Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα «Ευριπίδης, Αθηναίος» ανήκει στη συλλογή Κύπρον, οὗ μ᾿ ἐθέσπισεν, που γράφτηκε το 1953, όταν ο ποιητής επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Κύπρο. Στην τρίτη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του, στα 1962, ο ποιητής τής έδωσε τον τίτλο Ημερολόγιο καταστρώματος Γ΄.
Η Κύπρος έδωσε στον ποιητή ένα ηδονικό αίσθημα επιστροφής στον μαγικό κόσμο των παιδικών του χρόνων, την αποκάλυψη μιας αυθεντικής και αδιάσπαστης εκδοχής του ελληνισμού στο επίπεδο της γλώσσας και των εθίμων αλλά και σε εκείνο της κοινωνικής ζωής. Παράλληλα με αυτήν την αποκάλυψη (σύμφωνα με τον ποιητή «Η Κύπρος είναι ένας τόπος όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη»), ο Σεφέρης ένιωσε το δραματικό βάρος της ιστορικής στιγμής, που σφραγιζόταν από το αίτημα για ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και τις ραδιουργίες της αγγλικής πολιτικής (Γαραντούδης & Καγιαλής, 2008: 243).
Το συγκεκριμένο ποίημα ανήκει σε εκείνα τα ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη όπου διακρίνουμε σαφείς επιρροές του Κ. Π. Καβάφη, καθώς αποτελεί ένα ωραίο, καβαφικό, κωμικοτραγικό πορτρέτο του τραγικού ποιητή Ευριπίδη (Δημάκης, 1972: 1446). Σύμφωνα με τον Γ. Π. Σαββίδη (1986: 296), στο «σχεδόν ανεπαίσθητα αυτοβιογραφικό "Ευριπίδης, Αθηναίος" […] οι παράλληλες εμπειρίες των δύο ποιητών μιας απατηλής Ελένης — δηλ. του Ευριπίδη και του Σεφέρη — ισοσταθμίζονται». Το γ' ενικό πρόσωπο, σε συνδυασμό με τον τίτλο του ποιήματος, δίνουν στο ποίημα τον χαρακτήρα επιτύμβιου επιγράμματος, χωρίς να αποκλείεται και η ταύτιση ανάμεσα στον ποιητή και στον αρχαίο τραγικό (Κοκόλης, 1982: 74).