[2.7.1] Τα παιδιά καταδιασκέδασαν, λες κι άκουγαν παραμύθι κι όχι σοβαρή κουβέντα, και γύρεψαν να μάθουν τί λογής πλάσμα είν᾽ ο Έρωτας, παιδί ή πουλί, και ποιά η δύναμή του. Πάλι λοιπόν μίλησεν ο Φιλητάς: «Θεός είν᾽ ο Έρωτας, παιδιά μου, νέος κι όμορφος και φτερωτός. Γι᾽ αυτό και χαίρεται τα νιάτα, κυνηγάει την ομορφιά και φτερώνει τις ψυχές. [2.7.2] Η δύναμή του είναι πιο τρανή κι από του Δία: κυβερνάει τα στοιχεία, κυβερνάει τ᾽ άστρα, κυβερνάει και τους άλλους θεούς. Ούτε και σεις δεν έχετε τόσην εξουσία πάνω στα γιδοπρόβατά σας. [2.7.3] Όλα τα λουλούδια είναι φτιαγμένα από τον Έρωτα, δικό του έργο είναι τούτα τα δέντρα. Αυτός κάνει τα ποτάμια να κυλάνε, τους ανέμους να φυσάνε. [2.7.4] Έχω δει ταύρο να ερωτεύεται και να μουγκρίζει σαν να τον τσίμπησε αλογόμυγα — και τράγο ν᾽ αγαπάει γίδα και να την ακολουθάει παντού. Αλλά κι εγώ ο ίδιος ήμουν κάποτε νέος κι ερωτεύθηκα την Αμαρυλλίδα, και μήτε φαγί σκεφτόμουν μήτε ποτό άγγιζα μήτε ύπνο έβρισκα. [2.7.5] Πονούσε η ψυχή μου, χτυπούσε η καρδιά μου, μ᾽ έπιανε σύγκρυο στο κορμί. Φώναζα σα να με χτυπούσαν, σώπαινα σα νεκρός, βουτούσα στα ποτάμια σα να καιγόμουν. [2.7.6] Γύρευα βοήθεια από τον Πάνα, μιας κι ο ίδιος είχε αγαπήσει την Κουκουναριά. Μου άρεσε η Ηχώ, γιατί επαναλάβαινε τ᾽ όνομα της Αμαρυλλίδας ύστερα από μένα. Έκανα κομμάτια τις φλογέρες, που γήτευαν τις αγελάδες αλλά δεν μου φέρναν την Αμαρυλλίδα. [2.7.7] Για τον έρωτα δεν υπάρχει φάρμακο που να πίνεται, μήτε που να τρώγεται, μήτε που ν᾽ απαγγέλνεται με ξόρκια — παρά μόνο το φιλί και τ᾽ αγκάλιασμα και το πλάγιασμα κοντά-κοντά με τα κορμιά γυμνά».
[2.8.1] Αυτά τους δίδαξε ο Φιλητάς, και πριν φύγει του ᾽δωσαν μερικά τυριά κι ένα γίδι που ᾽βγαζε κιόλας κέρατα. Σαν έμειναν μόνοι, έτσι που πρώτη φορά άκουγαν τ᾽ όνομα του Έρωτα, σφίχτηκαν οι καρδιές τους από το πάθος. Όταν γύρισαν το βράδυ στα σπίτια τους, βάλθηκαν να συγκρίνουν τα δικά τους συμπτώματα μ᾽ εκείνα που είχαν ακούσει: [2.8.2] «Υποφέρουν οι ερωτευμένοι, το ίδιο κι εμείς. Τίποτ᾽ άλλο δεν τους νοιάζει, ούτε κι εμάς. Ύπνο δεν έχουν, μήτε κι εμείς. Νιώθουν σα να καίγονται, όμοια φωτιά μάς καίει κι εμάς. Θέλουν να βλέπονται, γι᾽ αυτό κι εμείς παρακαλάμε να ξημερώνει πιο γοργά. [2.8.3] Σίγουρα λοιπόν έρωτας είν᾽ αυτό που νιώθουμε ο ένας για τον άλλον, κι ας μην ξέραμε ως τώρα ούτε τί είναι έρωτας, ούτε ότι ήμασταν ερωτευμένοι. Για ποιό λόγο υποφέρουμε κι αποζητάμε ο ένας τον άλλον; Δίκιο είχε σ᾽ όλα ο Φιλητάς. [2.8.4] Το παιδί που είδε στον κήπο του το είχαν δει στ᾽ όνειρό τους κι οι πατεράδες μας, κι εκείνο παράγγειλε να βόσκουμε τα κοπάδια. Πώς να το πιάσεις; Μικρό είναι, σου ξεφεύγει. Πώς να του ξεφύγεις; Φτερά έχει και σε φτάνει. [2.8.5] Στις Νύμφες θα ᾽πρεπε να προσφύγουμε για βοήθεια. Όμως για τον Φιλητά, όταν είχε ερωτευτεί την Αμαρυλλίδα, τίποτα δεν έκανε ο Παν. Πρέπει λοιπόν να δοκιμάσουμε τα φάρμακα που μας είπε, το φιλί και το αγκάλιασμα και το πλάγιασμα κατάχαμα με τα κορμιά γυμνά. Κάνει βέβαια κρύο, αλλά ο Φιλητάς μάς έδωσε το παράδειγμα της αντοχής».