Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Συνεχής συνέντευξη-πορτρέτο

( κωστας τσοκλης - "δεν είμαι ανώτερος απ' αυτό που είμαι" :: 25-02-2003) 

ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΟΚΛΗΣ "Δεν είμαι ανώτερος απ' αυτό που είμαι"

Με πέντε εκθέσεις στην Αθήνα, στην Κωνσταντινούπολη και τη Φλωρεντία, 29 νέα έργα και μία καινούργια εγκατάσταση, ο Κώστας Τσόκλης δεν στέκεται στιγμή…

ΜΑΙΡΗ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

"Μεγάλες αποτυχίες δεν είχα. Είχα απογοητεύσεις, αλλά ήμουν επίμων, σκληρός δουλευτής και φιλόδοξος", λέει ο Κώστας Τσόκλης, που δραστηριοποιείται με πέντε εκθέσεις έργων του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό

Φιγούρες από μιαν εποχή που σφράγισε την τύχη δύο λαών, Ελλήνων και Τούρκων. Σαν από παλιές διηγήσεις, κοιτάζουν περήφανοι τον θεατή μέσα από τα κομψά τους ρούχα, την ασφάλεια του πλούτου τους, την αστική τους καταγωγή. Είναι οι Κωνσταντινοπολίτες, Έλληνες και Τούρκοι, που έζησαν την Καταστροφή του 1922. Και "ανασταίνονται" μέσα από τα μάτια του διεθνούς Έλληνα καλλιτέχνη Κώστα Τσόκλη στη νέα του εγκατάσταση "Αναστάσεις", που εγκαινιάζεται στις 14 Μαρτίου στην Κωνσταντινούπολη.

"Τα συναισθήματα που είχα μέχρι σήμερα τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τους Τούρκους ήταν αντιφατικά", εξηγεί στα "ΝΕΑ" ο Κώστας Τσόκλης που, ενώ έχει εκθέσει σχεδόν σε όλο τον κόσμο, είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζει τη δουλειά του στην Κωνσταντινούπολη και μάλιστα σ' ένα βυζαντινό χώρο 1.300 τ.μ. στο κέντρο της πόλης. "Οι διηγήσεις άλλοτε μιλούσαν για σχέσεις μίσους και άλλοτε αγάπης, αλλά και η εικόνα για τους πρόσφυγες ήταν αντιφατική. Οι Παλαιοελλαδίτες τούς βλέπαμε να ζουν σε παραπήγματα και να μιλούν για τα μεγαλεία τους και τους κοροϊδεύαμε. Από την άλλη, υπήρχαν και οι διανοούμενοι που προκαλούσαν τον σεβασμό. Και για τους Τούρκους συνέβαινε το ίδιο. Για την Ιστορία ήταν οι κακοί και εμείς ακούγαμε ότι ήταν μπεσαλήδες".

Όλα τούτα τα συναισθήματα βρήκαν χώρο έκφρασης σε 42 φωτογραφίες (1890-1920). "Ξεκίνησα με δύο από το αρχείο της συζύγου μου, που έχει καταγωγή από εκεί, και στη συνέχεια μάζεψα από φίλους και από μία Τουρκάλα το ιστορικό. Τις μεγέθυνα (φτάνουν το 2,80 μ. ύψος) και από άλλες αφαίρεσα τα περιττά ή σε άλλες προσέθεσα μεταφυσικά στοιχεία, ενώ μερικές προσπάθησα να τις ζωντανέψω με τη βοήθεια βίντεο". Τούτο σημαίνει πως κάποιος από τους περισσότερους από τους εκατό πρωταγωνιστές που θα στηθούν ο ένας πλάι στον άλλο "σαν μαριονέτες, σαν να ειρωνεύονται και οι ίδιοι τον εαυτό τους, κοιτώντας κατάματα τον θεατή" θα μοιάζει να καπνίζει ή το φόντο κάποιου άλλου έργου θα "κινείται".

"Με τούτη την εγκατάσταση απλώνω τελείως ειλικρινά χέρι φιλίας στους Τούρκους. Δεν πιστεύω ότι φταίνε μόνον οι Τούρκοι. Δεν ξέρω ποιος φταίει για την Καταστροφή. Προσωπικά, τούς βλέπω συμπαθείς και ευγενέστατους και έσπευσαν να με αγκαλιάσουν".

Στην έκθεση που διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, εκτός από τη νέα εγκατάσταση οι επισκέπτες θα μπορούν να γνωρίσουν σε βάθος τον Έλληνα καλλιτέχνη, καθώς θα υπάρχει ειδικός χώρος αφιερωμένος στο έργο του, αλλά και τη βιντεοεγκατάσταση "Άγγελοι του μέλλοντος", που είδαμε πέρυσι στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Φιξ). Ύστερα από την Κωνσταντινούπολη οι "Άγγελοι" θα ταξιδέψουν στο Παλάτσο Στρότσι της Φλωρεντίας (16/4) μαζί με μία ακόμη μεγάλη εγκατάσταση τις "Θάλασσες".

Όμως, ο Κώστας Τσόκλης ετοιμάζεται να σηκώσει στις 3 Μαρτίου και την αυλαία της έκθεσης 29 νέων μικρών διαστάσεων έργων του, που θα φιλοξενηθεί στον "Εικαστικό κύκλο" Αθηνών υπό τον τίτλο "Νοσταλγικός Τσόκλης". "Είναι έργα χωρίς κοινωνικό περιεχόμενο. Δημιουργίες που έφτιαξα σα να τραγουδούσα, όταν έκανα ένα διάλειμμα. Θαλασσινά τοπία, κορμοί και φύλλα δέντρων, έργα που αποπνέουν ρομαντική ατμόσφαιρα…".

Και δεν σταματά εδώ. Η "Μήδεια", ένα έργο "συντριπτικό" (1991) θα παρουσιαστεί στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης από τις 4 Μαρτίου, καθώς αποτελεί μία από τις δέκα μνημειακές βιντεοεγκαταστάσεις που δώρισε στο μουσείο μετά την περυσινή μεγάλη αναδρομική του έκθεση, ενώ θα δώσει το "παρών" και στην "Art Athina" (27/3) με "ένα παλαιότερο έργο, ένα μεγάλο σκαρί βάρκας" στο περίπτερο της γκαλερί "Αργώ".

Άλλοτε πολύ νέος, άλλοτε πολύ γέρος

"Αν μου ζητούσαν ένα σύντομο βιογραφικό - που σύντομο δεν μπορεί να είναι, γιατί ποιο κομμάτι της ζωής σου να κόψεις - θα έγραφα, είμαι 72 χρόνων και τα αφιέρωσα όλα στην τέχνη", εξομολογείται ο Κώστας Τσόκλης. Και κάνοντας έναν γρήγορο απολογισμό επισημαίνει: "Μεγάλες αποτυχίες δεν είχα. Είχα απογοητεύσεις, αλλά ήμουν επίμων, σκληρός δουλευτής και φιλόδοξος. Εκείνα που θέλησα να κάνω τα πέτυχα. Δεν πέρασε εποχή, ακόμα κι όταν ήμουν μικρός ή φοιτητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, που να είμαι τίποτα".

"Τώρα μερικές φορές αισθάνομαι πολύ νέος και κάποιες άλλες πολύ γέρος. Έχω αναρωτηθεί αν θα με πείραζε να πεθάνω. Και ξέρεις τι σκέφτηκα; Το σπίτι μου στην Τήνο. Είναι κρίμα να μην ξαναζήσω αυτά τα καλοκαίρια. Είναι το μόνο πράγμα που με στενοχώρησε σε σχέση με τον θάνατο. Δε με νοιάζουν πια οι επιτυχίες, οι δόξες. Δεν αισθάνομαι ότι έκανα αυτό που ήλπιζα να κάνω. Τώρα πια όμως ξέρω ότι αυτά μου είχε δώσει η φύση. Δεν είχα παραπάνω. Δεν αδικήθηκα. Βέβαια δεν είναι αρκετά για τις φιλοδοξίες μου, αλλά έφτασα στα όριά μου. Και αυτό είναι τύχη. Όπως τύχη είναι και το να ζήσεις πολλά χρόνια. Δεν νομίζω ότι μπορούσα να κάνω κάτι καλύτερο από αυτό που έκανα. Δεν είμαι ανώτερος απ' αυτό που είμαι".