Κείμενο 4: Τύποι κειμένων

Ο προσδιορισμός των διαφόρων τύπων κειμένου γίνεται μέσα από το συνδυασμό πολλαπλών κριτηρίων (βλ. ενδεικτικά Swales 1990). Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι ένα αφηγηματικό κείμενο είναι ένα σύνολο κειμενικών προτάσεων οι οποίες δηλώνουν γεγονότα σε χρονική και αιτιακή ακολουθία (το ένα οδηγεί και είναι η αιτία για την εμφάνιση των επόμενων). Τα γεγονότα αυτά πραγματώνονται από ήρωες (πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές). Αντίθετα, σε ένα επιχειρηματολογικό κείμενο προέχει η διατύπωση των λόγων για την αποδοχή ή μη αποδοχή μιας συγκεκριμένης θέσης (βλ. και vanDijk 1980). Η έρευνα που έχει διεξαχθεί μέχρι σήμερα έχει προσδιορίσει με σαφήνεια τα προβλήματα που τα παιδιά (ήδη από την προσχολική τους ηλικία) αντιμετωπίζουν κατά την παραγωγή ενός προφορικού ή γραπτού αφηγηματικού κειμένου και της επίδρασης που οι γονείς και το σχολικό περιβάλλον ασκούν στη διαδικασία αυτή (για την ελληνική κοινωνία βλ. Κωστούλη 1997· 1998). Λιγότερο αναπτυγμένη είναι η έρευνα σχετικά με τον τρόπο δόμησης ενός επιχειρήματος από παιδιά διαφορετικών ηλικιών (αλλά βλ. Connor 1987). Τα περιγραφικά (περιγραφή ενός προσώπου ή αντικειμένου: Ο δάσκαλός μου, Το σπίτι μου) και τα διαδικασιακά κείμενα (πώς να κάνει κανείς κάτι) είναι δύο τύποι κειμένων που δεν έχουν μελετηθεί στην ίδια έκταση μέχρι στιγμής στη διεθνή βιβλιογραφία.