H πρώτη έδρα νέας ελληνικής γραμματείας ιδρύεται το 1795 στο Institut National des Langues et des Civilisations Orientales στο Παρίσι από τον J. B. Ansse de Viloisson. Πρόκειται για την έδρα από την οποία θα περάσουν πολλά μεγάλα ονόματα, όπως ο E. Legrand και ο Γ. Ψυχάρης. Στο πρώτο τρίτο του νέου αιώνα τα νέα ελληνικά θα διδαχτούν σε διάφορα σημεία της δυτικής Ευρώπης, ενώ ορισμένοι λόγιοι θα επιχειρήσουν τις πρώτες μεταφράσεις από και προς τα νέα ελληνικά, τα οποία εκπροσωπούνται προς το παρόν από την καθαρεύουσα. Δύο ακόμη σημαντικά γεγονότα της περιόδου είναι αφενός η έκδοση των πρώτων δυτικών φιλολογικών και γλωσσολογικών έργων που αφορούν στα νέα ελληνικά και αφετέρου η εντεινόμενη επαφή των δυτικών λογίων με τους έλληνες συναδέλφους τους. Από τα τέλη του 18ου αιώνα και μέχρι το 1821 αρκετοί ελληνιστές παρακολουθούν τις νεοελληνικές εκδοτικές προσπάθειες, είτε αυτές αφορούν αυτοτελή έργα είτε πρόκειται για τον περιοδικό τύπο.