ΝΟΡΜΑΝ ΜΕΪΛΕΡ "Όλα όσα μίσησα, θριάμβευσαν"

Αύριο ο Νόρμαν Μέιλερ γίνεται 80 ετών και κυκλοφορεί το 32ο βιβλίο του. Ζωηρός και καυστικός πάντα, δεν διστάζει να πει ότι το σπουδαιότερο πολιτιστικό αγαθό της Αμερικής είναι τα… περιττώματα!

ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ

"Θα ήταν απίστευτα εντυπωσιακό αν ανακαλύπταμε ότι ο Μπους έχει μυστική σεξουαλική ζωή. Αντίθετα, ο Κλίντον ήθελε να χτυπήσει το σύστημα στο όνομα του ανδρισμού του. Κάθε 15 δευτερόλεπτα οι μυστικές υπηρεσίες κατέγραφαν τις κινήσεις του. Ήταν κατάδικος στην πιο εκλεπτυσμένη φυλακή υψίστης ασφαλείας του κόσμου", λέει ο Νόρμαν Μέιλερ

Ο λόγος που δεν συμπαθεί τις συνεντεύξεις ο Νόρμαν Μέιλερ, είναι ότι οι περισσότεροι αρχίζουν από το γεγονός ότι μαχαίρωσε τη δεύτερη γυναίκα του και μετά του λένε τι καλός που είναι. Η ανάμνηση αυτού του περιστατικού τον απασχολεί αρκετά. Το γεγονός ότι δεν μαχαίρωσε άλλη από τις υπόλοιπες πέντε δεν ελαφρύνει τη συνείδησή του και, ιδίως, δεν τον απαλλάσσει από την υπόνοια ότι θα το πληρώσει… μετά θάνατον.

"Ήταν μια ασυγχώρητη πράξη", λέει στο περιοδικό "Newsweek". "Και αφού πρακτικά δεν τιμωρήθηκα γι' αυτήν - ήμουνα υπό επιτήρηση για δύο χρόνια, κάτι που είναι επαχθές αλλά δεν συνιστά τιμωρία - υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι "καθάρισα" εύκολα. Μπορεί να έχουν δίκιο. Στην πραγματικότητα όλοι τιμωρούνται για τις βλακείες τους, και τιμωρούνται πολύ βαριά μετά θάνατον. Δεν αμφιβάλλω ότι θα πληρώσω για ετούτη τη συγκεκριμένη". Ο Νόρμαν Μέιλερ γίνεται αύριο 80 ετών. Την ίδια μέρα θα κυκλοφορήσει το 32ο βιβλίο του, με τίτλο "Η στοιχειωμένη τέχνη". Αναφέρεται στο γράψιμο. Κάνει έναν απολογισμό της τέχνης του και σκέφτεται το πέρασμα στην άλλη μεριά. "Ένα σπουδαίο πράγμα που κατακτάς γερνώντας - και δεν είναι όλα σπουδαία - είναι ότι γίνεσαι πολύ περισσότερο αποτελεσματικός και κάνεις οικονομία δυνάμεων σε σχέση με το τι θέλεις να κάνεις. Δεν επιθυμείς πια να γίνεις πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ούτε να ακούς από τον καθένα χωριστά ότι είσαι ο μεγαλύτερος συγγραφέας που υπήρξε ποτέ. Δεν έχει πια νόημα. Είσαι στην αγκαλιά της ιστορίας. Εύκολα μπορεί να ξεχαστείς σε 20, 30 ή 40 χρόνια.

Όσον αφορά στην καθημερινότητα του ηλικιωμένου ανθρώπου, πιστεύω πραγματικά ότι το κλειδί είναι να μάθεις να μη λυπάσαι τον εαυτό σου. Έχω και κάποιες θρησκευτικές πεποιθήσεις που κάνουν τα πράγματα ευκολότερα. Δεν έχω αυτή τη φιλελεύθερη βεβαιότητα της λογικής, δόξα τω Θεώ, ότι άπαξ και πεθάνεις τελείωσε, ήρθε το τέλος. Αντίθετα, πιστεύω σε ένα είδος Κάρμα, πιστεύω στη μετενσάρκωση - όχι για τον καθένα! Νομίζω ότι η μετενσάρκωση είναι ένα είδος αμοιβής. Το πού πάμε είναι μια άλλη ιστορία".

Στο νέο του βιβλίο, ο Νόρμαν Μέιλερ λέει ότι όλα τα πράγματα που μίσησε περισσότερο στη ζωή του, εντέλει θριάμβευσαν. "Η σχετική λίστα περιέχει το πλαστικό, τους τεράστιους αυτοκινητόδρομους, την αρχιτεκτονική του μεγάλου ύψους. Επίσης τις κοινοτοπίες των πολιτικών που γίνονται όλο και χειρότερες. Η χώρα έγινε πιο άξεστη. Ίσως και όλος ο κόσμος βαδίζει τον ίδιο δρόμο, διότι εξάγουμε αυτή τη χοντροκοπιά. Ιδού ένα από τα σπουδαιότερα πολιτιστικά αγαθά μας: τα περιττώματα"!

Ένα από τα πράγματα που θεωρεί ότι πάνε καλύτερα στις μέρες μας από παλιότερα, είναι η γραπτή δημοσιογραφία. "Πιστεύω πραγματικά ότι οι "New York Times" γράφονται καλύτερα σήμερα παρά πριν από 40 χρόνια". Αντίθετα δεν λέει το ίδιο για το μυθιστόρημα. "Το μυθιστόρημα φθίνει από τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά εξαιτίας ενός γεγονότος που δεν μπορούσε να αποτραπεί: του ότι δεν είναι πλέον τόσο σημαντικό για την πολιτιστική ζωή του κόσμου όσο ήταν άλλοτε.

Το αντικατέστησαν οι ταινίες και η τηλεόραση. Οι λογοτέχνες, έχουμε χάσει την αίσθηση ότι επηρεάζουμε. Κάποτε πίστευα ότι συνέβαλα αποφασιστικά στην εκλογή του JFK το 1960. Μου πήρε πολύ καιρό να συνειδητοποιήσω ότι ο δήμαρχος Ντάλεϊ έπαιξε πολύ πιο αποφασιστικό ρόλο".

Ταυτόχρονα, όμως, ο Μέιλερ επισημαίνει ότι "υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι ικανοί μυθιστοριογράφοι στις μέρες μας. Τα θέματά τους είναι λιγότερο σημαντικά, στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά οι τεχνικές και το ταλέντο τους είναι όλο και πιο πολύ εκλεπτυσμένα. Ο Τζόναθαν Φράνζεν είναι το σημαντικότερο παράδειγμα. Μπορεί να γίνει ένας σπουδαίος συγγραφέας".

Ο Νόρμαν Μέιλερ γεννήθηκε στο Νιου Τζέρσεϊ αλλά έγινε γρήγορα μία εξέχουσα φιγούρα της νεοϋορκέζικης πνευματικής ζωής. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν το "Οι γυμνοί και οι νεκροί", βιβλίο του 1948. Σήμερα ζει στην Προβινστάουν της Ανατολικής Ακτής, όπου "κανείς δεν δίνει δεκάρα για το τι κάνεις ή τι έχεις κάνει". Κάθε πρωί, πριν πιάσει δουλειά ("που είναι ευλογία, όπως έλεγε ο Ελία Καζάν, αν και το να γράφεις μυθιστορήματα κάνει κακό στην υγεία"), λύνει ένα σταυρόλεξο και παίζει μία παρτίδα σολιτέρ, "για να πάρει μπροστά το μυαλό" του.

"Βάζουν φρένο στις ελευθερίες"

Ο Νόρμαν Μέιλερ έχει τη δική του εξήγηση ως προς το γιατί η αμερικανική ηγεσία θέλει τόσο τον πόλεμο στο Ιράκ: "Αφήνοντας κατά μέρος τις συνήθεις εξηγήσεις - το πετρέλαιο, το γεγονός ότι αν οι έχοντες την ισχύ στη χώρα μας κερδίσουν, θα έχουν ηγετική θέση στη Μέση Ανατολή -, ξεχνώντας τα όλα αυτά, το γεγονός είναι ότι αυτός ο πόλεμος θα μπορούσε απλώς να διαρκέσει πάρα πολύ.

Αλλά αυτό δεν νομίζω ότι ενοχλεί τους ηγέτες μας ιδιαίτερα. Νομίζω ότι φλερτάρουν με την ιδέα ότι αν η χώρα γίνει πιο μιλιταριστική, τότε θα μπορέσουν να βάλουν φρένο σε όλες τις ελευθερίες - τον ελεύθερο έρωτα, την απελευθέρωση των ομοφυλοφίλων, την απελευθέρωση των γυναικών, όλα αυτά τα πράγματα που τους φέρνουν αηδία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το επίπεδο της αβεβαιότητας, της απουσίας απόλυτων αληθειών, δεν υπήρξε ποτέ υψηλότερο. Όσο περισσότερο λοιπόν διατηρείται ο κίνδυνος, τόσο περισσότερο χρόνο διαθέτουν για να δημιουργήσουν ένα νέο είδος κοινωνίας. Ζούμε παράξενους καιρούς".

INFO

Norman Mailer, "Spooky Art", Εκδ. Random House, σελ. 320, τιμή: 25 ευρώ.