3. Είδη λεξικών

Τα σύγχρονα λεξικά είναι πολλών ειδών γιατί, όπως προαναφέραμε, καλύπτουν πολλές διαφορετικές ανάγκες. Ας δούμε ορισμένες βασικές κατηγορίες λεξικών, ανάλογα με το είδος των λημμάτων που περιέχουν.

3.1 Γλωσσικά λεξικά και εγκυκλοπαιδικά λεξικά

Γλωσσικά

είναι εκείνα που περιέχουν πληροφορίες για τις λέξεις, ενώ εγκυκλοπαιδικά είναι εκείνα που περιέχουν πληροφορίες γενικής γνώσης που θα ταίριαζαν και σε μια εγκυκλοπαίδεια.

Π.χ. σε ένα γλωσσικό λεξικό στο λήμμα ιμπρεσιονισμός θα μας δινόταν η σημασιολογική πληροφορία ότι πρόκειται για ένα ρεύμα στη ζωγραφική και βέβαια όλες οι μορφολογικές πληροφορίες που αφορούν τη λέξη, ενώ σε ένα εγκυκλοπαιδικό λεξικό της ζωγραφικής θα μας δίνονταν λεπτομερείς πληροφορίες για το ρεύμα, τη χρονική περίοδο που αυτό εκδηλώθηκε, τους βασικούς εκπροσώπους του κλπ.

3.2 Μονόγλωσσα και πολύγλωσσα λεξικά

Τα γλωσσικά λεξικά χωρίζονται σε μονόγλωσσα και πολύγλωσσα λεξικά.

Μονόγλωσσα είναι εκείνα που περιέχουν λήμματα μιας γλώσσας, τα οποία ερμηνεύουν στην ίδια γλώσσα (π.χ. λεξικά της νέας ελληνικής), ενώ πολύγλωσσα είναι τα λεξικά που περιέχουν λήμματα μιας γλώσσας με τα αντίστοιχά τους σε μια άλλη (ή άλλες γλώσσες)

(π.χ. ελληνογαλλικά και γαλλοελληνικά λεξικά).

3.3 Διαχρονικά και συγχρονικά λεξικά

Τα μονόγλωσσα λεξικά χωρίζονται σε διαχρονικά και συγχρονικά λεξικά.

Διαχρονικά είναι εκείνα που παρουσιάζουν την ιστορική εξέλιξη του λεξιλογίου μιας γλώσσας (π.χ. από την αρχαία ελληνική έως τη νέα ελληνική), ενώ συγχρονικά είναι εκείνα που περιέχουν το λεξιλόγιο μιας συγκεκριμένης φάσης της γλώσσας (π.χ. λεξικό της νέας ελληνικής).

Στα διαχρονικά λεξικά ανήκουν και τα ετυμολογικά που παρουσιάζουν αναλυτικά την ετυμολογική ιστορία των λέξεων μιας γλώσσας.

3.4 Γενικά και ειδικά λεξικά

Τα συγχρονικά λεξικά χωρίζονται σε γενικά και ειδικά λεξικά.

Γενικά είναι εκείνα που περιέχουν λέξεις του γενικού λεξιλογίου μιας γλώσσας.

Το μέγεθός τους, δηλαδή ο αριθμός των λημμάτων που περιέχουν, μπορεί να είναι μεγάλο ή μικρό, ανάλογα με το αγοραστικό κοινό στο οποίο απευθύνονται. Τα μέσα γενικά λεξικά μιας σύγχρονης γλώσσας περιέχουν περίπου 50.000 λήμματα.

Ειδικά

λεξικά είναι εκείνα που περιέχουν ένα τμήμα του λεξιλογίου μιας γλώσσας , π.χ. λεξικά διαλέκτων, λεξικά νεολογισμών, λεξικά επιστημονικών όρων.