[7.21.1] Εις την Σικελίαν, κατά την αυτήν περίπου εποχήν της ανοίξεως, ο Γύλιππος επέστρεψεν εις τας Συρακούσας, φέρων όσους περισσοτέρουςστρατιώτας ημπόρεσεν από τας διαφόρουςπόλεις, των οποίων επέτυχε την συνδρομήν. [7.21.2] Και συγκαλέσας τους Συρακουσίους τούς είπεν ότι οφείλουν να εξοπλίσουν όσον μεγαλήτερον στόλον ημπορέσουν, δια να δοκιμάσουν την τύχην των και κατά θάλασσαν, καθόσον ήλπιζε να επιτύχη εκ τούτου ευνοϊκά δια την έκβασιν του πολέμου αποτελέσματα, άξια του κινδύνου, εις τον οποίον θα εξετίθεντο. [7.21.3] Τους λόγους του υπεστήριξε προ πάντων ο Ερμοκράτης, προσπαθών να τους πείση ότι δεν πρέπει να φοβούνται να επιτεθούν κατά θάλασσαν εναντίον των Αθηναίων. Ισχυρίσθη, ότι και εκείνοι δεν εκληρονόμησαν την ναυτικήν τέχνην από τους πατέρας των, ούτε ήσαν ανέκαθεν έμπειροι αυτής, αλλ' ότι ήσαν περισσότερον χερσαίοι από τους Συρακουσίους και ηναγκάσθησαν από τους Πέρσας να γίνουν ναυτικοί. Λαός τολμηρός, όπως είναι οι Αθηναίοι, θεωρούν ως κινδυνωδεστάτους εχθρούς εκείνους, οι οποίοι αντιτάσσονται κατ' αυτών με ίσην τόλμην. Διότι όπως εκείνοι εκφοβίζουν ενίοτε τους άλλους όχι δια της υπεροχής της δυνάμεώς των, αλλά δια του θράσους των επιχειρήσεών των, και οι Συρακούσιοι επίσης ημπορούν να εμβάλουν εις τους εχθρούς των όμοιον φόβον. [7.21.4] Ήτο απολύτως βέβαιος, προσέθεσεν, ότι αν οι Συρακούσιοι τολμήσουν ν' αντιμετωπίσουν τον στόλον των Αθηναίων, ενώ αυτοί δεν το περιμένουν, θα τους καταπλήξουν, και η ωφέλεια, την οποίαν θα πορισθούν εντεύθεν, θα είναι μεγαλητέρα από την βλάβην, την οποίαν η ικανότης εκείνων θα επροξένει εις την απειρίαν αυτών. Επέμεινεν, επομένως, ότι δεν πρέπει να διστάσουν ν' αντιμετρηθούν προς τον εχθρικόν στόλον.

[7.21.5] Αι παροτρύνσεις αυταί του Γυλίππου, του Ερμοκράτους, ίσως δε και άλλων, είχαν ως αποτέλεσμα ότι οι Συρακούσιοι απεφάσισαν προθύμως να ναυμαχήσουν και ήρχισαν εξοπλίζοντες τον στόλον των.

[7.22.1] Όταν ο στόλος ετοιμάσθη, ο Γύλιππος εξεκίνησεν επί κεφαλής ολοκλήρου του στρατού της ξηράς, εν καιρώ νυκτός, όπως διευθύνη αυτοπροσώπως επίθεσιν κατά των οχυρωμάτων του Πλημμυρίου. Συγχρόνως και κατόπιν συνθήματος, μία μεν μοίρα του στόλου των Συρακουσίων, αποτελουμένη από τριάντα πέντε πλοία, εξεκίνησε προς επίθεσιν εκ του Μεγάλου Λιμένος, ενώ η άλλη, αποτελουμένη από σαράντα πέντε πλοία, εξεκίνησεν εκ του Μικρού Λιμένος, όπου ευρίσκετο και το νεώριόν των, και περιέπλευσε την νησίδα, δια να ενωθή με την εντός του Μεγάλου ευρισκομένην μοίραν, και επιτεθούν συγχρόνως κατά του Πλημμυρίου, όπως οι Αθηναίοι, προσβαλλόμενοι συγχρόνως από ξηράς και θαλάσσης, περιέλθουν εις σύγχυσιν. [7.22.2] Οι Αθηναίοι, εξ άλλου, επεβίβασαν και αυτοί εσπευσμένως τα πληρώματα εξήντα πλοίων. Και τα μεν είκοσι πέντε εξ αυτών επετέθησαν κατά της εντός του Μεγάλου Λιμένος μοίρας των τριάντα πλοίων των Συρακουσίων. Τα υπόλοιπα, πλέοντα εναντίον της περιπλεούσης την νησίδα εχθρικής μοίρας, συνεπλάκησαν προς αυτήν, αμέσως προ του στόματος του λιμένος και η ναυμαχία εξηκολούθει επί πολύ ισόπαλος, των μεν ζητούντων να εκβιάσουν τον είσπλουν του λιμένος, των δε να εμποδίσουν αυτόν.

[7.23.1] Εν τω μεταξύ, κατά τα εξημερώματα, και καθ' ην ώραν η Αθηναϊκή φρουρά του Πλημμυρίου είχε καταβή εις την παραλίαν και είχεν εστραμμένην την προσοχήν της εις την ναυμαχίαν, ο Γύλιππος επρόλαβε να επιτεθή αιφνιδιαστικώς κατά των οχυρωμάτων και κατέλαβε πρώτον το μεγαλήτερον εξ αυτών, έπειτα δε και τα δύο μικρότερα, των οποίων οι φρουροί δεν αντέταξαν αντίστασιν, όταν είδαν την ευκολίαν, με την οποίαν κατελήφθη το μεγαλήτερον. [7.23.2] Και οι μεν άνδρες της φρουράς του πρώτου καταληφθέντος οχυρώματος, όσοι κατώρθωσαν να καταφύγουν εις τα μεταγωγικά πλοία και εν εμπορικόν, μετά μεγάλης δυσκολίας διεσώθησαν, μεταφερθέντες εις το στρατόπεδον, καθόσον η μοίρα του στόλου των Συρακουσίων του Μεγάλου Λιμένος, επικρατούσα κατά την ναυμαχίαν, απέσπασε προς δραστηρίαν καταδίωξίν των μίαν τριήρη, και δη ταχείαν. Αλλά καθ' ην στιγμήν τα δύο μικρότερα οχυρώματα έπιπταν εις χείρας των Συρακουσίων, η τύχη της ναυμαχίας είχε μεταστραφή και οι Συρακούσιοι ηττώντο ήδη, ούτως ώστε οι διαφυγόντες εξ αυτών κατώρθωσαν, πλέοντες παρά την παραλίαν, να φθάσουν ευκολώτερον εις το στρατόπεδον. [7.23.3] Διότι τα πλοία των Συρακουσίων, τα οποία εναυμάχουν προ του στομίου του Μεγάλου Λιμένος, αφού απώθησαν τα Αθηναϊκά, εισέπλεαν με μεγάλην αταξίαν, και συγκρουόμενα προς άλληλα, άφισαν να τους διαφύγη η νίκη από τας χείρας των, και στραφή εις τους Αθηναίους, οι οποίοι όχι μόνον τα πλοία αυτά έτρεψαν εις άτακτον φυγήν, αλλά και εκείνα, υπό των οποίων είχαν νικηθή κατ' αρχάς εντός του λιμένος. [7.23.4] Ένδεκα πλοία των Συρακουσίων ηχρηστεύθησαν και το μεγαλήτερον μέρος των πληρωμάτων τούτων εφονεύθη, πλην τριών πλοίων, των οποίων τα πληρώματα ηχμαλωτίσθησαν, ενώ εκ των ιδικών των πλοίων κατεστράφησαν τρία. Οι Αθηναίοι, ανελκύσαντες τα ναυάγια των Συρακουσίων και στήσαντες τρόπαιον επί του νησιδίου, του κειμένου προ του Πλημμυρίου, επέστρεψαν εις το στρατόπεδόν των.

[7.24.1] Αλλ' ενώ τοιαύτη υπήρξεν η έκβασις της ναυμαχίας δια τους Συρακουσίους, ούτοι ήσαν ήδη κύριοι των οχυρωμάτων του Πλημμυρίου και έστησαν τρία τρόπαια, ανά εν δι' έκαστον εξ αυτών. Και το μεν εν εκ των δύο μικροτέρων, των έπειτα κυριευθέντων κατεδάφισαν, τα δύο άλλαόμως επεσκεύασαν και ετοποθέτησαν εις αυτά φρουράν. [7.24.2] Κατά την άλωσιν των οχυρωμάτων, εφονεύθησαν και ηχμαλωτίσθησαν πολλοί και το σύνολον των προμηθειών, το οποίον ήτο σημαντικόν, κατελήφθη. Διότι, επειδή οι Αθηναίοι εχρησιμοποίουν τα οχυρώματα ταύτα ως αποθήκας, πολλά εμπορεύματα και τρόφιμα, ανήκοντα εις εμπόρους, ευρίσκοντο εντός αυτών, και πολλά πράγματα, ανήκοντα εις τους τριηράρχους, αφού τα ιστία και η λοιπή εξάρτυσις σαράντα πλοίων έπεσαν εις χείρας των εχθρών, μαζύ με τρεις τριήρεις, αι οποίαι ήσαν ανειλκυσμέναι εις την ξηράν. [7.24.3] Αλλά το μεγαλήτερον και σοβαρώτερον πλήγμα, το οποίον υπέστησαν οι Αθηναίοι, ήτο η απώλεια του Πλημμυρίου. Διότι η απώλεια αύτη και τον εντός του λιμένος είσπλουν των πλοίων, των μεταφερόντων εφόδια δια τον στρατόν, κατέστησε του λοιπού επικίνδυνον, καθόσον μοίρα του στόλου των Συρακουσίων, σταθμεύουσα εκεί, εμπόδιζε τον είσπλουν και ηναγκάζοντο ταύτα να εκβιάζουν την είσοδόν των, μαχόμενα, και κατάπληξιν και αποθάρρυνσιν εγέννησεν εις το στράτευμα.

[7.21.1] Κατά την ίδια πάνω–κάτω περίοδο της άνοιξης εκείνης, γύρισε κι ο Γύλιππος στις Συρακούσες φέρνοντας μαζί του από τις πολιτείες που κατόρθωσε να πείσει όσους περισσότερους στρατιώτες μπόρεσε να μαζέψει από την κάθε μια. [7.21.2] Κι αφού κάλεσε τους Συρακουσίους σε σύναξη, τους είπε πως πρέπει ν' αρματώσουν όσα περισσότερα καράβια γινόταν και να δοκιμάσουν να ναυμαχήσουνε με τους Αθηναίους· γιατί έλπιζε πως απ' αυτό θα 'βγαινε κάποιο αποτέλεσμα που θα ήτανε σημαντική συμβολή στην όλη πολεμική επιχείρηση, αντάξιο του κιντύνου που αναλάβαιναν. [7.21.3] Ο Ερμοκράτης υποστήριξε τη γνώμη αυτή και συνέργησε να τους αλλάξει την ιδέα για τον εαυτό τους, και να μην αισθάνονται κατάθλιψη με την προοπτική να δοκιμάσουν τη δύναμή τους ενάντια στους Αθηναίους, λέγοντάς τους πως ούτε κ' εκείνοι δεν είχαν κληρονομήσει την εμπειρία των θαλασσινών συμπλοκών, ούτε την είχαν εγγυημένη για πάντα, αλλά το εναντίο, ήταν πιο στεριανοί από τους Συρακουσίους, και είχαν αναγκαστεί από τους Μήδους να γίνουνε θαλασσινοί. Και σε άντρες τολμηρούς, όπως ήταν οι Αθηναίοι, όσοι κοτούσαν να τους αντισταθούν θα τους φαίνονταν πολύ επίφοβοι· γιατί με ό,τι κατατρομάζουν πολλές φορές αυτοί τους αντιπάλους τους, όχι δηλαδή με την υπεροχή της δύναμής τους, αλλά με την αποκοτιά που ρίχνονταν σε μια επίθεση, το ίδιο ακριβώς μπορούν να πάθουν κι αυτοί αν αντικρύσουν παρόμοιους εχτρούς. [7.21.4] Και ξέρουν καλά οι Συρακούσιοι, είπε, πως αν τολμήσουν ν' αντιπαλέψουνε με το στόλο των Αθηναίων χωρίς να το περιμένουν εκείνοι, αυτό θα τους προσδώσει πολύ μεγαλύτερα πλεονεκτήματα από τη μεγάλη σαστιμάρα που θα τους εμπνεύσει, παρά όσο θα τους ζημιώσουν οι Αθηναίοι με την ανώτερη τεχνική τους απέναντι στους άμαθους Συρακουσίους· ας προχωρήσουνε λοιπόν στη ναυτική τους απόπειρα κι ας μη διστάσουν.

[7.21.5] Οι Συρακούσιοι λοιπόν, με τις ορμήνειες του Γύλιππου και του Ερμοκράτη, κι όσων άλλων τυχόν είχαν την ίδια γνώμη, ένιωθαν τώρα μεγάλη όρεξη να ναυμαχήσουν, κ' έμπαιναν πιο πρόθυμα οι ίδιοι στα καράβια ως ναύτες.

[7.22.1] Ο Γύλιππος πάλι, αφού είχε πια ετοιμαστεί ο στόλος, οδήγησε τη νύχτα ολόκληρο το πεζικό κάτω, με το σκοπό να χτυπήσει αυτός ο ίδιος τα οχυρώματα στο Πλημύριο από τη στεριά, και τα καράβια των Συρακουσίων συγχρόνως, όταν τους έδινε το σύνθημα, ν' αρμενίσουν καταπάνω στους Αθηναίους, τριάντα πέντε ξεκινώντας από το μυχό του μεγάλου λιμανιού, ενώ άλλα σαράντα πέντε θα ξεκινούσαν από το μικρό λιμάνι, όπου ήταν κι ο ναύσταθμός τους, και θ' αρμένιζαν γύρω στο νησί, με το σκοπό να ενωθούνε με τ' άλλα, τα μέσα, και να πάνε καταπάνω στο Πλημύριο, έτσι ώστε οι Αθηναίοι να πέσουνε σε ταραχή από τη διπλή επίθεση. [7.22.2] Οι Αθηναίοι μπάρκαραν αμέσως πληρώματα σ' εξήντα καράβια, και με τα είκοσι πέντε απ' αυτά συγκρούστηκαν με τα τριάντα πέντε των Συρακουσίων μέσα στο μεγάλο λιμάνι, και με τα υπόλοιπα τριάντα πέντε βγήκαν να αντικρύσουν τα εχτρικά καράβια που αρμένιζαν από το ναύσταθμο γύρω στο νησί. Κ' έγινε ναυμαχία μπροστά στο έμπα του μεγάλου λιμανιού, και πολλήν ώραν άντεξαν, ο ένας στα χτυπήματα του άλλου, θέλοντας οι Συρακούσιοι να μπούνε με τη βία στο μεγάλο λιμάνι, κ' οι Αθηναίοι να τους εμποδίσουν.

[7.23.1] Στο μεταξύ, ενώ οι Αθηναίοι στο Πλημύριο είχαν κατέβει στην παραλία κι όλη τους η προσοχή ήτανε στραμμένη προς τη ναυμαχία, προφταίνει ο Γύλιππος, που είχε ξεκινήσει τα χαράματα, και πέφτει απάνω στα οχυρώματά τους ξαφνικά, και κυριεύει πρώτα το μεγάλο τείχος, κ' ύστερα τα δυο μικρότερα, όπου οι φρουροί δε στάθηκαν να τον αντιχτυπήσουν, όταν είδαν πως είχε πέσει το μεγάλο τόσο εύκολα. [7.23.2] Κι από το πρώτο βέβαια, με μεγάλη δυσκολία, όσοι φρουροί κατόρθωσαν να καταφύγουνε στα καράβια ή σε κάποιο φορτηγό, πέρασαν έξω από την επίθεση και γύρισαν στο στρατόπεδο· γιατί, ενόσω οι Συρακούσιοι νικούσανε στη ναυμαχία του μεγάλου λιμανιού, τους κυνηγούσε ένα γοργοτάξιδο πολεμικό· τη στιγμή όμως που έπεσαν τα δυο μικρότερα οχυρώματα, έτυχε να υποχωρούν οι Συρακούσιοι, κι όσοι φυγάδες βρίσκονταν μέσα στα καράβια που είπαμε, αρμένισαν ευκολότερα γύρω στην ακτή. [7.23.3] Τα καράβια δηλαδή των Συρακουσίων που ναυμαχούσανε στο έμπα του μεγάλου λιμανιού, αφού έσπρωξαν και στραπατσάρισαν τ' Αθηναϊκά, όρμησαν μέσα στο λιμάνι ανάκατα κι ακατάστατα, και μπερδεύτηκαν συναμεταξύ τους, κ' έτσι χάρισαν τη νίκη τους Αθηναίους, που τ' ανάγκασαν να υποχωρήσουν, τόσο αυτά, όσο και κείνα που τους είχαν προτήτερα νικήσει μέσα στο λιμάνι, [7.23.4] και βούλιαξαν έντεκα καράβια των Συρακουσίων και σκότωσαν τους περισσότερους ναύτες μέσα σ' αυτά, εξόν από τα πληρώματα τριών καραβιών, που έπιασαν ζωντανούς· κι από τα δικά τους καράβια καταστράφηκαν τρία. Κι αφού έσυραν στη στεριά τα ναυαγισμένα καράβια των Συρακουσίων, κ' έστησαν τρόπαιο πάνω στο νησάκι που βρίσκεται μπροστά στο Πλημύριο, έφυγαν από κει και γύρισαν στο στρατόπεδό τους.

[7.24.1] Οι Συρακούσιοι λοιπόν έτσι τα 'βγαλαν πέρα στη ναυμαχία, αλλά κρατούσαν τώρα τα τείχη στο Πλημύριο, κ' έστησαν τρία τρόπαια, ένα για κάθε οχύρωμα. Το ένα από τα δυο μικρότερα, που είχαν κυριέψει τελευταία, το γκρέμισαν, τ' άλλα δυο όμως τα διόρθωσαν κι άφησαν μέσα φρουρούς. [7.24.2] Πολλοί στρατιώτες είχαν σκοτωθεί ή πιαστεί αιχμάλωτοι όταν έπεσαν τα οχυρώματα κ' οι νικητές πήραν πολλά λάφυρα κάθε λογής· γιατί, επειδή οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν τα οχυρώματα αυτά σαν αποθήκες, βρισκόταν εκεί–μέσα πολλή πραμάτια των εμπόρων, πολύ στάρι, και πολλά αγαθά που ανήκαν στους τριηράρχους· επίσης είχαν παρατήσει στη φυγή τους οι Αθηναίοι πανιά για σαράντα καράβια καθώς και τ' άλλα τους ξάρτια και τρία καράβια τραβηγμένα στη στεριά. [7.24.3] Αλλά το κυριότερο και βαρύτερο χτύπημα που ελάττωσε τη μαχητική δύναμη του Αθηναϊκού στρατού ήταν πως κυριεύτηκε το ίδιο το Πλημύριο· γιατί δε μπορούσαν τώρα πια να μπαίνουνε στο λιμάνι με ασφάλεια για να φέρνουνε τις προμήθειες (οι Συρακούσιοι είχαν τώρα βάλει καράβια να φρουρούν την είσοδο και τους εμπόδιζαν, κ' έτσι έπρεπε να πολεμήσουν κάθε φορά που έμπαζαν μέσα τρόφιμα), κι από κάθε άλλη άποψη τους είχε σαστίσει αυτό που έγινε και προκαλέσει μεγάλη κατάθλιψη στο στρατό.