Εισαγωγικά στοιχεία

Στην εποχή μας οι συνθήκες εργασίας και οι μορφές απασχόλησης των εργαζομένων μεταβάλλονται διαρκώς. Παράλληλα με τα παραδοσιακά σχήματα απασχόλησης, όπως η άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος, η μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, έχουν δημιουργηθεί νέες ευέλικτες μορφές απασχόλησης όπως η τηλεργασία, το ηλεκτρονικό εμπόριο (εμπόριο μέσω διαδικτύου), η ηλεκτρονική εργασία κτλ. Επίσης αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που εργάζονται με μερική απασχόληση ή αυτοαπασχολούνται. Η εργασία από το σπίτι έχει γίνει όλο και πιο συχνός τρόπος απασχόλησης. Έτσι, με βάση τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογική εξέλιξη, και ιδίως το διαδίκτυο, μπορεί κάποιος να συνεργάζεται ταυτόχρονα με ανθρώπους από διάφορα σημεία της γης. Ωστόσο, με την εμφάνιση αυτών των νέων και πιο ευέλικτων μορφών απασχόλησης, ο άνθρωπος απαιτείται να αναπτύσσει πολλές και ποικίλες νέες δεξιότητες. Αυτές μπορεί να είναι δεξιότητες συνεργατικότητας, επικοινωνίας, χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, λήψης απόφασης κτλ. που αποκτώνται μέσα από την αρχική ή τη δια-βίου εκπαίδευση. Δηλαδή, μέσω της συνεχούς εκπαίδευσης αποκτώνται νέες γνώσεις, εμπειρίες και δεξιότητες. Χρειάζεται επίσης οι εργαζόμενοι του σήμερα και του αύριο να διαθέτουν κάποια χαρακτηριστικά όπως πρωτοβουλία, προσαρμοστικότητα, ικανότητα επίλυσης συγκρούσεων, πνεύμα δημιουργκότητας, νεωτερικότητας κ.ά. Οι νέες αυτές μορφές απασχόλησης συνιστούν προσπάθειες αντιμετώπισης των οικονομικών και κοινωνικών μεταβολών, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται έως ένα βαθμό και για την αντιμετώπιση της ανεργίας. Επιπλέον, αλλάζουν οι συνθήκες εργασίας και οι εργασιακές σχέσεις. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι στις μεγάλες επιχειρήσεις δεν θα έχουν πια συγκεκριμένες θέσεις εργασίας, αλλά θα ασκούν παράλληλα πολλά και διαφορετικά καθήκοντα. Οι ραγδαίες και απρόβλεπτες εξελίξεις στο χώρο της εργασίας έχουν και ψυχολογικές συνέπειες, επηρεάζουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και τον κόσμο. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι οφείλουν να περιφρουρούν τα δικαιώματα τους και να διεκδικούν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας.

Εποχική εργασία Αυτοαπασχόληση Τηλεργασία Μερική απασχόληση Παραγωγή «με το κομμάτι» Ο εργαζόμενος προσλαμβάνεται για να εξυπηρετήσει πρόσκαιρες-εποχικές ανάγκες μιας επιχείρησης, όπως π.χ. σερβιτόρος το καλοκαίρι σ’ ένα νησί. Γίνεσαι εργοδότης του εαυτού σου, π.χ. δημιουργώντας γραφείο διοργάνωσης συνεδρίων, εργαστήριο αποκατάστασης παλαιών αντικειμένων, χρυσοχοΐας κτλ. Η στροφή στην αυτοαπασχόληση αποτελεί διέξοδο στο αυξανόμενο πρόβλημα της ανεργίας. Με τη χρήση ενός Η/Υ και ενός τηλεφώνου, ο εργαζόμενος δουλεύει από το σπίτι του ή σε διάφορα Κέντρα Τηλεργασίας (επεξεργασία κειμένων, λογιστικές εργασίες κτλ). Απασχόληση με μειωμένο ωράριο (π.χ. πωλήτρια με ωράριο 4 ωρών ημερησίως) Συνήθως αυτή η εργασία γίνεται στο σπίτι, αμείβεται με το κομμάτι (π.χ. ραπτική, επεξεργασία κειμένων, μεταφράσεις, συναρμολόγηση αντικειμένων κτλ.).