• 1) Το να γνωρίζει κάπ. κ., μάθηση:
  • γνώσιν τέχνης (Τζάνε, Κρ. πόλ. 332¹).
• 2) Ανώτερη, βαθύτερη γνώση· σοφία:
  • θεωρεί ταύτα ως πηγήν σοφίας και γνώσεως (Μάρκ., Βουλκ. 339¹²)·
  • δέντρο της γνώσης καλό και κακό (Πεντ. Γέν. II 9).
• 3) Πνευματική ικανότητα, «μυαλό»:
  • εγέλασε ο Ταμερλάνος εις αυτούς τους λόγους και του είπε: «Δεν έχεις γνώση» (Χρον. σουλτ. 41⁹).
• 4) Φρόνηση, σύνεση:
  • ήτονε δεκοκτώ χρονώ, μα ’χε γερόντου γνώση (Ερωτόκρ. Α´ 79).
• 5) Γνώμη:
  • πολλοί ανθρώποι, πολλές γνώσες (Μαχ. 232²¹).
• 6) Φρ.
  • α) πολομώ ή ποιώ νώσιν = γνωστοποιώ σε κάπ. κ., πληροφορώ κάπ.:
    • (Μαχ. 640²⁶), (Ασσίζ. 315²²)·
  • β) δίδω γνώσιν = κάνω κάπ. ν’ αντιληφθεί κ.:
    • (Διγ. Άνδρ. 354¹⁷).
• 7) Συγκατάθεση:
  • τον αγόρασεν με την γνώσιν του χριστιανού (Ασσίζ. 151¹⁰).

[αρχ. ουσ. γνώσις. Ο τ. νώση και σήμ. κυπρ. Η λ. (‑ση) και σήμ.]