Η διαμάχη καθαρεύουσας και δημοτικής είναι ένα φαινόμενο που αφορά στη νεότερη Ελλάδα. Οι όροι δημοτική και καθαρεύουσα αποκτούν το νόημα που γνωρίζουμε λίγο πολύ σήμερα, κατά τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα. Δημοτικισμός είναι το κίνημα που αναδύθηκε στην αυγή του 20ου αιώνα και δημοτικιστές ονομάστηκαν τα άτομα που το ενσάρκωσαν. Ασφαλώς η «διγλωσσία» ως φαινόμενο της ελληνικής γλώσσας υφίστατο νωρίτερα από τον 18ο αιώνα, με άλλους, βέβαια, όρους και κάτω από άλλες συνθήκες. H διαφορά ανάμεσα στο πριν και στο μετά τον 18ο αιώνα ουσιαστικά αντικατοπτρίζεται στη διαφορά των ιστορικών συνθηκών και των πολιτικών όρων που όρισαν και τις διαφορετικές εκφράσεις αυτού του φαινομένου.