• Ά Αμτβ.
  • 1)
    • α) Προχωρώ, οδοιπορώ, βαδίζω, πηγαίνω (κάπου):
      • (Βίος Αλ. 2986), (Διγ. Z 2454), (Ιμπ. (Legr.) 251), (Πιστ. βοσκ. III 2, 10)·
      • (προκ. για στρατεύματα):
        • (Αξαγ., Κάρολ. Έ 495)·
      • (μεταφ.):
        • η ζήλεια με τον έρωτα αντάμα αυτά οδεύουν (Δεφ., Λόγ. 373)·
    • β) (μεταφ.) συμβαίνω, εκτυλίσσομαι:
      • ήθελα να πεις το πράμα πώς οδεύγει (Ροδολ. Έ 493)·
    • γ) (μεταφ.) ζω, φέρομαι με ορισμένο τρόπο:
      • Με τους απίστους άπιστος, δίχως την πίστη οδεύγει (Ζήν. Δ́ 14· Φαλιέρ., Ενύπν. 126).
  • 2)
    • α) Πραγματοποιώ μια πορεία, ένα ταξίδι:
      • (Χρον. Μορ. H 8129), (Αλεξ. 2708), (Ερωφ. Ά 216)·
      • (μεταφ. προκ. για τον ήλιο):
        • βασιλεύει ο ήλιος από λόγου μας κι εις άλλα μέρη οδεύει (Σουμμ., Παστ φίδ. Έ [476])·
    • β) (προκ. για ουράνια σώματα) διαγράφω τροχιά:
      • τ’ άστρα, πλανήτες, κύκλους τως και στράτες, απ’ οδεύγου στον ουρανό … (Ροδολ. Ά 435).
  • 3)
    • α) Κατευθύνομαι:
      • (Λεηλ. Παροικ. 212), (Χούμνου, Κοσμογ. 305)·
      • εις τσ’ άγριους (ενν. τόπους) οδεύγω (Πανώρ. Ά 106)·
    • β) κινούμαι ορμητικά προς κάπ.· εφορμώ, επιτίθεμαι:
      • (Λίβ. Esc. 3714)·
      • Ο Διγενής … απάνω εις το στράτευμα σαν λέοντας οδεύει (Διγ. O 1948).
  • 4) Εκστρατεύω:
    • Αλέξανδρος συν πάσῃ τῃ δυνάμει προς την Συρίαν ώδευε (Βίος Αλ. 1531).
  • 5)
    • α) Αναχωρώ, φεύγω, απομακρύνομαι:
      • όδεψε από την Λουμπαρδίαν, στην Βενετίαν εσώσεν (Χρον. Μορ. H 496)·
    • β) (μεταφ.) φεύγω (από το σωστό δρόμο), παραστρατίζω:
      • (Φορτουν. Ά 366).
  • 6) Περιφέρομαι, περιπλανιέμαι, τριγυρίζω:
    • γιακείνον ολομόναχη 'ς τούτα τα δάση οδεύγεις (Πανώρ. Β́ 80· Χούμνου, Κοσμογ. 1044)·
    • (προκ. για την ψυχή):
      • τ’ αδερφού μου την ψυχή, που πρικαμένη οδεύγει επά κι εκεί, … (Ροδολ. Ά 645).
  • 7) Έρχομαι:
    • τις είσαι, αδελφέ, πόθεν οδεύεις ώδε; (Λόγ. παρηγ. O 580· Χούμνου, Κοσμογ. 1307).
• Β́ Μτβ.
  • 1)
    • α) (Με σύστ. αντικ.) πορεύομαι, βαδίζω, περπατώ· ακολουθώ:
      • ρωτούν τους … της Ρωμανίας την οδόν διατί δεν την οδεύουν (Διγ. O 768)·
      • (σε μεταφ.):
        • όλοι γινώσκουσι το πως κακήν οδόν οδεύουν (ενν. οι εχθροί) (Ιστ. Βλάχ. 2692)·
    • β) (με είδος σύστ. αντικ. τις λ. εμπασά, δρόμος, στράτα):
      • (Χούμνου, Κοσμογ. 705), (Θησ. Δ́ [2⁸]), (Λίβ. Esc. 3077)·
      • (σε μεταφ. με τις λ. στράτα, τρίβος):
        • όποιος την στράταν του Χριστού ορέγεται να 'δεύγει … (Φαλιέρ., Λόγ. 35· Αξαγ., Κάρολ. Έ 1369).
  • 2) (Με αιτιατ. τόπου) διέρχομαι διαμέσου, διασχίζω:
    • την Λουμπαρδίαν οδέψαν (ενν. οι Φράγκοι καβαλάροι), στο Μουφαράν εσώσασι (Χρον. Μορ. H 374· Βίος Αλ. 4326), (Ριμ. Βελ. ρ 809)·
    • (σε μεταφ.):
      • τα λιβάδια τα γλυκιά τση ζήσης, απ’ οδεύγει (ενν. η γυναίκα), … (Ροδολ. Β́ 351).
  • 3)
    • α) Οδηγώ, φέρνω κάπ. κάπου·
      • (εδώ με υποκ. το Χάροντα):
        • (Π. Ν. Διαθ. φ. 260β 4)·
    • β) (μεταφ.) κάνω κάπ. να περιέλθει σε μια κατάσταση:
      • η τύχη μου με καλοριζικεύγει … κι εισέ χαρές μ’ οδεύγει (Ροδολ. Β́ 520)·
    • γ) (με αιτιατ. προσώπου και είδος σύστ. αντικ.) οδηγώ κάπ. διαμέσου:
      • δεν τους όδεψεν ο Θεός στράτα ηγή των Φελισθίμ (Πεντ. Έξ. XIII 17).
  • 4) Διευθύνω, βάζω σε δρόμο, «κυβερνώ»:
    • αυτά Θεός οδεύει, θάλασσαν, γην και ουρανόν (Χούμνου, Κοσμογ. 827).
  • 5)
    • α) Καθοδηγώ, κατευθύνω:
      • Μα 'ναι (ενν. τα μάτια του λογισμού) τυφλά κι εκείνα, όντα η αίσθησίς μας δεν τα 'δεύγει; (Πιστ. βοσκ. IV 5, 133)·
    • β) (μεταφ.):
      • (Π. Ν. Διαθ. φ. 336α 14)·
    • γ) (ηθ.) υποδεικνύω το σωστό τρόπο ζωής, συμπεριφοράς, νουθετώ:
      • (Πεντ. Δευτ. XXXII 12)·
      • διά τούτο καθεείς … τ’ αρσενικά του τα παιδιά καλά να τα οδεύει (Βεντράμ., Γυν. 252)·
    • δ) συμμορφώνω, σωφρονίζω:
      • (Δεφ., Λόγ. 562)·
    • ε) (μεταφ.) (καθ)οδηγώ κάπ. (ιδίως στο κακό), «δασκαλεύω»:
      • (Συναξ. γυν. 25).
  • 6) (Προκ. για όχημα) κάνω να κινείται, να προχωρεί:
    • (Πεντ. Έξ. XIV 25).

[αρχ. οδεύω. Ο τ. στο Somav. Η λ. και σήμ. λόγ.]