Ο ελεύθερος συνειρμός αποτελεί θεμελιώδη κανόνα με τον οποίο λειτουργεί η ψυχαναλυτική συνεδρία και συστατικό στοιχείο της ψυχαναλυτικής τεχνικής. Συνίσταται στην έκφραση όλων ανεξαιρέτως των σκέψεων που περνούν από το μυαλό του αναλυόμενου, είτε αυτές αφορμώνται από κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο (π.χ. μια λέξη, μια εικόνα, κάποιο στοιχείο του ονείρου) είτε αναδύονται αυθόρμητα (βλ. Laplanche & Pontalis 1986, 179-181 το σχετικό λήμμα). Στόχος της τεχνικής αυτής είναι να εξαλείψει την εκούσια επιλογή σκέψεων και, αίροντας τις αντιστάσεις, να γίνει δυνατή η πρόσβαση στο ασυνείδητο.