Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

Θεμιστοκλῆς (1.1-1.4)


[1.1] Θεμιστοκλεῖ δὲ τὰ μὲν ἐκ γένους ἀμαυρότερα πρὸς δόξαν ὑπῆρχε· πατρὸς γὰρ ἦν Νεοκλέους οὐ τῶν ἄγαν ἐπιφανῶν Ἀθήνησι, Φρεαρρίου τῶν δήμων ἐκ τῆς Λεωντίδος φυλῆς, νόθος δὲ πρὸς μητρός, ὡς λέγουσιν·
Ἁβρότονον Θρήισσα γυνὴ γένος· ἀλλὰ τεκέσθαι
τὸν μέγαν Ἕλλησίν φημι Θεμιστοκλέα.
[1.2] Φανίας μέντοι τὴν μητέρα τοῦ Θεμιστοκλέους οὐ Θρᾷτταν, ἀλλὰ Καρίνην, οὐδ᾽ Ἁβρότονον ὄνομα, ἀλλ᾽ Εὐτέρπην ἀναγράφει. Νεάνθης δὲ καὶ πόλιν αὐτῇ τῆς Καρίας Ἁλικαρνασσὸν προστίθησι. [1.3] διότι καὶ τῶν νόθων εἰς Κυνόσαργες συντελούντων —τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ἔξω πυλῶν γυμνάσιον Ἡρακλέους, ἐπεὶ κἀκεῖνος οὐκ ἦν γνήσιος ἐν θεοῖς, ἀλλ᾽ ἐνείχετο νοθείᾳ διὰ τὴν μητέρα θνητὴν οὖσαν—, ἔπειθέ τινας ὁ Θεμιστοκλῆς τῶν εὖ γεγονότων νεανίσκων καταβαίνοντας εἰς τὸ Κυνόσαργες ἀλείφεσθαι μετ᾽ αὐτοῦ, καὶ τούτου γενομένου δοκεῖ πανούργως τὸν τῶν νόθων καὶ γνησίων διορισμὸν ἀνελεῖν. [1.4] ὅτι μέντοι τοῦ Λυκομιδῶν γένους μετεῖχε, δῆλόν ἐστι· τὸ γὰρ Φλυῆσι τελεστήριον, ὅπερ ἦν Λυκομιδῶν κοινόν, ἐμπρησθὲν ὑπὸ τῶν βαρβάρων αὐτὸς ἐπεσκεύασε καὶ γραφαῖς ἐκόσμησεν, ὡς Σιμωνίδης ἱστόρηκεν.


ΚΑΤΑΓΩΓΗ, ΑΝΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ (Κεφ. 1-2)
Καταγωγή του Θεμιστοκλή
[1.1] Η καταγωγή του Θεμιστοκλή δεν ήταν τόσο σημαντική, ώστε να συντελέσει, στη δόξα του. Ο πατέρας του ο Νεοκλής, ένας άσημος Αθηναίος, ανήκε στο δήμο των Φρεαρρίων από τη Λεωντίδα φυλή· εξάλλου από τη μητέρα του δεν ήταν γνήσιος Αθηναίος (γιατί η καταγωγή της ήταν ξένη), όπως μαρτυρούν κάποιοι στίχοι:
«Είμαι η Αβρότονον, εγώ, γυναίκα από τη Θράκη,
μα στην Ελλάδα τον τρανό Θεμιστοκλή έχω δώσει».
[1.2] Ο Φανίας όμως γράφει ότι η μητέρα του Θεμιστοκλή δεν ήταν από τη Θράκη παρά από την Καρία και δε λεγόταν Αβρότονον παρά Ευτέρπη. Ο Νεάνθης μάλιστα προσθέτει τη λεπτομέρεια ότι η μητέρα του Θεμιστοκλή ήταν από την πόλη Αλικαρνασσό της Καρίας.
[1.3] Όσοι Αθηναίοι δεν ήταν γνήσιοι πολίτες μαζεύονταν για να γυμνάζονται στο Κυνόσαργες, ένα γυμναστήριο έξω από τις πύλες, αφιερωμένο στον Ηρακλή, γιατί και εκείνος ανάμεσα στους θεούς δεν ήταν γνήσος, αλλά είχε το στίγμα της νοθείας, εξαιτίας της μητέρας του που ήταν θνητή. Ο Θεμιστοκλής όμως έπεισε μερικούς νέους από καλές και γνήσιες αθηναϊκές οικογένειες να κατεβαίνουν στο Κυνόσαργες και να γυμνάζονται μαζί του. Με αυτό τον τρόπο φαίνεται πως κατάφερε με πονηρία να εξαλείψει τη διάκριση ανάμεσα σε γνήσιους και μη γνήσιους Αθηναίους. [1.4] Ότι όμως ο Θεμιστοκλής ανήκε στο γένος των Λυκομιδών είναι φανερό, γιατί το τελεστήριο στη Φλυά που ήταν κοινή ιδιοχτησία των Λυκομιδών, όταν πυρπολήθηκε από τους βαρβάρους, αυτός έδωσε τα έξοδα να επισκευαστεί και να στολιστεί με ζωγραφιές, όπως αναφέρει ο Σιμωνίδης.