Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

β. Ετερολυτική σχάση / Ετερογονικός σχηματισμός δεσμού

Στο μόριο του HCl ο δεσμός του H-Cl είναι έντονα πολωμένος, γι’ αυτό η σχάση του δεσμού ακολουθεί κατά προτίμηση το σχήμα: [pic] Το κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων καταλήγει, δηλαδή, στο χλώριο που είναι πιο ηλεκτραρνητικό από το υδρογόνο και αυτή η μορφή σχάσης ονομάζεται ετερολυτική. Συμπερασματικά, στην ετερολυτική σχάση το κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων καταλήγει στο ηλεκτραρνητικότερο άτομο με αποτέλεσμα το σχηματισμό ιόντων. Για παράδειγμα, στην ετερολυτική σχάση του CH3Cl έχουμε: [pic] Το ιόν CH3+ που είναι φορτισμένο θετικά χαρακτηρίζεται καρβοκατιόν. Με την ίδια λογική η ετερολυτική σχάση του CH3MgCl: [pic] οδηγεί στο σχηματισμό του ιόντος [pic] το οποίο χαρακτηρίζεται καρβανιόν. - Καρβοκατιόντα είναι οργανικά κατιόντα τα οποία περιέχουν ένα ανθρακοάτομο που έχει τρεις ομοιοπολικούς δεσμούς (έξι ηλεκτρόνια) και φορτίο +1. - Καρβανιόντα είναι οργανικά ανιόντα τα οποία περιέχουν ένα ανθρακοάτομο που έχει τρεις ομοιοπολικούς δεσμούς και ένα μη δεσμικό ζεύγος ηλεκτρονίων (οκτώ ηλεκτρόνια) και φορτίο -1. Τόσο τα καρβοκατιόντα, όσα τα καρβανιόντα είναι ασταθέστατα και τα συναντάμε μόνο ως ενδιάμεσα βραχύβια σωματίδια ενδιαμέσων σταδίων μιας αντίδρασης. Οι αντιδράσεις στις οποίες λαμβάνει χώρα ετερολυτική σχάση, ονομάζονται πολικές αντιδράσεις. Οι πολικές αντιδράσεις αποτελούν το πιο συνηθισμένο είδος αντιδράσεων στην οργανική χημεία.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα ηλεκτρονιόφιλων: NO2+, SO3, R+ Χαρακτηριστικά παραδείγματα πυρηνόφιλων: ΟΗ-, CN-, NH3, R-