15 άνεργοι νέοι. Ένα μη κερδοσκοπικό εστιατόριο. Ένα τηλεοπτικό σόου. Και ένας μάγειρας που γνωρίζει και πάλι την επιτυχία

Ο Γυμνός Σεφ ξαναχτυπά

Ο Τζέιμι Όλιβερ επιστρέφει πιο ώριμος από ποτέ

SARAH LYALL

Στον ευμετάβλητο μαγειρικό κόσμο του Λονδίνου, όπου διάσημοι σεφ μπορεί να ωριμάσουν και να… σαπίσουν με την ταχύτητα μιας μπανάνας μέσα σε ζεστό φούρνο, ο Τζέιμι Όλιβερ, γνωστός από την τηλεοπτική του σειρά και ως «ο Γυμνός Σεφ», έμοιαζε να οδεύει προς τη συντριβή. Ανακάμπτει όμως δυναμικά με το «Φιφτίν», ένα μη κερδοσκοπικό εστιατόριο.

Το «Φιφτίν», ένα μη κερδοσκοπικό εστιατόριο στο Βόρειο Λονδίνο, είναι πλέον από τα πιο ξακουστά φαγάδικα. Και η ηλεκτρονική διεύθυνση του Τζέιμι Όλιβερ δέχεται καθημερινά χιλιάδες επισκέπτες

Οι κριτικοί, που θαύμαζαν αρχικά το άνετο στυλ και τις εύκολες συνταγές του, άρχισαν κάποια στιγμή να τον θεωρούν όχι απλώς υπερβολικά εκτεθειμένο αλλά και αμυδρά ενοχλητικό. Τα βιβλία του Όλιβερ έχουν μεταφραστεί σε 11 γλώσσες και οι τηλεοπτικές εκπομπές μαγειρικής του μεταδίδονται σε 50 χώρες. Όσο περισσότερο όμως εμφανιζόταν δημοσίως, στην τηλεόραση, στον Τύπο ή στα βιβλιοπωλεία, τόσο περισσότερο έμοιαζε να κινδυνεύει να μετατραπεί σε παρωδία του εαυτού του.

Η φήμη. Τους τελευταίους έξι μήνες ωστόσο ο Όλιβερ κατόρθωσε να επανέλθει στο προσκήνιο με έναν έξυπνο συνδυασμό φιλοδοξίας, πάθους και «ίματζ μάνατζμεντ». Το «Φιφτίν» (Fifteen), ένα μη κερδοσκοπικό εστιατόριο στο Βόρειο Λονδίνο, στελεχωμένο από πλήθος ανέργων εκπαιδευόμενων νέων, είναι πλέον από τα πιο ξακουστά φαγάδικα. Όλα τα τραπέζια του είναι κλεισμένα έως και τον Μάιο. Και ο Όλιβερ, σε ηλικία 27 ετών, λίγο πιο ώριμος, λίγο πιο κουρασμένος και πολύ πιο σοφός απ' ό,τι στη «Γυμνή» εποχή του, αναδύεται ως απίθανος θρίαμβος της ουσίας και του στυλ.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε από το «Φιφτίν», ο Όλιβερ φάνηκε απρόθυμος να μιλήσει για το εαυτό του ως δημόσιο πρόσωπο. Προτίμησε να μιλήσει για την προέλευση των φαγητών του… Τα θαλασσινά τα φέρνει κάθε πρωί στο εστιατόριο ο Μπεν, ιδιοκτήτης τριών αλιευτικών. Το ελαιόλαδο το φέρνει ο ίδιος ο Όλιβερ από έναν ειδικό προμηθευτή στην Ιταλία. Και το τυρί από ένα κατάστημα στο Χάιμπουρι Παρκ, η ιδιοκτήτρια του οποίου εμφανίστηκε ξαφνικά στο εστιατόριο για μια παράδοση και έδωσε μια τυπικά «ολιβεριανή» παράσταση.

Το πρώτο βιβλίο του Όλιβερ και η τηλεοπτική του σειρά έκαναν την εμφάνισή τους το 1999. Εκείνος όμως δεν ήθελε να γίνει ένας ακόμη εστιάτορας στο Λονδίνο. Και ουδέποτε φαντάστηκε το «Φιφτίν» ως ένα ακόμη λονδρέζικο εστιατόριο. Η πρωτοτυπία του συγκεκριμένου εστιατορίου έγκειται καταρχήν στο προσωπικό του. Η μαγειρική εμπειρία πολλών από τους υπαλλήλους του περιοριζόταν στο να ανοίγουν κονσέρβες.

Οι 15 αρχικοί εκπαιδευόμενοι (εξ ου και το όνομα του εστιατορίου) επιλέχθηκαν από μια λαοθάλασσα άνεργων υποψηφίων με περιορισμένες φιλοδοξίες και υποβλήθηκαν σε εξαντλητικά και εντατικά μαθήματα μαγειρικής.

Η περιπέτεια. Η υλοποίηση της ιδέας του Όλιβερ δεν ήταν απλή, πόσο μάλλον εάν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι ξόδευε περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια από την τσέπη του και η αρχική ανταπόκριση των εκπαιδευομένων δεν ήταν η αναμενόμενη. Το κόστος της «επιχείρησης» μεγάλωνε και δεν άργησαν οι καβγάδες με τους εργολάβους που είχαν αναλάβει την κατασκευή του «Φιφτίν». Όλα έδειχναν ότι το εστιατόριο δεν θα άνοιγε στην ώρα του και ότι οι επίδοξοι υπάλληλοί του παρέμεναν άσχετοι με τη μαγειρική. Ορισμένοι ήταν πραγματικά ψυχοβγάλτες. Μιλάμε για παιδιά που ο Όλιβερ είχε μαζέψει κυριολεκτικά από τον δρόμο.

Οι «περιπέτειες» των 15 προβλήθηκαν από τη βρετανική τηλεόραση υπό μορφή ριάλιτι σόου. Παρόλο που η μαγειρική ελίτ του Λονδίνου έδινε άριστα στο εγχείρημα του Όλιβερ, οι προσδοκίες τους όσον αφορά το εστιατόριο ήταν περιορισμένες. Μέχρι που έφαγαν εκεί. Ακόμη και ο Α.Α. Γκριλ, κριτικός γεύσεων των «Sunday Times», ο οποίος φημίζεται για τις αυστηρές κριτικές και τον κυνισμό που τις διακρίνει, αντέδρασε με εγκαρδιότητα. Παρόλο που δεν απέφυγε το καρύκευμα στον χαρακτηρισμό «κάπως αδέξιο», έγραψε πως «διαθέτει το συστατικό που χρειάζεται κάθε φαγητό αλλά δεν μπορείς να προμηθευτείς πουθενά: μεγάλη καρδιά».

«Κάτι πέρα από την απλή μαγειρική»

Ο Όλιβερ σχεδιάζει να διατηρήσει το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, παίρνοντας κάθε εξάμηνο νέους εκπαιδευόμενους και στέλνοντας τους απόφοιτους σε άλλα εστιατόρια. Ελπίζει επίσης να ανοίξει παραρτήματα του «Φιφτίν» και σε άλλες πόλεις, όπως στη Νέα Υόρκη, στη Γλασκόβη και στο Σίδνεϊ. Στο μεταξύ εργάζεται με εντατικούς ρυθμούς και διοχετεύει όλα τα κέρδη της επιχείρησης σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Διαθέτει τουλάχιστον επτά συνεργάτες οι οποίοι διοργανώνουν το πρόγραμμά του. Αλλά δηλώνει ότι αυτό που τον «κρατάει» είναι οι εκπαιδευόμενοί του, οι οποίοι είναι ευφυέστατοι και γνωρίζουν πράγματα που του ίδιου τού πήρε 12 χρόνια για να μάθει: «Θα μπορούσα να αποσυρθώ ή να συνεχίσω αυτό που έκανα. Αλλά σκέφτηκα ότι πρέπει να υπάρχει κάτι πέρα από την απλή μαγειρική».

LINKS

* www.jamieoliver.com