Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης

Είδαμε ότι το σχόλιο είναι καθαρά υποκειμενικό στοιχείο σε μια είδηση. Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι ειδήσεις που απλώς καταγράφουν ένα γεγονός, χωρίς να το σχολιάζουν, είναι εντελώς απαλλαγμένες από το υποκειμενικό στοιχείο; Φαίνεται πως αυτό δε συμβαίνει. Για παράδειγμα, η είδηση για ορισμένες απαγορεύσεις που επέβαλε το δικτατορικό καθεστώς μιας χώρας στα μέσα ενημέρωσης μπορεί να προβληθεί περισσότερο ή λιγότερο στις διάφορες εφημερίδες με τον τίτλο, την έκτασή της, την τοποθέτησή της στη σελιδοποίηση του εντύπου, ενώ μπορεί να μην παρουσιαστεί καθόλου σε κάποια εφημερίδα. Οι επιλογές αυτές, που είναι βέβαια μια υποκειμενική επέμβαση, εξαρτώνται από τη θέση του δημοσιογράφου ή της εφημερίδας απέναντι στο συγκεκριμένο δικτατορικό καθεστώς και από την ιεράρχηση που θα γίνει στις ειδήσεις της ημέρας.

Η δημοσιογραφική είδηση είναι ένα είδος επικοινωνίας με μέσο το γραπτό λόγο. Ο πομπός (δημοσιογράφος) εκπέμπει ένα μήνυμα (είδηση), αλλά αυτό δε γίνεται απόλυτα και κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο αντιληπτό από όλους τους δέκτες (αναγνώστες), αφού είναι φυσικό όλοι οι δέκτες να μην έχουν τις ίδιες γνώσεις και τα ίδια βιώματα γύρω από το θέμα. Για παράδειγμα παίρνουμε τον παρακάτω τίτλο:

[ Η "Βέροια" ξανάγινε "βασίλισσα" μετά από δέκα χρόνια! ]

Ένας αναγνώστης αδαής περί τα αθλητικά θα μπορούσε να φανταστεί ότι η είδηση αφορά την πόλη Βέροια, ίσως μάλιστα να υπέθετε ότι πρόκειται για μια αναβίωση των Ανθεστηρίων, της γιορτής των λουλουδιών που γινόταν παλαιότερα εκεί. Αντίθετα, ένας ποδοσφαιρόφιλος καταλαβαίνει ότι η είδηση αφορά την επιτυχία της ποδοσφαιρικής ομάδας "Βέροια", που στους αθλητικούς κύκλους έχει τον τίτλο "βασίλισσα", και οι αντιδράσεις του είναι ανάλογες με τη συμπάθεια ή την αντιπάθειά του προς την ομάδα. Φυσικά ακόμη και ο πρώτος αναγνώστης, που δε γνωρίζει το εξωγλωσσικό πλαίσιο*, μπορεί να κατανοήσει το μήνυμα, αν γνωρίζει τους κανόνες της στίξης και αν προσέξει ότι η λέξη "Βέροια" είναι μέσα σε εισαγωγικά, ή αν παρατηρήσει ότι η είδηση περιέχεται στην αθλητική σελίδα. Εξάλλου το νόημα του τίτλου γίνεται φανερό, όταν ο αναγνώστης διαβάσει ολόκληρη την είδηση που αποτελεί το γλωσσικό πλαίσιο** του τίτλου.

* Εξωγλωσσικό πλαίσιο: η γνώση του κόσμου που είναι απαραίτητη για την ερμηνεία του μηνύματος. ** Γλωσσικό πλαίσιο: το τμήμα του λόγου μέσα στο οποίο εμφανίζεται ένα γλωσσικό στοιχείο.