[7.19.1] Κι όταν ύστερ᾽ απ᾽ αυτά ο Ξέρξης σπρώχθηκε στην απόφαση να εκστρατεύσει, του παρουσιάστηκε στον ύπνο του τρίτο όνειρο, που όταν το άκουσαν οι μάγοι έδωσαν την εξήγηση πως είχε να κάνει μ᾽ όλη την οικουμένη και πως όλος ο κόσμος θα υποδουλωθεί σ᾽ αυτόν. Νά ποιό ήταν το όνειρο· του φάνηκε του Ξέρξη πως φόρεσε στεφάνι από φουντωμένο κλωνάρι ελιάς, και πως ολόκληρη η γη σκεπάστηκε με τους κλάδους της ελιάς, κι ύστερα πως το στεφάνι που φορούσε στο κεφάλι του εξαφανίστηκε. [7.19.2] Κι όταν οι μάγοι έδωσαν αυτή την εξήγηση, αμέσως καθένας από τους Πέρσες που πήραν μέρος στη σύναξη, χωρίς να χάσει στιγμή, γύρισε στην επικράτειά του και βάλθηκε με ζήλο μεγάλο να εκτελέσει τις παραγγελίες, θέλοντας ο καθένας τους να είναι αυτός που θα πάρει τα δώρα που είχαν οριστεί. Κι έτσι ο Ξέρξης κήρυξε επιστράτευση, στρατολογώντας από κάθε περιοχή της Ασίας.
[7.20.1] Γιατί για τέσσερα ολόκληρα χρόνια, ύστερ᾽ από την άλωση της Αιγύπτου, καταγινόταν με τη συγκρότηση του εκστρατευτικού σώματος και τον εφοδιασμό του· κι όταν ο πέμπτος χρόνος ήταν προς το τέλος του, εκστράτευσε με πολυάριθμη στρατιωτική δύναμη. [7.20.2] Γιατί απ᾽ όλα τα εκστρατευτικά σώματα που μας είναι γνωστά αυτό αποδείχτηκε πολύ μεγαλύτερο, ώστε σε σύγκριση μ᾽ αυτό κι εκείνο που οδήγησε ο Δαρείος εναντίον των Σκυθών να φαίνεται ασήμαντο, και το Σκυθικό, όταν οι Σκύθες καταδιώκοντας τους Κιμμερίους έκαναν εισβολή στη χώρα των Μήδων, κι αφού κυρίεψαν όλα σχεδόν τα μέρη της Άνω Ασίας τα εξουσίασαν (γι᾽ αυτό το λόγο αργότερα κίνησε να τους τιμωρήσει ο Δαρείος), όπως επίσης και, σύμφωνα με την παράδοση, το εκστρατευτικό σώμα των Ατρειδών στο Ίλιο και των Μυσών και των Τευκρών, που εκστράτευσαν πριν από τα Τρωικά, τότε που διάβηκαν από τον Βόσπορο στην Ευρώπη, κυρίεψαν όλες τις θρακικές φυλές, κατέβηκαν προς το Ιόνιο πέλαγος και προέλασαν προς το νότο ώς τον ποταμό Πηνειό.
[7.21.1] Όλ᾽ αυτά τα εκστρατευτικά σώματα, όπως επίσης κι άλλα, που δεν τα περιλάβαμε στην απαρίθμησή μας, δεν μπορούν να συγκριθούν μ᾽ αυτό εδώ, το μοναδικό. Γιατί ποιό έθνος δεν οδήγησε ο Ξέρξης από την Ασία εναντίον της Ελλάδας; και ποιό τρεχούμενο νερό δεν το στέρεψε ο στρατός του για να ξεδιψάσει, εκτός από το νερό των μεγάλων ποταμών; [7.21.2] Γιατί άλλες περιοχές έδιναν καράβια, άλλες πήραν προσταγή να δώσουν πεζικό, σ᾽ άλλες δόθηκε εντολή να ετοιμάσουν ιππικό, σ᾽ άλλες καράβια για τη μεταφορά του ιππικού (ενώ έπαιρναν μέρος και στην εκστρατεία), σ᾽ άλλες να διαθέσουν μακρόστενα καράβια για τις γέφυρες, σ᾽ άλλες τέλος τρόφιμα και καράβια.
[7.22.1] Κι από την άλλη, κάπου τρία χρόνια προτού κινήσουν, επειδή στην προηγούμενη εκστρατεία ο στόλος τους, καθώς έκανε το γύρο του Άθω, κατατσακίστηκε, καταπιάστηκαν με το έργο στον Άθω· δηλαδή στον Ελαιούντα της Χαλκιδικής ήταν αραγμένες τριήρεις κι αποκεί ξεκινώντας στρατιώτες από κάθε έθνος έσκαβαν, με τη φοβέρα της μάστιγας από πάνω τους, σε διαδοχικές βάρδιες· κι έσκαβαν και οι κάτοικοι της περιοχής του Άθω. [7.22.2] Κι ο Βουβάρης, ο γιος του Μεγαβάζου, κι ο Αρταχαίης, ο γιος του Αρταίου, Πέρσες, είχαν την επιστασία του έργου. Γιατί ο Άθως είναι βουνό ψηλό και ξακουστό, που κατηφορίζει στη θάλασσα κι έχει ανθρώπους που κατοικούν εκεί. Και στο σημείο όπου το βουνό συνορεύει με τη στεριά, σχηματίζεται κάτι σαν χερσόνησος και ισθμός, με πλάτος περίπου δώδεκα σταδίους· εκεί το μέρος είναι πεδινό κι έχει κάτι χαμηλούς λόφους που πιάνουν από τη θάλασσα της Ακάνθου ώς τη θάλασσα που ᾽ναι αντίπερα απ᾽ την Τορώνη. [7.22.3] Κι ακριβώς στον ισθμό αυτό, όπου καταλήγει ο Άθως, έχει ιδρυθεί η ελληνική πόλη Σάνη· τώρα, οι πόλεις που βρίσκονται πέρ᾽ από τη Σάνη, στις πλαγιές του Άθω, που τότε ο Πέρσης βάλθηκε να τις κάνει από στεριανές νησιωτικές, είναι οι εξής: Δίο, Ολόφυξος, Ακρόθωο, Θύσσος, Κλεωνές.
[7.23.1] Αυτές λοιπόν είναι οι πόλεις της περιοχής του Άθω· και νά πώς έσκαβαν οι βάρβαροι, αφού μοίρασαν την έκταση ανάμεσα σε διάφορα έθνη: στο ύψος της πόλης Σάνης χάραξαν μια ίσια γραμμή· κι όσο βάθαινε η διώρυγα, εκείνοι που βρίσκονταν στο βάθος έσκαβαν, ενώ κάποιοι άλλοι παράδιναν το χώμα που ολοένα έβγαινε από το σκάψιμο σε άλλους που βρίσκονταν ψηλότερα πάνω σε σκαλωσιές, κι αυτοί με τη σειρά τους σε άλλους, ώσπου το χώμα έφτανε σ᾽ αυτούς που ήταν στην επιφάνεια κι αυτοί τέλος το κουβαλούσαν έξω από την τάφρο και το πετούσαν αλλού. [7.23.2] Λοιπόν οι άλλοι, εκτός από τους Φοίνικες, είχαν διπλάσιο κόπο, καθώς γκρεμίζονταν τα τοιχώματα του ορύγματος· γιατί έτσι που έσκαβαν στο ίδιο πλάτος και στην επιφάνεια και στον πάτο, το αποτέλεσμα δεν μπορούσε να ᾽ναι διαφορετικό. [7.23.3] Οι Φοίνικες όμως, όπως δείχνουν την αξιοσύνη τους και σε άλλα έργα, την έδειξαν ιδιαίτερα σ᾽ αυτό· δηλαδή παίρνοντας με κλήρο το μέρος που τους έπεφτε, έσκαβαν διπλάσιο το άνοιγμα στην επιφάνεια απ᾽ εκείνο που έπρεπε να έχει η διώρυγα, όσο όμως προχωρούσαν στο βάθος ολοένα το περιόριζαν· κι όταν έφταναν στον πάτο, το άνοιγμα ερχόταν και γινόταν ίσο με το πλάτος του υπόλοιπου έργου. [7.23.4] Και στο μέρος εκείνο υπάρχει ένα λιβάδι, όπου στήθηκε η αγορά και το πρατήριο· κι ερχόταν συχνά κι άφθονο αλεσμένο σιτάρι από την Ασία.
[7.24.1] Συνδυάζοντας τα δεδομένα, καταλήγω στο συμπέρασμα πως ο Ξέρξης διέταξε να σκάψουν τη διώρυγα από αλαζονεία, θέλοντας να κάνει επίδειξη δυνάμεως και ν᾽ αφήσει μνημείο για το μέλλον· γιατί ενώ μπορούσε χωρίς να μπουν σε κανένα κόπο να σύρει τα καράβια από τη μια άκρη του ισθμού στην άλλη, διέταξε να σκάψουν διώρυγα στη θάλασσα που να μπορούν να περνούν πλέοντας δυο τριήρεις με συγχρονισμένη κωπηλασία. Και στους ίδιους, στους οποίους είχε δώσει προσταγή ν᾽ ανοίξουν τη διώρυγα, έδωσε επίσης προσταγή να ενώσουν με γέφυρα τις όχθες του Στρυμόνα.
[7.25.1] Μ᾽ αυτό τον τρόπο λοιπόν καταγινόταν μ᾽ αυτά κι έβαλε να ετοιμάσουν και παλαμάρια για τις γέφυρες από πάπυρο κι από λευκό λινάρι, αγγαρεύοντας τους Φοίνικες και τους Αιγυπτίους· επίσης, ν᾽ αποθηκεύουν τρόφιμα για το εκστρατευτικό σώμα, για να μη υποφέρει από πείνα ο στρατός κι ούτε τα υποζύγια καθώς κατευθύνονταν στην Ελλάδα. [7.25.2] Κι αφού συγκέντρωσε πληροφορίες για τους κατάλληλους χώρους, διέταξε να τ᾽ αποθηκεύουν σ᾽ αυτούς, κι άλλοι να τα μεταφέρουν από κάθε μέρος της Ασίας με φορτηγά πλοία και περάματα σε διαφορετικό χώρο ο καθένας. Λοιπόν, το περισσότερο σιτάρι το κουβαλούσαν στη λεγόμενη Λευκή ακτή της Θράκης, κι άλλοι στην Τυρόδιζα της Περίνθου κι άλλοι στον Δορίσκο κι άλλοι στην Ηιόνα, αυτήν που βρίσκεται στις εκβολές του Στρυμόνα, κι άλλοι στη Μακεδονία, ο καθένας στην περιοχή που του ορίστηκε.