[39] Μετά την κάθοδο λοιπόν του Θησέα στον Άδη, όταν η Ελένη επανήλθε στη Λακεδαίμονα και ήταν πια σε ηλικία γάμου, όλοι οι τότε βασιλείς και δυνάστες κατέχονταν από τα ίδια αισθήματα γι᾽ αυτήν. Ενώ δηλαδή μπορούσαν να πάρουν γυναίκες τις πρώτες στις πόλεις τους, περιφρόνησαν τους γάμους στις πατρίδες τους και ήρθαν να νυμφευθούν εκείνη. [40] Και, ενώ δεν είχε κριθεί ακόμη εκείνος που επρόκειτο να ζήσει μαζί της και όλοι είχαν τις ίδιες πιθανότητες να την αποκτήσουν, ήταν τόσο φανερό ότι θα γινόταν αντικείμενο διεκδίκησης από όλους, ώστε συγκεντρώθηκαν όλοι οι μνηστήρες και δεσμεύτηκαν μεταξύ τους με όρκο ότι θα βοηθήσουν ο ένας τον άλλον, αν κάποιος την άρπαζε από εκείνον που θα αξιωνόταν να την πάρει, επειδή ο καθένας τους πίστευε ότι ετοίμαζε αυτή τη βοήθεια για τον εαυτό του. [41] Και ως προς την προσωπική ελπίδα διαψεύστηκαν όλοι εκτός από έναν· κανένας όμως από τους μνηστήρες δεν έπεσε έξω στη γνώμη που ομόφωνα είχαν σχηματίσει για την Ελένη. Δεν πέρασε λοιπόν πολύς καιρός και ξέσπασε φιλονικία ανάμεσα στις θεές για την ομορφιά τους· κριτής ορίστηκε ο Αλέξανδρος, ο γιος του Πριάμου. Η Ήρα τού πρόσφερε τη βασιλεία όλης της Ασίας, η Αθηνά να νικά στους πολέμους [42] και η Αφροδίτη τον γάμο με την Ελένη. Μην μπορώντας όμως να δει τα σώματά τους και θαμπωμένος από τα πρόσωπα των θεών, αναγκάστηκε να γίνει κριτής των δώρων τους. Αντί όλων των άλλων προτίμησε τον γάμο με την Ελένη, όχι αποβλέποντας στις ηδονές —παρόλο που αυτό το προτιμούν πολλοί από τους σώφρονες ανθρώπους, αυτόν, ωστόσο, δεν τον παρέσυρε σε αυτό— [43] αλλά από την επιθυμία να συγγενέψει με τον Δία. Θεώρησε πολύ μεγαλύτερη και ωραιότερη την τιμή αυτή από τον θρόνο της Ασίας· είχε επίσης τη γνώμη ότι ισχυρές εξουσίες και δυναστείες αποκτώνται καμιά φορά και από φαύλους ανθρώπους, ενώ μια τέτοια γυναίκα κανένας από τους μεταγενεστέρους δεν θα αξιωθεί να έχει· ακόμη, δεν θα μπορούσε να αφήσει στα παιδιά του ωραιότερη κληρονομιά από το να ετοιμάσει γι᾽ αυτά να είναι απόγονοι του Δία, όχι μόνο από την πλευρά του πατέρα τους αλλά και από την πλευρά της μητέρας τους. [44] Γιατί γνώριζε καλά ότι οι άλλες γενικά ευτυχίες γρήγορα περνούν από τον έναν στον άλλον, ενώ η ευγενής καταγωγή παραμένει πάντοτε στους ίδιους ανθρώπους. Συνεπώς, η επιλογή του αυτή θα αφορούσε όλη τη γενιά του, ενώ τα άλλα δώρα θα επηρέαζαν μόνο τον ίδιο όσο θα ζούσε.
[45] Κανένας σώφρων άνθρωπος δεν θα κατέκρινε αυτές τις σκέψεις· κάποιοι όμως που δεν λαμβάνουν υπόψη τίποτε από όσα προηγήθηκαν από κάποιο γεγονός, αλλά στέκονται μόνο στο γεγονός αυτό καθαυτό, λοιδόρησαν τον Αλέξανδρο. Την ανοησία αυτών των ανθρώπων είναι εύκολο να την αντιληφθεί ο καθένας από τις συκοφαντίες που εξεστόμισαν εναντίον του. [46] Πώς να μη γελούν όλοι εις βάρος τους, εάν νομίζουν ότι είναι πιο ικανοί από εκείνον που οι θεοί επέλεξαν ως κριτή; Γιατί, φτάνοντας σε τέτοια φιλονικία μεταξύ τους οι θεές, δεν θα όριζαν τον τυχόντα αρμόδιο να τις κρίνει, αλλά, προφανώς, ενδιαφέρθηκαν τόσο πολύ ώστε να εκλεγεί κριτής ο καλύτερος όσο ενδιαφέρον έδειξαν για το ίδιο το γεγονός. [47] Το ποιόν του Αλεξάνδρου πρέπει να εξεταστεί και να κριθεί όχι με βάση την οργή των θεαινών που δεν προκρίθηκαν αλλά με βάση τις σκέψεις που έκαναν όλες και επέλεξαν αυτόν ως κριτή. Γιατί τίποτε δεν εμποδίζει να πάθουν κάποιο κακό από τους ισχυρότερους ακόμη και εκείνοι που δεν έχουν διαπράξει κανένα αδίκημα· το να τύχει όμως κανείς τέτοιας τιμής, ώστε να γίνει, αν και θνητός, κριτής των θεών, δεν μπορεί παρά να είναι πολύ ξεχωριστός στην κρίση.
[48] Εκπλήσσομαι εάν κανείς πιστεύει ότι δεν πήρε σωστή απόφαση εκείνος που επέλεξε να ζήσει με αυτή τη γυναίκα, για χάρη της οποίας πολλοί ημίθεοι ήταν αποφασισμένοι να δώσουν τη ζωή τους. Πώς δεν θα ήταν ανόητος, αν, ενώ γνώριζε ότι η ομορφιά ήταν το μήλο της έριδας για τις θεές, αυτός θα την περιφρονούσε και δεν θα τη θεωρούσε ως το μεγαλύτερο δώρο, για το οποίο έβλεπε ότι και εκείνες έδειχναν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον;