Μορφή της εντολής

Κάθε εντολή παριστάνεται με μία ή περισσότερες λέξεις του υπολογιστή, ενώ μερικοί υπολογιστές αποθηκεύουν πολλές εντολές σε μία λέξη. Στον Άβακα κάθε εντολή έχει μέγεθος μίας λέξης, δηλαδή 16 bits.

Η εντολή χωρίζεται σε δύο τμήματα, όπως βλέπουμε και στο σχήμα. Το πρώτο ονομάζεται κώδικας εντολής (instruction code) και έχει μήκος n1 bits και το δεύτερο τμήμα διευθύνσεως (address part) και έχει μήκος n2 bits· το άθροισμα n1+n2 δίνει το μήκος της εντολής. Ο κώδικας εντολής ορίζει τη λειτουργία που πρέπει να εκτελεστεί από την ΚΜΕ, ενώ το τμήμα διευθύνσεως περιέχει τα δεδομένα της.

Στον Άβακα, που το μήκος της εντολής είναι 16 bits, τα n1 = 4 πρώτα bits περιέχουν τον κώδικα της εντολής και τα υπόλοιπα n2 = 12 bits αποτελούν το τμήμα διευθύνσεως.

Ο σχεδιαστής κάθε υπολογιστή αποφασίζει και καθορίζει τις εντολές που θα μπορεί να εκτελέσει ο υπολογιστής, δηλαδή το ρεπερτόριο εντολών του (instruction set). Στη συνέχεια αντιστοιχίζει κάθε μία από τις εντολές με ένα δυαδικό αριθμό των n1 bits που θα τη συμβολίζει.

Αφού ο κώδικας εντολής έχει μήκος n1 bits και κάθε κώδικας πρέπει βέβαια να παριστάνει μόνο μία εντολή, κάθε υπολογιστής μπορεί να διαθέτει έως 2n1 διαφορετικές εντολές.

Στον Άβακα όπου n1=4 bits, ο μέγιστος αριθμός των διαφορετικών εντολών είναι 24=16.

Ο πίνακας που περιέχει τις εντολές ενός υπολογιστή και τον αντίστοιχο δυαδικό κώδικα για κάθε εντολή είναι ο πίνακας εντολών του υπολογιστή αυτού.

Οι εντολές χωρίζονται σε ομάδες, ανάλογα με την εργασία την οποία επιτελούν. Υπάρχουν λοιπόν εντολές εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων, εντολές μεταφοράς πληροφοριών, εντολές άλματος, εντολές ολίσθησης, εντολές εισόδου-εξόδου κλπ.

Το τμήμα διευθύνσεως της εντολής, που έχει μήκος n2, είναι ένας δυαδικός αριθμός, που συνήθως παριστάνει μια διεύθυνση μνήμης.

Η εντολή 0011000000001101 του Άβακα, έχει κώδικα εντολής 0011 και τμήμα διευθύνσεως 000000001101 (2). Η τιμή αυτή, αν ερμηνευθεί σαν διεύθυνση μνήμης, δηλώνει τη θέση μνήμης με διεύθυνση 1101(2) = 13(10).

Οι έννοιες «διεύθυνση της εντολής» και «τμήμα διευθύνσεως της εντολής» είναι διαφορετικές και δεν πρέπει να τις συγχέουμε.

Διεύθυνση της εντολής είναι η διεύθυνση μιας θέσεως της μνήμης στην οποία είναι αποθηκευμένη η εντολή.

Το τμήμα διευθύνσεως της εντολής είναι ένα μέρος της ίδιας της εντολής, το οποίο συνήθως υποδεικνύει τη διεύθυνση κάποιας άλλης θέσεως της μνήμης, το περιεχόμενο της οποίας θα χρησιμοποιηθεί κατά την εκτέλεση της εντολής.