Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΟΜΗΡΟΣ

Ἰλιάς (7.421-7.482)


Ἠέλιος μὲν ἔπειτα νέον προσέβαλλεν ἀρούρας,
ἐξ ἀκαλαρρείταο βαθυρρόου Ὠκεανοῖο
οὐρανὸν εἰσανιών· οἱ δ᾽ ἤντεον ἀλλήλοισιν.
ἔνθα διαγνῶναι χαλεπῶς ἦν ἄνδρα ἕκαστον·
425 ἀλλ᾽ ὕδατι νίζοντες ἄπο βρότον αἱματόεντα,
δάκρυα θερμὰ χέοντες ἀμαξάων ἐπάειραν.
οὐδ᾽ εἴα κλαίειν Πρίαμος μέγας· οἱ δὲ σιωπῇ
νεκροὺς πυρκαϊῆς ἐπινήνεον ἀχνύμενοι κῆρ,
ἐν δὲ πυρὶ πρήσαντες ἔβαν προτὶ Ἴλιον ἱρήν.
430 ὣς δ᾽ αὔτως ἑτέρωθεν ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ
νεκροὺς πυρκαϊῆς ἐπινήνεον ἀχνύμενοι κῆρ,
ἐν δὲ πυρὶ πρήσαντες ἔβαν κοίλας ἐπὶ νῆας.
Ἦμος δ᾽ οὔτ᾽ ἄρ πω ἠώς, ἔτι δ᾽ ἀμφιλύκη νύξ,
τῆμος ἄρ᾽ ἀμφὶ πυρὴν κριτὸς ἔγρετο λαὸς Ἀχαιῶν,
435 τύμβον δ᾽ ἀμφ᾽ αὐτὴν ἕνα ποίεον ἐξαγαγόντες
ἄκριτον ἐκ πεδίου, ποτὶ δ᾽ αὐτὸν τεῖχος ἔδειμαν
πύργους θ᾽ ὑψηλούς, εἶλαρ νηῶν τε καὶ αὐτῶν.
ἐν δ᾽ αὐτοῖσι πύλας ἐνεποίεον εὖ ἀραρυίας,
ὄφρα δι᾽ αὐτάων ἱππηλασίη ὁδὸς εἴη·
440 ἔκτοσθεν δὲ βαθεῖαν ἐπ᾽ αὐτῷ τάφρον ὄρυξαν,
εὐρεῖαν μεγάλην, ἐν δὲ σκόλοπας κατέπηξαν.
Ὣς οἱ μὲν πονέοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί·
οἱ δὲ θεοὶ πὰρ Ζηνὶ καθήμενοι ἀστεροπητῇ
θηεῦντο μέγα ἔργον Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων.
445 τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Ποσειδάων ἐνοσίχθων·
«Ζεῦ πάτερ, ἦ ῥά τίς ἐστι βροτῶν ἐπ᾽ ἀπείρονα γαῖαν
ὅς τις ἔτ᾽ ἀθανάτοισι νόον καὶ μῆτιν ἐνίψει;
οὐχ ὁράᾳς ὅτι δὴ αὖτε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕπερ, ἀμφὶ δὲ τάφρον
450 ἤλασαν, οὐδὲ θεοῖσι δόσαν κλειτὰς ἑκατόμβας;
τοῦ δ᾽ ἤτοι κλέος ἔσται ὅσον τ᾽ ἐπικίδναται ἠώς·
τοῦ δ᾽ ἐπιλήσονται τὸ ἐγὼ καὶ Φοῖβος Ἀπόλλων
ἥρῳ Λαομέδοντι πολίσσαμεν ἀθλήσαντε.»
Τὸν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
455 «ὢ πόποι, ἐννοσίγαι᾽ εὐρυσθενές, οἷον ἔειπες.
ἄλλος κέν τις τοῦτο θεῶν δείσειε νόημα,
ὃς σέο πολλὸν ἀφαυρότερος χεῖράς τε μένος τε·
σὸν δ᾽ ἤτοι κλέος ἔσται ὅσον τ᾽ ἐπικίδναται ἠώς.
ἄγρει μὰν, ὅτ᾽ ἂν αὖτε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
460 οἴχωνται σὺν νηυσὶ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν,
τεῖχος ἀναρρήξας τὸ μὲν εἰς ἅλα πᾶν καταχεῦαι,
αὖτις δ᾽ ἠϊόνα μεγάλην ψαμάθοισι καλύψαι,
ὥς κέν τοι μέγα τεῖχος ἀμαλδύνηται Ἀχαιῶν.»
Ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
465 δύσετο δ᾽ ἠέλιος, τετέλεστο δὲ ἔργον Ἀχαιῶν,
βουφόνεον δὲ κατὰ κλισίας καὶ δόρπον ἕλοντο.
νῆες δ᾽ ἐκ Λήμνοιο παρέστασαν οἶνον ἄγουσαι
πολλαί, τὰς προέηκεν Ἰησονίδης Εὔνηος,
τόν ῥ᾽ ἔτεχ᾽ Ὑψιπύλη ὑπ᾽ Ἰήσονι, ποιμένι λαῶν.
470 χωρὶς δ᾽ Ἀτρεΐδῃς, Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ,
δῶκεν Ἰησονίδης ἀγέμεν μέθυ, χίλια μέτρα.
ἔνθεν οἰνίζοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί,
ἄλλοι μὲν χαλκῷ, ἄλλοι δ᾽ αἴθωνι σιδήρῳ,
ἄλλοι δὲ ῥινοῖς, ἄλλοι δ᾽ αὐτῇσι βόεσσιν,
475 ἄλλοι δ᾽ ἀνδραπόδεσσι· τίθεντο δὲ δαῖτα θάλειαν.
παννύχιοι μὲν ἔπειτα κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
δαίνυντο, Τρῶες δὲ κατὰ πτόλιν ἠδ᾽ ἐπίκουροι·
παννύχιος δέ σφιν κακὰ μήδετο μητίετα Ζεὺς
σμερδαλέα κτυπέων· τοὺς δὲ χλωρὸν δέος ᾕρει·
480 οἶνον δ᾽ ἐκ δεπάων χαμάδις χέον, οὐδέ τις ἔτλη
πρὶν πιέειν, πρὶν λεῖψαι ὑπερμενέϊ Κρονίωνι.
κοιμήσαντ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα καὶ ὕπνου δῶρον ἕλοντο.


Και τους αγρούς ο ήλιος φωτοβολούσε πάλιν
και απ᾽ τον βαθύν και σιγαλόν ωκεανόν επάνω
στον ουρανόν ανέβαινε· και αυτοί συναπαντώντο·
με κόπον εξεχώριζε καθένας τον νεκρόν του·
425αλλ᾽ έπλεναν τα σώματα τα αιματοκυλισμένα
και δάκρυα χύνοντας θερμά στ᾽ αμάξια τα σηκώναν.
Και ο Πρίαμος δεν άφηνε να οδύρονται· κι εκείνοι
βουβοί, θλιμμένοι στην πυράν σωρεύαν τους νεκρούς των·
και αφού τους κάψαν γύρισαν στην Ίλιον την αγίαν·
430και απ᾽ τ᾽ άλλο μέρος οι Αχαιοί με την καρδιάν θλιμμένην
κι εκείνοι επάνω εις την πυράν σωρεύαν τους νεκρούς των,
και αφού τους κάψαν γύρισαν στα βαθουλά καράβια.
Ακόμη δεν γλυκόφεγγε και στην πυράν τριγύρω
εκλεκτό μέρος Αχαιών σηκώθη από τον ύπνον
435και ολόγυρά της πάγκοινον σηκώσα τάφον έναν
απ᾽ το πεδίον κι έκτισαν σιμά του τείχος μέγα
με υψηλούς πύργους, φύλαξιν δι᾽ αυτούς και τα καράβια·
πύλες κατόπιν στερεές στους πύργους μέσα εκάμαν,
πλατιές δια να ᾽χουν διάβασιν τ᾽ αμάξια με τους ίππους·
440κι εγγύς του τείχους χάνδακα βαθύν απ᾽ έξω εσκάψαν
πλατύν, μεγάλον κι έμπηξαν στην άκρην του πασσάλους.
Σ᾽ αυτά μ᾽ αγώνα εργάζονταν των Αχαιών τα πλήθη·
και όλ᾽ οι αθάνατοι σιμά στον βροντητήν Κρονίδην
θαυμάζαν το κατόρθωμα των Αχαιών ανδρείων·
445και ο Ποσειδών τότ᾽ άρχισε να λέγει ο κοσμοσείστης:
«Δία, πατέρα, είναι θνητός κανείς στην οικουμένην,
οπού να ειπεί την σκέψιν του στους αθανάτους πλέον;
Τους κομοφόρους Αχαιούς δεν βλέπεις πώς εκτίσαν
τείχος δια τα καράβια των και γύρω ανοίξαν λάκκον
450και των θεών δεν έδωκαν τες εκλεκτές θυσίες;
Και ως όπου χύνεται το φως θα φθάσει τ᾽ άκουσμά του·
κι εκείνο θα λησμονηθεί, που τότ᾽ εγώ κι ο Φοίβος
του θείου Λαομέδοντος σηκώσαμε μ᾽ αγώνα.»
Βάρυνε ο Ζευς, κι είπε σ᾽ αυτόν, ο νεφελοσυνάκτης:
455«Οϊμέ, τι είπες δυνατέ, μεγάλε κοσμοσείστη!
Εις άλλον θεόν άρμοζε να έλθει αυτός ο φόβος
στα χέρια και στην δύναμιν πολύ κατώτερόν σου·
και ως όπου χύνεται το φως θα φθάσει τ᾽ άκουσμά σου·
και σκέψου οπόταν οι Αχαιοί στην ποθητήν πατρίδα
460γυρίσουν με τα πλοία τους, ιδού τι θενά κάμεις·
σπάσε, ρίξε στην θάλασσαν εσύ το τείχος όλο
και μ᾽ άμμον πάλι σκέπασε τ᾽ απέραντο ακρογιάλι,
κι εχάθηκε των Αχαιών ευθύς το μέγα τείχος».
Αυτούς τους λόγους έλεγαν εκείνοι· και το εσπέρας
465ως ήλθεν, είχαν οι Αχαιοί το έργο τελειωμένο,
και βόδια σφάζαν στες σκηνές κατόπιν κι εδειπνήσαν·
τότε απ᾽ την Λήμνον με κρασί πάμπολλ᾽ αράξαν πλοία,
σταλμέν᾽ από τον Εύηνον που από την Υψιπύλην
και από τον αρχηγόν ανδρών Ιάσονα εγεννήθη.
470Και κρασί μέτρα χίλια στους αδελφούς Ατρείδες
ο Ιασονίδης έδωκε διαλεκτό να πάρουν·
κι επρομηθεύοντο κρασί των Αχαιών καθένας,
και άλλοι χαλκόν αντέδιδαν, λαμπρόν σίδερον άλλοι,
άλλοι τομάρια βοδινά, ζωντανούς μόσχους άλλοι,
475ανδράποδ᾽ άλλοι· κι έπειτα λαμπρό τραπέζι εστρώσαν,
και ολονυκτίς των Αχαιών το πλήθος εδειπνούσαν,
και οι Τρώες με τους βοηθούς στην πόλιν και οληνύκτα
κακά σ᾽ αυτούς σοφίζονταν ο πάνσοφος Κρονίδης
με φοβερές βροντές· και αυτοί τρομάζοντας εχύναν
480απ᾽ τα ποτήρια το κρασί στην γην και δεν επίναν.
εις τον μεγαλοδύναμον Κρονίδην πριν σπονδίσουν·
κατόπιν όλοι επλάγιασαν κι εχάρηκαν τον ύπνον.