LIDDELL & SCOTT
Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας
(Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος 2007)
Αποτελέσματα για: "ὀρθός"
- ὀρθός, -ή, -όν, ευθύς, ίσιος, Λατ. rectus· I.1. ως προς το ύψος, όρθιος, ανορθωμένος, σε Όμηρ., Ηρόδ., Αττ.· ὀρθὸνοὖς ἱστάναι, δηλ. ακούω με προσοχή, σε Σοφ.· λέγεται για κτίρια, αυτό που στέκει με τους τοίχους του ακέραιους, (τὸ Πάνακτον) ὀρθὸν παραδοῦναι, σε Θουκ. II. λέγεται για γραμμή, ευθεία, ευθύγραμμη, αυτή που προχωρεί ίσια, ὀρθὸς ἀντ' ἠελίοιο, στραμμένος κατ' ευθείαν προς τον ήλιο, σε Ησίοδ.· ὀρθὴ ὁδός, σε Θέογν.· ὀρθὴν κελεύεις, δηλ. ὀρθὴν ὁδόν με κελεύεις ἱέναι, σε Αριστοφ.· δι' ὀρθῆς (ενν. ὁδοῦ), σε Σοφ.· επίσης, ὀρθᾷ χερί, ὀρθῷ ποδί, κατ' ευθείαν, σε Πίνδ.· αλλά, ὀρθὸν πόδα τιθέναι, σημαίνει πιθ., απλώνω το πόδι μου, όπως στο βάδισμα (πρβλ. κατηρεφής I), σε Αισχύλ. 2. βλέπειν ὀρθά, βλέπω καθαρά, σε αντίθ. προς το είμαι τυφλός, σε Σοφ.· ομοίως, ἐξ ὀμμάτων ὀρθῶν, ὀρθοῖς ὄμμασιν, Λατ. rectis oculis, στον ίδ. III. μεταφ., 1. σωστός, ασφαλής, ευτυχής, ευδαίμων· α) από σημ. I, ὀρθὸν ἱστάναι τινά = ὀρθοῦν, ανορθώνω, αποκαθιστώ, σε Πίνδ., Ευρ.· ομοίως, στάντες τ'ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερον, σε Σοφ.· πλεῖν ἐπ' ὀρθῆς (ενν. νεώς), όπου η πολιτεία παρομοιάζεται με πλοίο, στον ίδ. β) από σημ. II, κατ' ὀρθὸν ἐξελθεῖν, λέγεται για προφητείες, στον ίδ.· κατ' ὀρθὸν οὐρίσαι, πλέω στη σωστή κατεύθυνση, στον ίδ. 2. σωστός, πραγματικός, αληθής, σε Πίνδ., Αισχύλ. κ.λπ.· ὄρθ' ἀκούειν, αποκαλούμαι σωστά, σε Σοφ.· ὀρθῷ λόγῳ, κυριολεκτικά, με πάσα αλήθεια, σε Ηρόδ.· ομοίως και στο επίρρ., ὀρθῶς λέγειν, στον ίδ.· ὀρθῶς φράσαι, σε Αισχύλ. κ.λπ.· ὀρθῶς ἔχει, είναι σωστό, με απαρ., σε Πλάτ.· υπερθ. ὀρθότατα, σε Ηρόδ. 3. αληθινός, αυθεντικός, γνήσιος, ενάρετος, δίκαιος, σε Σοφ. κ.λπ.· κατὰ τὸ ὀρθὸν δικάζειν, σε Ηρόδ.· επίρρ. ὀρθῶς, ακριβώς, δικαίως, σε Θουκ. 4. λέγεται για πρόσωπα, σταθερός, ευσταθής, σε Πλάτ. IV.ἡ ὀρθή, 1. (ενν. ὁδός), βλ. ανωτ. II. 2. (ενν. γωνία), ορθή γωνία, σε Πλάτ. κ.λπ. 3. (ενν. πτῶσις), ονομαστική, Λατ. casus rectus. V. επίρρ. ὀρθῶς, βλ. ανωτ. III. 2-4.
