Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

Περὶ τῶν ἐν Χερρονήσῳ (8) (19-23)

[19] Ταῦτα τοίνυν ἅπαντας εἰδότας καὶ λογιζομένους χρή, οὐ μὰ Δί᾽ οὐχ ἣν Διοπείθης πειρᾶται τῇ πόλει δύναμιν παρασκευάζειν, ταύτην βασκαίνειν καὶ διαλῦσαι πειρᾶσθαι, ἀλλ᾽ ἑτέραν αὐτοὺς προσπαρασκευάζειν καὶ συνευποροῦντας ἐκείνῳ χρημάτων καὶ τἄλλ᾽ οἰκείως συναγωνιζομένους. [20] εἰ γάρ τις ἔροιτο Φίλιππον, «εἰπέ μοι, πότερ᾽ ἂν βούλοιο τούτους τοὺς στρατιώτας οὓς Διοπείθης νῦν ἔχει, τοὺς ὁποιουστινασοῦν (οὐδὲν γὰρ ἀντιλέγω) εὐθενεῖν καὶ παρ᾽ Ἀθηναίοις εὐδοξεῖν καὶ πλείους γίγνεσθαι τῆς πόλεως συναγωνιζομένης, ἢ διαβαλλόντων τινῶν καὶ κατηγορούντων διασπασθῆναι καὶ διαφθαρῆναι;» ταῦτ᾽ ἂν οἶμαι φήσειεν. εἶθ᾽ ἃ Φίλιππος ἂν εὔξαιτο τοῖς θεοῖς, ταῦθ᾽ ἡμῶν τινες ἐνθάδε πράττουσιν; εἶτ᾽ ἔτι ζητεῖτε πόθεν τὰ τῆς πόλεως ἀπόλωλεν ἅπαντα;
[21] Βούλομαι τοίνυν [ὑμᾶς] μετὰ παρρησίας ἐξετάσαι τὰ παρόντα πράγματα τῇ πόλει, καὶ σκέψασθαι τί ποιοῦμεν αὐτοὶ νῦν καὶ ὅπως χρώμεθ᾽ αὐτοῖς. ἡμεῖς οὔτε χρήματ᾽ εἰσφέρειν βουλόμεθα, οὔτ᾽ αὐτοὶ στρατεύεσθαι, οὔτε τῶν κοινῶν ἀπέχεσθαι δυνάμεθα, οὔτε τὰς συντάξεις Διοπείθει δίδομεν, οὔθ᾽ ὅσ᾽ ἂν αὐτὸς αὑτῷ πορίσηται ἐπαινοῦμεν, [22] ἀλλὰ βασκαίνομεν καὶ σκοποῦμεν πόθεν, καὶ τί μέλλει ποιεῖν, καὶ πάντα τὰ τοιαυτί, οὔτ᾽, ἐπειδήπερ οὕτως ἔχομεν, τὰ ἡμέτερ᾽ αὐτῶν πράττειν ἐθέλομεν, ἀλλ᾽ ἐν μὲν τοῖς λόγοις τοὺς τῆς πόλεως λέγοντας ἄξι᾽ ἐπαινοῦμεν, ἐν δὲ τοῖς ἔργοις τοῖς ἐναντιουμένοις τούτοις συναγωνιζόμεθα. [23] ὑμεῖς μὲν τοίνυν εἰώθαθ᾽ ἑκάστοτε τὸν παριόντ᾽ ἐρωτᾶν, τί οὖν χρὴ ποιεῖν; ἐγὼ δ᾽ ὑμᾶς ἐρωτῆσαι βούλομαι, τί οὖν χρὴ λέγειν; εἰ γὰρ μήτ᾽ εἰσοίσετε, μήτ᾽ αὐτοὶ στρατεύσεσθε, μήτε τῶν κοινῶν ἀφέξεσθε, μήτε τὰς συντάξεις δώσετε, μήθ᾽ ὅσ᾽ ἂν αὐτὸς αὑτῷ πορίσηται ἐάσετε, μήτε τὰ ὑμέτερ᾽ αὐτῶν πράττειν ἐθελήσετε, οὐκ ἔχω τί λέγω. οἱ γὰρ ἤδη τοσαύτην ἐξουσίαν τοῖς αἰτιᾶσθαι καὶ διαβάλλειν βουλομένοις διδόντες, ὥστε καὶ περὶ ὧν φασι μέλλειν αὐτὸν ποιεῖν, καὶ περὶ τούτων προκατηγορούντων ἀκροᾶσθαι, — τί ἄν τις λέγοι;

[19] Επομένως, γνωρίζοντας και ζυγίζοντας αυτά τα δεδομένα, έχετε χρέος όλοι, μα τον Δία, όχι να δυσφημίζετε και να προσπαθείτε να διαλύσετε τη δύναμη που αγωνίζεται να συγκροτήσει ο Διοπείθης για χάρη της πόλης, αλλά κοντά σ᾽ αυτήν να ετοιμάζετε και άλλη αποτελούμενη από σας τους ίδιους, να τον ενισχύετε στην εξεύρεση χρημάτων και να συνεργάζεστε γενικά μαζί του με καλές προθέσεις. [20] Γιατί, αν κάποιος ρωτούσε τον Φίλιππο, «πες μου, ποιο από τα δύο θα ήθελες: οι στρατιώτες αυτοί που έχει τώρα ο Διοπείθης, όποιοι και αν είναι (δεν έχω καμιά αντίρρηση σ᾽ αυτό) να είναι δυνατοί, να έχουν καλό όνομα στην Αθήνα και με τη βοήθεια της πόλης να γίνονται περισσότεροι ή με τις συκοφαντίες και τις κατηγορίες μερικών να διασκορπιστούν και να αφανιστούν;». Πιστεύω, θα έλεγε το δεύτερο. Παρ᾽ όλα αυτά, κάποιοι από εμάς προσπαθούν να κάνουν εδώ όσα ακριβώς ο Φίλιππος θα ευχόταν στους θεούς να γίνουν; Και έπειτα ψάχνετε ακόμη να βρείτε για ποιόν λόγο η πόλη μας έχει χάσει τα πάντα;
[21] Θέλω λοιπόν να εξετάσουμε με ειλικρίνεια τα σημερινά προβλήματα της πόλης και να σκεφτούμε τι κάνουμε τώρα οι ίδιοι και πώς τα αντιμετωπίζουμε. Εμείς δεν θέλουμε ούτε να καταβάλλουμε εισφορές ούτε οι ίδιοι να υπηρετούμε στο στρατό ούτε έχουμε το σθένος να αρνηθούμε τις κρατικές επιχορηγήσεις ούτε δίνουμε στον Διοπείθη τις συντάξεις ούτε εγκρίνουμε τους πόρους που ο ίδιος εξασφαλίζει για τους στρατιώτες του, [22] αλλά τον δυσφημίζουμε και ψάχνουμε να βρούμε την προέλευσή τους, τι σκοπεύει να κάνει και όλα τα σχετικά. Και επειδή έχουμε αυτήν ακριβώς την αντιμετώπιση απέναντι στα πράγματα, δεν είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις μας, αλλά με τα λόγια επαινούμε αυτούς που μιλούν αντάξια της πόλης μας, ενώ με τις πράξεις μας ενθαρρύνουμε τους αντιπάλους τους. [23] Εσείς λοιπόν έχετε τη συνήθεια να ρωτάτε κάθε φορά τον ρήτορα «τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε;». Εγώ όμως θέλω να σας ρωτήσω «τι πρέπει να πω;». Γιατί, εάν δεν καταβάλετε τις εισφορές, εάν δεν στρατευθείτε οι ίδιοι μήτε αποποιηθείτε τις κρατικές επιχορηγήσεις μήτε δώσετε τις συντάξεις μήτε εγκρίνετε όσους πόρους χρημάτων εξασφαλίζει ο ίδιος για τον εαυτό του, μήτε θελήσετε να είστε εντάξει στις υποχρεώσεις σας, τότε δεν ξέρω τι να πω. Σεις που δίνετε τόσο μεγάλη εξουσία σ᾽ αυτούς που θέλουν να κατηγορούν και να διαβάλλουν, ώστε να τους ακούτε προσεκτικά να κατηγορούν τον Διοπείθη εκ των προτέρων ακόμη και για όσα λένε ότι πρόκειται να κάνει — (για τέτοιους ανθρώπους) τι μπορεί να πει κανείς!