Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας 

Το γλωσσικό ζήτημα 

Πέτρος Διατσέντος (2007) 

Πράγματι εκείνη τη φοβερή δεκαετία ολόκληρη την οργάνωση της κοινωνίας προσδιορίζει ο «μέγας φόβος» του εμφύλιου πολέμου. Δεν έχουν οι εκπρόσωποι της πολιτικής εξουσίας νομιμότητα ούτε στα ίδια τους τα μάτια και τους χαρακτηρίζει έντονη ανασφάλεια, δύσκολη να περιγραφεί και την οποία εξαίρετα συμβολίζει η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου Κυνηγοί (1978) απεικονίζοντας την ελληνική κοινωνία να εργάζεται, να διοικείται και να ζει σ’ ένα «δωμάτιο» όπου στη μέση σε μεγάλο τραπέζι είναι ξαπλωμένο το σώμα ενός νεκρού αντάρτη με πλατύ λεκέ από αίμα στο αριστερό στήθος (δηλαδή εκτελεσμένου) και όλοι γύρω συνεχίζουν ο καθένας τη δραστηριότητά του σαν να μην τον βλέπουν. Αποτέλεσμα της εύθραυστης ισορροπίας του κοινωνικού οικοδομήματος είναι ότι οι εκπρόσωποι της τότε πολιτικής εξουσίας αντιμετωπίζουν τις δημοκρατικές αξίες και την ελευθερία του τύπου σαν επικίνδυνες για την κοινωνία, παραβιάζουν τους κανόνες του κοινοβουλευτισμού, τέλος θεωρούν τις θανατικές ποινές και εκτελέσεις κομμουνιστών και τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, για όλους όσοι πήραν μέρος όχι μόνο στον εμφύλιο αλλά και στην αντίσταση κατά της ναζιστικής κατοχής, μοναδικό μέσο για την καταπολέμηση της επίδρασης που θα μπορούσαν να ασκήσουν οι ιδέες της ηττημένης και απαγορευμένης κομμουνιστικής αριστεράς.

Ο λόγος των εκπροσώπων της πολιτικής εξουσίας είναι όσο ποτέ άλλοτε κενός πληροφοριών. Η καθαρεύουσα που μιλάει η εξουσία είναι όσο ποτέ μέχρι τότε ηχηρός βερμπαλισμός, ρηχή ρητορεία, αρχαιοπρεπής γλωσσικός χιτώνας κουρελιασμένος που σε λίγο ως ισχυρό συμβολισμό φοράει η «μαμά Ελλάς» του Μποστ. Το λόγο αυτής της πολιτικής εξουσίας δεν μπορεί η καθαρεύουσα να τον εξωραΐσει και δεν καταφέρνει να κρύψει την απουσία νοημάτων και τη συνείδηση των ρητόρων ότι δεν μπορούν να πείσουν. Η εθνικοφροσύνη είναι τόσο στενά δεμένη με την καταπάτηση των δημοκρατικών αρχών και τη βία, που μια τάση κοσμοπολιτισμού παίρνει τη μορφή φυγής και μοντερνισμού και αποχτάει έκφραση με γλωσσικά δάνεια κενόηχα και ανόητα.

Τελευταία Ενημέρωση: 16 Ιούν 2010, 10:54