• I. Ενεργ.
  • 1) Σκέπτομαι, σκοπεύω:
    • (Παλαμήδ., Βοηβ. 1058), (Διγ. O 1800).
  • 2) Είμαι προορισμένος από τη μοίρα να …, πρόκειται να …:
    • (Αλφ. καταν. 40), (Πανώρ. Έ 356).
  • 3) (Το γ́ εν. απρόσ.)
    • α) πρόκειται να συμβεί, είναι «γραφτό», πεπρωμένο:
      • μέλλει ν’ αποθάνω (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 498)·
      • την Κρήτην έμελλεν ογλήγορα να χάσου (Τζάνε, Κρ. πόλ. 447²)·
    • β) πρέπει:
      • Κατά τας πράξεις ο καθείς τον μισθόν να έχει μέλλει (Κορων., Μπούας 148)·
    • γ) οφείλει, πρέπει σύμφωνα με το δίκαιο:
      • Περί πάντων των πραγμάτων … τείντα μέλλει να πλερώσουν (Ασσίζ. 237⁶).
  • 4) Αναμένω, περιμένω:
    • άλλα πάλιν μέλλασιν να έλθει ο καιρός τους (Χρον. Μορ. P 886).
• II. Μέσ.
  • 1) Είμαι προορισμένος από τη μοίρα να υποστώ κ., μου είναι «γραφτό», πεπρωμένο:
    • 'Σ τούτον τον τρόπον μέλλομαι … ν’ απεθαίνω; (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ́ [749]).
  • 2) (Το γ́́ εν. απρόσ.)
    • α) πρόκειται να συμβεί, είναι πεπρωμένο:
      • μέλλεται να χάσεις τη βασιλειά σου (Ερωφ. Δ́ 538)·
    • β) πρέπει:
      • οπού κρίνει μέλλεται τά κρίνει να τα γνώθει (Φαλιέρ., Ιστ. 50).
  • 3) (Με υποκ.) επιφυλάσσεται, έχει προδιαγραφεί κ. για κάπ.:
    • μια κατάσταση αγαθή κι εσένα, θυγατέρα, να μέλλεται … απού του Ζευς τη χέρα (Ροδολ. Β́ 396).

• Οι μτχ. ενεργ. και μέσ. ενεστ. ως επίθ. =
  • 1)
    • α) Μελλοντικός:
      • του πυρός του μέλλοντος λύτρωσε (Θρ. Θεοτ. 122)·
      • η μελλάμενη παίδευσις (Χούμνου, Κοσμογ. 2740)·
    • β) προκ. για τον Μεσσία:
      • να 'λθει ο μελλάμενος (Χούμνου, Κοσμογ. 2014).
  • 2) Μοιραίος:
    • Ω μέρα σήμερον για με τόσον μελλάμενή μου (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ́ [1201]).
• Το ουδ. της μτχ. μέσ. ενεστ. ως ουσ. =
  • 1) Πεπρωμένο:
    • το μελλάμενο κανείς ουδέν το ξεύρει (Αλεξ. 1241)·
    • το μελλούμενο … οπίσω δε γυρίζει (Φορτουν. Έ 314).
  • 2) Ως προσωποπ.:
    • (Ροδολ. Πρόλ. Μελλ. 103).

[αρχ. μέλλω. Το γ́ εν. απρόσ. και σήμ. Το ουδ. της μτχ. μέσ. ενεστ. ‑ούμενο ως ουσ. και σήμ. κρητ.]