Κατασχέθηκε κόμικ για τον Ιησού!

Όργανα της κρατικής ασφάλειας με πολιτικά εισέβαλαν χθες σε κεντρικά βιβλιοπωλεία της Αθήνας και κατέσχεσαν βιβλίο-κόμικ Αυστριακού δημιουργού με θέμα τη ζωή τού Ιησού

ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ

Για "καθύβριση θρησκευμάτων διά του Τύπου" κατηγορούνται ο εκδότης Νίκος Χατζόπουλος ("Οξύ") και ο μεταφραστής του βιβλίου "Η ζωή του Ιησού" τού Γκέρχαρντ Χάντερερ

Είκοσι δύο χρόνια μετά την κατάσχεση της "Ιουστίνης" του Μαρκησίου ντε Σαντ (σε μετάφραση Παπαβασιλείου), η λογοκρισία ξαναχτύπησε. Αστυνομικοί της κρατικής ασφάλειας με πολιτικά προέβησαν χθες σε κατάσχεση, σε κεντρικά βιβλιοπωλεία ("Πολιτεία", "Πρωτοπορία", "Χριστάκης" κ.ά.), των αντιτύπων του βιβλίου "Η ζωή του Ιησού" του Αυστριακού Γκέρχαρντ Χάντερερ (Εκδόσεις Οξύ, μετάφραση Πέρης Ορφανίδης). Ταυτόχρονα, με εισαγγελική απόφαση της 30ής Ιανουαρίου, ο νόμιμος εκπρόσωπος του εκδοτικού οίκου Νίκος Χατζόπουλος και ο μεταφραστής του βιβλίου καλούνται να απολογηθούν με την κατηγορία της "καθύβρισης θρησκευμάτων διά του Τύπου".

Πρόκειται για βιβλίο σατιρικό με εικονογράφηση που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος κάθε σελίδας. Ο Γκέρχαρντ Χάντερερ, ο οποίος υπογράφει τόσο την εικονογράφηση όσο και τα κείμενα, είναι εικονογράφος-συνεργάτης γνωστών ξένων περιοδικών όπως των "Stern", "Geo", "Profil" και "Trend". Το βιβλίο έχει εκδοθεί σε Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία, Σουηδία, Ολλανδία και Αυστρία. Στην Αυστρία, μάλιστα, πούλησε 80.000 αντίτυπα.

Στην Ελλάδα εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2002 και στα μέσα Ιανουαρίου υπήρξε επικριτικό δημοσίευμα σε έντυπο. Ο συγγραφέας-εικονογράφος δίνει με σατιρικό τρόπο τις δικές του εξηγήσεις για το πώς ο Ιησούς διέγραψε την τροχιά του στη ζωή, για το πώς θεωρήθηκε ότι είναι μωρό με πρωτόγνωρες δυνάμεις, για το πώς πραγματοποίησε θαύματα, για το πώς περπάτησε στο νερό κ.λπ. Εξηγήσεις λογικοφανείς βασισμένες στη σάτιρα και οπωσδήποτε προκλητικές για το αίσθημα των πιστών. Ξεκινάει από την υπόθεση ότι το λιβάνι των μάγων είχε την ιδιότητα να προκαλεί μέθη στον Ιησού, τόσο όταν ήταν μωρό όσο και στην ενήλικη ζωή του - σε υποσημείωση στο τέλος του βιβλίου αναφέρει: "Παρεμπιπτόντως: το λιβάνι - όπως και το χασίς - περιέχει το ενεργό συστατικό Τετραϋδροκανναβινόλη (THC).

Και στις πρώτες σελίδες λέει: "Το μικρό αγόρι στη φάτνη δεν έδινε δεκάρα για το χρυσό και το μύρο, αλλά η μεθυστική ευωδιά του λιβανιού το ενθουσίασε. Και όχι μόνο αυτό: όσο περισσότερο το αγόρι μύριζε το λιβάνι τόσο περισσότερο άρχιζε να λάμπει. Γρήγορα σταμάτησε να κλαίει, και η φωνή του απέκτησε έναν γλυκόηχο τόνο. Μάλιστα, άρχισε να φλυαρεί ασυναρτησίες και όσο πιο ακατάληπτα μιλούσε τόσο περισσότερο έλαμπε το μικρό του κεφαλάκι". Σε άλλα σημεία του βιβλίου ο συγγραφέας στηλιτεύει, πάντα με χιουμοριστικό τρόπο, την εμπορευματοποίηση της θρησκείας παρουσιάζοντας τον κύκλο μαθητών και πιστών ως ελκόμενους από το χρήμα.

Ο εκδότης Νίκος Χατζόπουλος λέει ότι "το βιβλίο δεν είναι ούτε υβριστικό ούτε σοκαριστικό, τόσο στο κείμενο όσο και στην εικονογράφησή του". Και προσθέτει: "Είναι χιουμοριστικό. Το "Η ζωή του Ιησού" έχει γίνει παγκοσμίως γνωστό, αντιμετωπίστηκε ως βιβλίο καλλιτεχνικής γελοιογραφίας και ακριβώς για την καλλιτεχνική του αξία δέχθηκε πολύ θετικές κριτικές, γεγονός που μας προέτρεψε να το εκδώσουμε κι εμείς στην Ελλάδα. Ως εκδότες πιστεύουμε ακράδαντα στην ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης. Ταυτοχρόνως ως άνθρωποι σεβόμαστε βαθιά και ουσιαστικά τη θρησκεία έπειτα από συνειδητή επιλογή μας. Είμαστε συνεπώς αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια σπίλωσης αλλά και εμπορευματοποίησής της".

Ιστορικό απαγορεύσεων

Πλην της "Ιουστίνης" του Σαντ, σε κατάσχεση είχαν προβεί οι αρχές παλαιότερα και για το "Εγχειρίδιο του καλού κλέφτη" του Ηλία Πετρόπουλου. Πρόσφατα, με ασφαλιστικά μέτρα, απαγορεύθηκε προσωρινά η διακίνηση του βιβλίου του Μίμη Ανδρουλάκη "Μν" . Επίσης το καλοκαίρι του '98 αποφασίστηκε πρωτοδίκως η απάλειψη των λημμάτων "Βούλγαρος" και "Πόντιος" από το Λεξικό της Νέας Ελληνικής του Γιώργου Μπαμπινιώτη. Ωστόσο, στις περιπτώσεις αυτές δεν υπήρξε κατάσχεση από αστυνομικά όργανα σε βιβλιοπωλεία.

"Η λογοκρισία δεν επαναφέρει το ποίμνιο στην τάξη"

"Κατανοούμε σε περίοδο δικτατορίας να ασκεί η κρατική εξουσία λογοκρισία. Αλλά τι να πούμε όταν αυτό συμβαίνει σε δημοκρατική περίοδο, τη στιγμή μάλιστα που θέλουμε να επιδεικνύουμε και ευρωπαϊκό προφίλ;", αναρωτιέται μιλώντας στα "ΝΕΑ" ο καθηγητής της Φιλοσοφικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πεζογράφος Γιώργης Γιατρομανωλάκης. "Δεν υπάρχει καμία περίπτωση η οποία να δικαιολογεί λογοκρισία, ούτε κανενός είδους επέμβαση σε έργα τέχνης, από οποιονδήποτε φορέα, χωρίς την έγκριση του δημιουργού. Καμία εξουσία δεν δικαιούται να επεμβαίνει, είτε πρόκειται για κρατική είτε για θεολογική ή άλλη. Άλλωστε, καμία κρατική δύναμη δεν μπορεί να επαναφέρει το ποίμνιο στην τάξη με κατασταλτικά μέσα. Με την επέμβαση του κράτους δεν γινόμαστε καλύτεροι χριστιανοί", δηλώνει.

"Έπραξε καλώς"

"Έπραξε καλώς ο εισαγγελεύς", λέει στα "ΝΕΑ" ο εκπρόσωπος της Αρχιεπισκοπής, Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Οικονόμου. "Διότι δεν είναι δυνατόν να διακωμωδούνται τα ιερά και τα όσια και μάλιστα στο πρόσωπο του αρχηγού της Εκκλησίας μας, του Ιησού Χριστού. Μάλιστα είναι και νομοθετικά κατοχυρωμένος ο σεβασμός των προσώπων που συνδέονται με τις θρησκείες - όλες τις θρησκείες -, στα οποία πρόσωπα οφείλουμε τιμή και σεβασμό. Σε αυτά τα θέματα δεν χωρεί αστεϊσμός, ούτε μπορούμε να ισοπεδώνουμε τα πάντα", κατέληξε.