Η γλώσσα του κειμένου (1)

Το θέμα του κειμένου (1): ανήκει στην επιστήμη των μαθηματικών· είναι γραμμένο στην ειδική γλωσσική τους ποικιλία· στόχο του έχει να διδάξει τι είναι αριθμητική πρόοδος. Και για να το πετύχει αυτό: α) ακολουθεί μια λογική διαδικασία: - παραθέτει μέσα σε υπόθεση λόγου μια ακολουθία αριθμών "2, 5, 8, 11, 14, 17" - παρατηρεί και δείχνει στην απόδοση του λόγου τα κύρια γνωρίσματα της ακολουθίας "παρατηρούμε ότι… του αριθμού 3" - διευκρινίζει την ακολουθία χρησιμοποιώντας παράδειγμα "5 = 2 + 3,8 = 5 + 3, …" - ονομάζει / ορίζει την ακολουθία "Μια τέτοια… πρόοδος με λόγο 3" β) χρησιμοποιεί: - λέξεις που κυριολεκτούν "Αν προσέξουμε… θα παρατηρήσουμε…" - μαθηματικούς όρους "άθροισμα, ακολουθία, αριθμός, λόγος" - σημεία του μαθηματικού κώδικα (σύμβολα) "/2/, /4/,/ + /, / = /, /./κτλ."

Παρατηρούμε λοιπόν ότι μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία ο συντάκτης του κειμένου μάς παρουσίασε με τρόπο λογικό, αποδεικτικό και διδακτικό μια μαθηματική αλήθεια: τι είναι αριθμητική πρόοδος. Μας έδειξε δηλαδή τις αντικειμενικές σχέσεις που έχουν τα πράγματα μεταξύ τους σε μια περιοχή των μαθηματικών. Και για να το πετύχει, χρησιμοποίησε τη γλώσσα έτσι που να φανερώνει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τις σχέσεις των πραγμάτων. Γι' αυτό και όλες οι λέξεις και οι προτάσεις είναι φορτισμένες με τα αναγκαία μόνο σημασιολογικά τους φορτία, ώστε να αποδίδουν με πιστότητα την αλήθεια. Τα νοηματικά τους περιγράμματα είναι συγκεκριμένα· δεν υπάρχει διάχυση νοηματική ή φόρτιση συγκινησιακή. Η γλώσσα είναι ανάλογη με τις απαιτήσεις των πραγμάτων: απρόσωπη, αχρωμάτιστη συναισθηματικά, αντικειμενική, με λογική στερεότητα και αποδεικτικότητα. Διαφορετικά δε θα ήταν κατάλληλη για την περίπτωση.

Δομικό διάγραμμα του κειμένου (1) 1. Προβάλλεται το θέμα (με υπόθεση) Αν προσέξουμε τους όρους της ακολουθίας 2,5,8, 11, 14, 17 2. Παρατηρείται και διαπιστώνεται η αλήθεια (με απόδοση) παρατηρούμε ότι κάθε όρος, εκτός από τον πρώτο, είναι άθροισμα του προηγούμενου όρου και του αριθμού 3. 3. Αποδεικνύεται (η αλήθεια) (με παράδειγμα) Έτσι π.χ. είναι 5 = 2 + 3, 8 = 5 + 3 4. Ονομάζεται (η αλήθεια) Μια τέτοια ακολουθία λέγεται αριθμητική πρόοδος με λόγο 3.