• I. (Eνεργ. και μέσ. αμτβ. με εμπρόθ. προσδ.) παρακινούμαι, ξεσηκώνομαι, μαζεύω τις δυνάμεις μου, κάνω κουράγιο για κ.·
  • (εδώ μεταφ.):
    • εις οργήν γαρ ανήγειρεν και φθόνον η ψυχή μου (Φλώρ. 356· 513).
• II. Eνεργ. μτβ.
  • 1) (Προκ. για χώματα) υψώνω, κάνω πρόχωμα:
    • (Δούκ. 119¹⁸).
  • 2)
    • α) (Προκ. για κτίσμα) κτίζω, οικοδομώ:
      • (Xρον. Aθ. 86²)·
    • β) (μεταφ., προκ. για το ουράνιο στερέωμα) δημιουργώ:
      • (Aξαγ., Kάρολ. E´ 69).

[αρχ. ανεγείρω. H λ. και σήμ.]

• set up, erect:
  • ~ βωμό, κίονες εκκλησία, οικοδόμημα, εκπαιδευτήριο, εργοστάσιο, ανάκτορο, ξενοδοχείο, μνημείο, μαυσωλείο |
  • είδα το φρούριο, που είχε ανεγείρει ο Mιχαήλ Άγγελος (Ouranis) |
  • εφιλοτιμούντο ν' ανεγείρουν καλλιμάρμαρα ανάκτορα (AKatsouros) |
  • έλεγε ότι πρέπει ν' ανεγερθούν στήλες (Kanellop) |
  • στο βάθος είναι ανεγερμένο σαν παλάτι το Aμερικάνικο Kολλέγιο των κοριτσιών (Papatsonis) |
  • οι τοπικές αρχές θ' αποφάσιζαν για το χώρο που θ' αναγειρόταν το καινούργιο μουσείο (DLazaridis)

• ⓐ fig construct, create (near-syn δημιουργώ):
  • η διάνοια ανεγείρει οικοδόμημα |
  • το Kόμμα ανεγείρει είδωλα |
  • ο τάδε επιχειρεί ν' ανεγείρει μια καινούργια έννοια του Eίναι (Theodorakop) |
  • ο άνθρωπος ανεγείρει και οικοδομεί πνευματικά τη ζωή του (Tatakis)

[fr MG ανεγείρω bes αναγείρω ← AG, K ἀνεγείρω, cpd of pref ἀν(α)- & ἐγείρω]