2. Είναι η ελληνική μια νεκρή γλώσσα; Ή μήπως κινδυνεύει να πεθάνει;
Αν δεχθούμε τον επιστημονικό ορισμό για το τί σημαίνει νεκρή γλώσσα, η απάντηση είναι αμέσως «όχι». Σύμφωνα με τον ορισμό αυτόν,
είναι μια γλώσσα που δεν έχει πια κανέναν/καμιά φυσικό/ή ομιλητή/τρια, δηλαδή κανένα άτομο δεν τη μαθαίνει αυθόρμητα στο περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει, ώστε να τη χρησιμοποιήσει και στη συνέχεια. Κατά συνέπεια:
Νεκρή γλώσσα είναι, μεταξύ άλλων, η λατινική ή η αρχαία ελληνική, καθώς δεν γνωρίζουμε να υπάρχουν ομιλητές/τριες που να μαθαίνουν αυθόρμητα τις γλώσσες αυτές ως όργανο καθημερινής επικοινωνίας όσο μεγαλώνουν, χωρίς δηλαδή να τις διδαχθούν συστηματικά στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο.
Νεκρές θεωρούνται οι γλώσσες που οι ομιλητές/τριές τους στο σύνολό τους έπαψαν να ζουν εξαιτίας μιας φυσικής καταστροφής (π.χ. σεισμός, πλημμύρα), ενός πολέμου ή μιας γενοκτονίας, καθώς και εκείνες που οι ομιλητές/τριές τους αποφάσισαν στο σύνολό τους να τις εγκαταλείψουν και να υιοθετήσουν κάποια άλλη γλώσσα στην καθημερινότητά τους.
- Για παράδειγμα, τα αρβανίτικα και τα βλάχικα που ομιλούνταν σε πολλές περιοχές της χώρας μας, έχουν σταματήσει να μεταδίδονται από τη μια γενιά στην επόμενη και δεν διδάχθηκαν ποτέ στην εκπαίδευση, με αποτέλεσμα οι νεότερες γενιές να έχουν ελάχιστη ή πια καθόλου γνώση της γλώσσας αυτής. Πολλοί/ές ομιλητές/τριες και των δύο αυτών γλωσσών έχουν μετακινηθεί προς την ελληνική. Οι γλώσσες αυτές είναι υπό εξαφάνιση και, αν δεν γίνουν δραστικά βήματα για την ενίσχυση και τη διάδοσή τους στις σημερινές και επόμενες γενιές ομιλητών/τριών, είναι πολύ πιθανό στο μέλλον να ανήκουν στις νεκρές γλώσσες.
Όσον αφορά την ελληνική γλώσσα:
- Όλοι/ες μας μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι καθημερινά γεννιούνται και ανατρέφονται πολλά παιδιά που μαθαίνουν την ελληνική στο οικογενειακό και άμεσο κοινωνικό τους περιβάλλον· άρα οι φυσικοί/ές ομιλητές/τριες της ελληνικής ανανεώνονται διαρκώς.
- Πολλοί άνθρωποι μιλούν την ελληνική στο σχολείο, στον χώρο εργασίας τους, στον ελεύθερό τους χρόνο, στις κοινωνικές τους συναναστροφές, στον πολιτικό χώρο και τον δημόσιο λόγο, στις κρατικές υπηρεσίες κλπ.
Άρα, τα παραπάνω αποσπάσματα δεν αποτυπώνουν επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις αλλά αποτελούν στάσεις των ομιλητών/τριών απέναντι στην ελληνική γλώσσα. Αυτό που αποδεικνύεται επιστημονικά είναι ότι:
H ελληνική γλώσσα δεν είναι νεκρή γλώσσα ούτε, υπό τις παρούσες συνθήκες, κινδυνεύει να πεθάνει.