1. Τι είναι το πρόσωπο;

Εγώ ήρθα και αυτός έφυγε.

Του το είπα ότι ήρθες.

Της το εξήγησε.

Οι περισσότεροι τύποι του ρήματος στα ελληνικά δηλώνουν υποχρεωτικά το πρόσωπο που κάνει ή δέχεται την ενέργεια του ρήματος, δηλαδή το υποκείμενό τους

. Στα ελληνικά υπάρχουν τρία πρόσωπα, τα οποία κανονικά αντιστοιχούν σε αυτούς που συμμετέχουν σε μια συνομιλία και σε αυτό για το οποίο μιλάνε:

• το α΄ πρόσωπο, εγώ-εμείς, για τον ομιλητή
• το β΄ πρόσωπο, εσύ-εσείς για τον συνομιλητή
• και το γ΄ πρόσωπο, αυτός/ή/ό-αυτοί/ές/ά, για κάποιον ή κάτι τρίτο, που κανονικά δεν εμπλέκεται στην επικοινωνιακή περίσταση.

Το πρόσωπο δηλώνεται στις καταλήξεις του ρήματος, μαζί με τον χρόνο [ρηματικός χρόνος], τη φωνή και τον αριθμό. Αντίθετα σε άλλες γλώσσες όπως στην αγγλική το πρόσωπο δηλώνεται με μια ξεχωριστή λέξη, μια προσωπική αντωνυμία, και δεν είναι μέρος του ρήματος. Π.χ. στα ελληνικά στο ρήμα βλέπ-ω η γραμματική πληροφορία για το πρόσωπο μεταφέρεται από την κατάληξη, ενώ στα αγγλικά για να δηλωθεί το πρόσωπο –με εξαίρεση το γ’ ενικό του ενεστώτα–είναι απαραίτητη η αντωνυμία: I see .

Ακριβώς επειδή το πρόσωπο δηλώνεται μέσα από την κατάληξη του ρήματος, δεν είναι ποτέ απαραίτητο να υπάρχει ρητή αναφορά του υποκειμένου αν πρόκειται για αντωνυμία:

Ήρθα = Εγώ ήρθα

Ήρθες = Εσύ ήρθες

Ήρθαμε = Εμείς ήρθαμε

Ήρθαν = Αυτοί/ές/ά ήρθαν

Εκτός από το ρήμα, το πρόσωπο δηλώνεται και με συγκεκριμένους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών (π.χ. εγώ, εμένα, εμείς, εμάς / εσύ, εσένα, εσείς, εσάς).

Κανονικά οι αντωνυμίες σε θέση υποκειμένου οφείλουν να συμφωνούν

με το ρήμα ως προς το πρόσωπο και τον αριθμό.

Οι μόνοι τύποι του ρήματος που δεν δηλώνουν πρόσωπο είναι ο απαρεμφατικός τύπος που σχηματίζει τους συντελικούς χρόνους (έχω γράψει, είχες φύγει) και οι μετοχές (γράφοντας, γραφόμενος, γραμμένος). Στην περίπτωση των συντελικών χρόνων το πρόσωπο φαίνεται στην κατάληξη του βοηθητικού ρήματος (έχω γράψει, έχεις γράψει, έχει γράψει κ.ο.κ.). Εξάλλου, ειδική περίπτωση αποτελούν τα απρόσωπα ρήματα που θα δούμε στην Ενότητα 3 παρακάτω.