ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο κόσμος μας, τον οποίο αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, αποτελείται από τα σώματα που μας περιβάλλουν, και από ένα άλλο συστατικό, που το ονομάζουμε ενέργεια.

Δεν είναι εύκολο να δώσουμε τον ορισμό της ενέργειας, ξέρουμε όμως ότι ενέργεια είναι, γενικά, εκείνο που αλλάζει τη μορφή του κόσμου. Για κάθε αλλαγή που συμβαίνει στο περιβάλλον μας ευθύνεται η ενέργεια με κάποια από τις πολλές μορφές της. Εμείς στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με εκείνη τη μορφή της ενέργειας που ονομάζουμε θερμότητα. Η θερμότητα μπορούμε να πούμε ότι είναι η μετεξέλιξη της «φωτιάς» (πυρ), που αποτελούσε για τους Αρχαίους Έλληνες, και ιδιαίτερα για τον Ηράκλειτο, ένα από τα τέσσερα στοιχεία του κόσμου.

Στις σελίδες που ακολουθούν θα γνωρίσουμε έννοιες της καθημερινής ζωής όπως η θερμοκρασία και θα μάθουμε ότι αυτή, πέρα από το να προσδιορίζει το αίσθημα του θερμού ή ψυχρού, αποτελεί ένα μέτρο της δραστηριότητας των δομικών συστατικών των σωμάτων, που είναι τα άτομα και τα μόρια, θα καταλάβουμε ότι η θερμοκρασία, και συγκεκριμένα η διαφορά της ανάμεσα σε δύο σώματα, είναι αυτή που καθορίζει το κατά πόσον η ενέργεια υπό μορφή θερμότητας θα μεταφερθεί από το ένα σώμα στο άλλο.

Ακόμη θα γνωρίσουμε δύο πολύ σπουδαίους νόμους, που πιστεύουμε ότι κυβερνούν ολόκληρο το Σύμπαν.

Ο ένας απ' αυτούς μας λέει ότι η ενέργεια διατηρείται, και είναι γνωστός με το όνομα: «πρώτος νόμος της Θερμοδυναμικής».

Σύμφωνα με αυτόν, η ενέργεια την οποία ξοδεύετε διαβάζοντας αυτές τις γραμμές, μαζί με κάθε άλλη ενέργεια που υπάρχει στο Σύμπαν, είναι ίση με την ενέργεια που είχε το Σύμπαν, όταν δημιουργήθηκε πριν από αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια με τη μεγάλη έκρηξη (Big Bang), και θα είναι ίση με αυτήν που θα έχει ύστερα από μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, όποια κι αν είναι η μοίρα του.

Ο άλλος νόμος μας λέει ότι η ενέργεια δεν έχει σε κάθε μορφή της την ίδια αξία και ότι σταδιακά υποβαθμίζεται· ο νόμος αυτός είναι γνωστός με το όνομα: «δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής».

Σύμφωνα με αυτόν καθετί που συμβαίνει στον κόσμο οδηγεί σε μια κατάσταση μικρότερης ενεργειακής αξίας. Δηλαδή, ναι μεν η συνολική ενέργεια στον κόσμο ποσοτικά παραμένει η ίδια, η αξία της όμως συνεχώς ελαττώνεται στο βαθμό που αυξάνεται η ακαταστασία στον κόσμο. Οργανωμένη ενέργεια είναι ενέργεια μεγαλύτερης αξίας από το ίδιο ποσό ανοργάνωτης ενέργειας (π.χ. Ένας κύβος ζάχαρης περικλείει ενέργεια μεγαλύτερης αξίας απ' ό,τι τα μόρια του όταν αυτός διαλυθεί σε ένα ποτήρι νερό).