Η Αιτωλική συμπολιτεία

Η Αιτωλική συμπολιτεία αναφέρεται για πρώτη φορά τον 4ο αιώνα π.Χ. Αποτελεί ομοσπονδία πόλεων βασισμένη σε δημοκρατικές αρχές. Κύρια πηγή εξουσίας ήταν η ομοσπονδιακή συνέλευση, στην οποία λάμβαναν μέρος οι πολίτες, όσοι δηλαδή ήταν «Αιτωλοί». Η συνέλευση αποφάσιζε για πόλεμο ή ειρήνη, εξέλεγε τους άρχοντες και ψήφιζε τους νόμους.

ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΓΑΛΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οι Γαλάτες ήταν πέρα από τις Θερμοπύλες και, χωρίς να έχουν ενδιαφέρον να καταλάβουν τις μικρές πόλεις, έσπευδαν κυρίως να λεηλατήσουν τους Δελφούς και τους θησαυρούς του θεού. Σε αυτούς αντιτάχθηκαν οι ίδιοι οι κάτοικοι των Δελφών και από τους Φωκείς οι πόλεις που βρίσκονται γύρω από τον Παρνασσό και ακόμη έφθασε στρατιωτική δύναμη Αιτωλών, επειδή εκείνη την εποχή οι Αιτωλοί βρίσκονταν σε περίοδο ακμής. Όταν έγινε η σύγκρουση, κεραυνοί έπεφταν στους Γαλάτες και βράχοι που είχαν αποσπαστεί από τον Παρνασσό, αλλά παρουσιάστηκαν στους βαρβάρους και μορφές που προκαλούσαν τρόμο εν είδει οπλιτών. Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 1.4. 1-4 (μετ. Α. Μαστραπά)

Αχαϊκή συμπολιτεία

Η Αχαϊκή συμπολιτεία εμφανίζεται στο ιστορικό προσκήνιο το 280 π.Χ. ως ένωση τεσσάρων πόλεων της βόρειας Πελοποννήσου. Στη συνέχεια προστέθηκαν κι άλλες. Οι πόλεις χρησιμοποιούσαν κοινό νόμισμα και κοινά σταθμά. Σε μια προσπάθεια προώθησης της ιδέας της ένωσης είχε θεσπιστεί και διαιτητικό δικαστήριο, αρμόδιο για επίλυση των διαφορών που αναφύονταν ανάμεσα στις ίδιες τις πόλεις. Σπουδαίος στρατηγός της Αχαϊκής πολιτείες ήταν ο Άρατος. Ιδιαίτερη προσπάθεια για ανάπτυξη της συμπολιτείας κατέβαλε και ο στρατηγός Φιλοποίμην, ο οποίος για την αξιοπρεπή στάση που τήρησε απέναντι στους Ρωμαίους έμεινε γνωστός ως «ο τελευταίος Έλληνας» («έσχατος των Ελλήνων»).

Νόμισμα του κοινού των Αιτωλών. (Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Ο Πύρρος. (Νεάπολη, Εθνικό Μουσείο)

Η εκστρατεία του Πύρρου στη Δύση.

ΑΧΑΪΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ Στα περασμένα χρόνια πολλοί προσπάθησαν να ενοποιήσουν τα συμφέροντα των Πελοποννησίων, κανένας όμως δεν το κατάφερε, γιατί κανένας δεν έδειχνε τούτο το ζήλο για χάρη της κοινής ελευθερίας μα για την εδραίωση της δικής του εξουσίας. Στους καιρούς μου όμως οι πόλεις αυτές έφτασαν σε τόσο μεγάλη προκοπή και τελειότητα, ώστε όχι μόνο συνδέονταν συμμαχικά και φιλικά, αλλά είχαν και τους ίδιους νόμους, τα ίδια μέτρα, σταθμά και νομίσματα, κι ακόμη κοινούς άρχοντες, βουλευτές και δικαστές. Γενικά, μόνο αυτό το σημείο έδειχνε πως όλη σχεδόν η Πελοπόννησος δεν αποτελούσε μια πόλη: οι κάτοικοι της δεν περιβάλλονταν από το ίδιο τείχος· όλα τ' άλλα ήσαν κοινά και παρόμοια για όλους μαζί και για κάθε πόλη χωριστά. Πολύβιος 2. 37. 9-11 (μετ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλου)