6. ΜΕΤΡΗΣΗ ΔΥΝΑΜΗΣ

Τις δυνάμεις μετρούμε με τα δυναμόμετρα. Τα δυναμόμετρα είναι βαθμολογημένα σε νιούτον (Ν). Η λειτουργία τους βασίζεται στην ελαστική παραμόρφωση των σωμάτων. Υπάρχουν διάφοροι τύποι δυναμομέτρων με ποικίλες κλίμακες μέτρησης ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο προορίζονται. Τα συνηθισμένα δυναμόμετρα με σπειροειδές ελατήριο (κανταράκι) χρησιμεύουν για τη μέτρηση σχετικά μικρών δυνάμεων. Τα δυναμόμετρα αυτά λειτουργούν είτε με τάση (Εικ. 6.1.α) είτε με συμπίεση (Εικ. 6.1.β).

Εικόνα 6.1.α

Στην εικόνα 6.2 φαίνεται μια σειρά διαφανών δυναμομέτρων με κλίμακες λειτουργίας από 0 έως 1Ν, 2Ν, 5Ν και 10Ν.

Εικόνα 6.1.β

Εικόνα 6.2

Στην εικόνα 6.3 φαίνεται μία άλλη σειρά δυναμομέτρων με κλίμακες από 0 έως 0,1Ν, 1Ν, 2,5Ν, 5Ν, 10Ν, 20Ν και 100Ν. Στο επάνω μέρος κάθε δυναμομέτρου διακρίνεται μία βίδα για τη ρύθμιση της θέσης του μηδενός.

Εικόνα 6.3

Όταν το δυναμόμετρο είναι αφόρτιστο πρέπει η ένδειξή του να είναι μηδέν. Σε αντίθετη περίπτωση χαλαρώνουμε τη βίδα, ρυθμίζουμε τη θέση του μηδενός και σφίγγουμε έπειτα τη βίδα. Κατά τη χρήση του δυναμομέτρου θα πρέπει να μη μετρούμε δυνάμεις που ξεπερνούν το ανώτερο όριο της κλίμακας του (όριο αντοχής). Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ, ότι, εκτός από τη μέτρηση μιας δύναμης με δυναμόμετρο, μπορούμε να υπολογίσουμε την τιμή της και έμμεσα από την επιτάχυνση που δίνει σε σώμα γνωστής μάζας με εφαρμογή του δεύτερου νόμου της κίνησης του Νεύτωνα (F=m α). Η μέτρηση της επιτάχυνσης ανάγεται στη μέτρηση απόστασης και χρόνου.