού τ' ανακοίνωσαν στο λαό, συγκεντρώθηκαν πάλι χωριστά με τα περισσότερα μέλη του κόμματός τους για να εξετάσουν πιο εξονυχιστικά τις προτάσεις που τους είχαν μεταβιβαστεί από τον Αλκιβιάδη. [8.48.4] Οι περισσότεροι τις θεώρησαν πραγματοποιήσιμες και άξιες εμπιστοσύνης, ο Φρύνιχος όμως, που ήταν ακόμα στρατηγός, δεν έδινε την έγκρισή του, και του φαινόταν πως ο Αλκιβιάδης, όπως και ήταν στ' αλήθεια, δεν είχε καμιά ιδιαίτερη προτίμηση ούτε για τη δημοκρατία, ούτε για την ολιγαρχία, και πως δε νοιαζόταν για τίποτ' άλλο παρά πως, αφού μετακινήσει την πολιτεία από την τάξη και το σύστημα που την κυβερνούσαν, να κάνει την άλλη μερίδα να τον καλέσει πίσω, κ' έτσι να γυρίσει· υποστήριζε επίσης ο Φρύνιχος πως εκείνο που έπρεπε να προσέξουν περισσότερο οι στρατηγοί ήταν να μη γίνει εσωτερική διαμάχη στο στρατόπεδο· και πως δε θα ήταν καθόλου εύκολο για το βασιλιά, τώρα που οι Πελοποννήσιοι είναι εξ ίσου με τους Αθηναίους ναυτική δύναμη, κ' έχουνε στην εξουσία τους πολιτείες που βρίσκονται στην επικράτειά του, κι όχι ασήμαντες, να υποστηρίξει τους Αθηναίους, που δεν τους έχει καμιάν εμπιστοσύνη, κ' έτσι να προκαλέσει φασαρίες στον εαυτό του, ενώ στο χέρι του είναι να συμφιλιωθεί με τους Πελοποννησίους, που δεν είχε ιδεί κακό απ' αυτούς. [8.48.5] Όσο για τις πολιτείες των συμμάχων, που θα 'πρεπε να τους τάξουν ολιγαρχικό πολίτευμα, μια κι αυτοί οι ίδιοι δε θα διοικούνταν πια δημοκρατικά, ήξερε καλά, είπε ο Φρύνιχος, πως δεν επρόκειτο γι' αυτό το λόγο να προσχωρήσουν πάλι στη συμμαχία τους, όσες είχαν αποστατήσει, ούτε όσες τους έμεναν πιστές, να δεθούνε στενότερα μαζί τους· δε θα προτιμήσουν, ούτε με ολιγαρχία ούτε με δημοκρατία να γίνουν υπόδουλοί τους, παρά να είναι ελεύτεροι με οποιοδήποτε από τα πολιτεύματα που τυχόν είχαν· [8.48.6] και οι λεγόμενοι γενναίοι και καθώς πρέπει πολίτες δεν πιστεύουν πως θα τουςδημιουργήσουν οι Αθηναίοι τώρα λιγότερους μπελάδες παρά ο δημοκρατικός λαός, αφού αυτοί οι ίδιοι προξενούν και πρωτοστατούνε στα χειρότερα κακά για το λαό, κι απ' αυτό ωφελούνται το περισσότερο· γιατί αν εξαρτώνται απ' αυτούς τους ανθρώπους, θα βρίσκουν οι σύμμαχοι πιο σκληρό και άδικο θάνατο χωρίς προηγούμενη δίκη, ο λαός όμως είναι γι' αυτούς καταφύγιο και κάποιο φρένο για τους αριστοκράτες· [8.48.7] και πως αυτό το έχουν συνειδητοποιήσει οι πολιτείες από την πράξη, το γνωρίζει, είπε, αυτός καθαρά πως έτσι σκέπτονται. Γι' αυτό αποδοκιμάζει έντονα κάθε πρόταση που υποβάλλεται από πρωτοβουλία του Αλκιβιάδη τη στιγμή τούτη.

[8.49.1] Οι άλλοι όμως που είχανε μαζευτεί για να προωθήσουν τη συνωμοσία επέμεναν στη γνώμη που είχαν και προτήτερα, και δέχτηκαν τις προτάσεις κ' ετοιμάζονταν να στείλουν αντιπροσώπους στην Αθήνα, τον Πείσανδρο και κάτι άλλους για να ενεργήσουν τόσο ως για την επιστροφή του Αλκιβιάδη όσο και για την κατάλυση της δημοκρατίας, και για να κερδίσουν έτσι την εύνοια του Τισσαφέρνη για την Αθήνα. [8.50.1] Όταν κατάλαβε ο Φρύνιχος πως θα γίνονταν εκεί συνεννοήσεις για το γυρισμό του Αλκιβιάδη, και πως οι Αθηναίοι πιθανότατα θα το παραδεχτούν, κι από το φόβο του μήπως, επειδή όσα είχε πει ήταν αντίθετα μ' αυτό το σχέδιο, αν γύριζε ο Αλκιβιάδης, του έκανε κανένα μεγάλο κακό, γιατί του είχε σταθεί εμπόδιο, στράφηκε προς το ακόλουθο τέχνασμα: [8.50.2] στέλνει κρυφά μήνυμα με γράμμα στον Αστύοχο, που ήταν ναύαρχος των Λακεδαιμονίων στη Μίλητο, πως ο Αλκιβιάδης υπονομεύει τα συμφέροντα των Λακεδαιμονίων, γυρίζοντας την εύνοια του Τισσαφέρνη προς τους Αθηναίους κι αναφέροντας καταλεπτώς όλα τ' άλλα, πρόσθετε πως το θεωρούσε θεμιτό που ήθελε το κακό ενός ανθρώπου, που του ήταν μισητός, έστω κι αν δε σύμφερνε αυτό στην πατρίδα του. [8.50.3] Ο Αστύοχος όμως ούτε το 'βαλε με το νου του να εκδικηθεί τον Αλκιβιάδη ο ίδιος, και γι' άλλους λόγους και γιατί δεν τον είχε πια στην εξουσία του, όπως προτήτερα, αλλ' αφού πήγε στο εσωτερικό της χώρας, στη Μαγνησία, όπου ήταν ο Αλκιβιάδης και ο Τισσαφέρνης, ανακοίνωσε και στους δυο τι του είχανε γράψει από τη Σάμο, κ' έγινε ο ίδιος κατήγορος, και προσφέρθηκε να εξυπηρετήσει τον Τισσαφέρνη, όπως είπανε μερικοί, και σε τούτο, και σε άλλα ζητήματα, για προσωπικό όφελος· και γι' αυτό το λόγο ανέφερε και το ζήτημα της λειψής μισθοδοσίας με μεγάλη υποχωρητικότητα. [8.50.4] Ο Αλκιβιάδης πάλι στέλνει αμέσως γράμματα στη Σάμο, σ' αυτούς που είχαν την εξουσία και που μαζί τους ραδιουργούσε, κατηγορώντας το Φρύνιχο και απαιτώντας να τον θανατώσουν. [8.50.5] Καταταραγμένος αυτός, κ' επειδή βρισκότανε σε θανάσιμο κίντυνο από το μήνυμα του Αλκιβιάδη, γράφει κι άλλο γράμμα στον Αστύοχο, με παράπονα πως οι προηγούμενες ενέργειές του δεν έγιναν σωστά, και λέγοντας πως είναι τώρα έτοιμος να τους δώσει τη δυνατότητα να καταστρέψουν ολόκληρο το στρατό των Αθηναίων στη Σάμο, αναπτύσσοντας με όλες τις λεπτομέρειες με ποιον τρόπο θα το ενεργούσε αυτό, μια και η Σάμος ήταν ανοχύρωτη, κι ότι δεν μπορούσε κανείς να τον κατηγορήσει, τώρα πια που κιντυνεύει η ζωή του για χατήρι τους αν έκανε κι αυτό και ο,τιδήποτε άλλο, κάλλιο παρά ν' αφήσει να τον χαλάσουν οι εχτροί του.

Ο Αστύοχος όμως τα μήνυσε κι αυτά στον Αλκιβιάδη. [8.51.1] Κι όταν το κατάλαβε προκαταβολικά ο Φρύνιχος, πως του σχεδιαζόταν το κακό, και πως όπου να 'ναι θα φτάσει γράμμα από τον Αλκιβιάδη γι' όλ' αυτά, προλαβαίνει αυτός και ειδοποιεί τους στρατηγούς πως έτσι που είναι ανοχύρωτη η Σάμος και που τα καράβια δεν είναι όλα αγκυροβολημένα μέσα στο λιμάνι, σχεδίαζαν οι εχτροί να χτυπήσουν το στρατόπεδο, και τα 'χει όλα πληροφορηθεί ακριβώς και πως πρέπει να περιτειχίσουν τη Σάμο όσο γίνεται πιο γρήγορα και να βάλουνε φρουρές σ' όλα τ' άλλα επίμαχα μέρη. Άλλωστε ήταν κι ο ίδιος στρατηγός και είχε την εξουσία να τα εκτελέσει ολ' αυτά. [8.51.2] Αυτοί λοιπόν προετοίμαζαν την οχύρωση, και παρά τόσο–δα και με τέτοιο μικρό χρονικό περιθώριο, επειδή επρόκειτο οπωσδήποτε να γίνει, οχυρώθηκε η Σάμος γρηγορότερα· και δεν πέρασε πολύς καιρός κ' έφτασαν τα γράμματα από τον Αλκιβιάδη, πως ο Φρύνιχος πρόκειται να προδώσει το στρατό, και οι εχτροί βρίσκονται στο πόδι για την επίθεση. [8.51.3] Επειδή όμως δεν τους φαινόταν άξιος εμπιστοσύνης ο Αλκιβιάδης, θεώρησαν πως μια και ήξερε τα σχέδια των εχτρών, φόρτωνε την προδοσία στο Φρύνιχο από το μίσος του· γι' αυτό δεν έβλαψε το Φρύνιχο η είδηση, αλλά μάλλον επικύρωσε τη μαρτυρία του, αφού τους είχε προειδοποιήσει για το ίδιο πράμα.