Έχουν γίνει προσπάθειες να οριστεί η έννοια "γραμματισμός" από ακαδημαϊκά και κοινωνικά σώματα, τα οποία αγωνίζονται να χειριστούν μια πολύπλοκη έννοια η οποία αλλάζει μαζί με τις ανάγκες στις οποίες αναφέρεται. Η Unesco, ένα από τα σώματα που ταυτίζονται με αυτού του είδους τις προσπάθειες, παρέχει τον ακόλουθο ορισμό (παρατίθεται στον Oxenham 1980, 87), που επικεντρώνεται στην ιδέα της ανάπτυξης ενός λειτουργικού γραμματισμού:

Ένα άτομο είναι γραμματισμένο, όταν έχει αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να εμπλακεί σε όλες εκείνες τις δραστηριότητες κατά τις οποίες αποκτάται ο γραμματισμός για αποτελεσματική λειτουργία μέσα στην ομάδα και την κοινότητα του, και του οποίου οι επιδόσεις στην ανάγνωση, τη γραφή και την αριθμητική τον καθιστούν ικανό να συνεχίσει να χρησιμοποιεί αυτές τις δεξιότητες για την πρόοδο του ίδιου και της κοινότητάς του.

Αυτές και άλλες προσπάθειες για τον ορισμό της έννοιας του γραμματισμού εξετάζονται από τον Baynham (1995, 8), ο οποίος δικαιολογημένα ανησυχεί για την παραγωγή ορισμών για κοινωνικές πρακτικές που είναι τόσο πολύπλοκες, πολύπλευρες και ιδεολογικά φορτισμένες. Τονίζει πως η λειτουργική οπτική της Unesco και μάλιστα ο ίδιος ο όρος "λειτουργικός γραμματισμός" αναδύεται ως μια ισχυρή κατασκευή για τον ορισμό του γραμματισμού με βάση τους κοινωνικούς σκοπούς του, τις απαιτήσεις που έχει από τα άτομα μια δεδομένη κοινωνία να δρουν εντός αυτής, να συμμετέχουν και να επιτυγχάνουν τους προσωπικούς τους στόχους. Ο Baynham πιστεύει πως αυτό που απουσιάζει από μια τέτοια σύλληψη του γραμματισμού είναι η διάσταση της κριτικής επίγνωσης και αυτογνωσίας που πρέπει να έχει ο γραμματισμός και η εκπαίδευση στον γραμματισμό.

Μετάφραση Νίκος Γεωργίου