ΘΕΟΔ. ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ Στην Ευρώπη με τον "χαμένο" Αισχύλο

Θραύσματα από τις χαμένες τραγωδίες του Αισχύλου είναι η παράσταση που ετοιμάζει ο Θόδωρος Τερζόπουλος για το Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Θεάτρου, που φέτος τον τιμά

ΕΛΕΝΑ Δ. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ

Ο Τάσος Δήμας και η Σοφία Χιλλ στη "Λήθη" που παίζεται στο Θέατρο Άττις. Η επόμενη σκηνοθετική δουλειά του Θόδωρου Τερζόπουλου -τιμώμενος σκηνοθέτης στο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Θεάτρου της Ρηνανίας- είναι εμπνευσμένη από θραύσματα των χαμένων τραγωδιών του Αισχύλου

Πριν από 16 χρόνια, με τη ριζοσπαστική παράσταση των "Βακχών", ο Θόδωρος Τερζόπουλος τάραξε τα ελληνικά θεατρικά δεδομένα. Η πρόκληση συνεχίζεται και με την εμμονή του Τερζόπουλου πάνω στο πεδίο της τραγωδίας, αλλά και με την πρακτική της ομάδας του "Άττις", η οποία ταξιδεύει στα φεστιβάλ του εξωτερικού, ξεπερνώντας τις 1.300 παραστάσεις εκτός Ελλάδος, μέχρι σήμερα. Ιλιγγιώδες νούμερο που αντανακλά την ουσία. Ένα ελληνικό θέατρο ταξιδεύει στον κόσμο. Ο "διάλογος" του Τερζόπουλου με τα ξένα θέατρα καθρεφτίζεται φέτος με μια ιδιαίτερη πρόσκληση. Το Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Θεάτρου, γνωστό εδώ και εξήντα χρόνια ως Φεστιβάλ του Ρουρ, αποφάσισε να τον ορίσει "ως ευρωπαϊκό εταίρο και τιμώμενο σκηνοθέτη". Τι σημαίνει αυτό; Εδώ και δεκαπέντε χρόνια το Φεστιβάλ του Ρουρ τιμά έναν σκηνοθέτη και παράλληλα του αναθέτει μια παράσταση στα πλαίσια του φεστιβάλ. Ο τιμώμενος χαρακτηρίζεται "ευρωπαϊκός εταίρος". Τη δημόσια ανακοίνωση, εν είδει καλλιτεχνικής εκδήλωσης, κάνει λίγους μήνες πριν από την έναρξη του Φεστιβάλ (1 Μαΐου έως 15 Ιουνίου) στην πόλη του τιμώμενου.

Πρόκειται για μια ιδιόμορφη συνέντευξη Τύπου, στην οποία παρίστανται 40 έως 45 Γερμανοί δημοσιογράφοι, ο διευθυντής του Φεστιβάλ και σκηνοθέτης Χανσγκίντερ Χάιμε με τους συνεργάτες του. Ήδη έχουν προηγηθεί ανάλογες συνεντεύξεις Τύπου στο Παρίσι, με τιμώμενα πρόσωπα τους σκηνοθέτες Πίτερ Μπρουκ και Αριάν Μνουσκίν, στο Λονδίνο με ευρωπαϊκό εταίρο το Royal Shakespeare Company κ.ά.

Στην προκειμένη περίπτωση, η εκδήλωση - συνέντευξη θα πραγματοποιηθεί στο Θέατρο Άττις αύριο, Σάββατο. Οι Γερμανοί καλλιτέχνες, διοργανωτές και δημοσιογράφοι, θα παρακολουθήσουν την παράσταση του έργου "Λήθη", και θα ακολουθήσει ένα κοντσέρτο του Λίντεμπεργκ, "ζωντανού μύθου" του λαϊκού γερμανικού πολιτικού τραγουδιού, και ένα κοντσέρτο της Μαρίας Φαραντούρη.

Αμέσως μετά θα παρουσιασθεί συνολικά το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ Θεάτρου 2003, ενώ η θεατρολόγος Ελένη Βαροπούλου θα μιλήσει για το έργο του Θόδωρου Τερζόπουλου. Στα πλαίσια της εκδήλωσης θα ανακοινωθεί και η σκηνική παρουσίαση των σωζόμενων αποσπασμάτων από τις χαμένες τραγωδίες του Αισχύλου. Για το θέμα ο Τερζόπουλος μας δίνει πληροφορίες και υλικό: "Θα είναι μια παράσταση, όπου θα συγκεντρωθούν όλα τα πρόσωπα του Αισχύλου, από τις χαμένες τραγωδίες του. Δεν έχουν σωθεί πολλά αποσπάσματα. Θα χρησιμοποιήσω τα "θραύσματα" μονολόγων ή αφηγήσεων, που αφορούν σε πρόσωπα τα οποία κυνηγήθηκαν από τον Δία και την Ήρα. Τα πρόσωπα αυτά είναι ο Ιξίων, ο Ακταίων, η Ευρώπη, ο Αχιλλέας από τους "Μυρμιδόνες", ο Προμηθέας από τον "Προμηθέα Πυρφόρο", η Δανάη από τους"Δικτυουλκούς", ο Φιλοκτήτης, η Νιόβη, ο Τάνταλος, ο Ηρακλής. Πρόσωπα κυνηγημένα από τους θεούς, δεσμώτες σ' ένα χώρο φυλακής. "Στα αποσπασματικά κείμενα θα ενταχθούν και κάποια χορικά που δεν ξέρουμε από ποιες τραγωδίες είναι, στα οποία εκφράζεται αντίθεση στον Δία, ακόμα και βρισιές. Δεν θα γίνει προσπάθεια συμπλήρωσης των κειμένων, αλλά σκηνικής σύνθεσης. Η παράσταση δεν θα διηγηθεί κάποια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος.

Κι αυτή είναι η πρόκληση. Πώς αντιμετωπίζεις τον θρήνο της Νιόβης; Εφτά γραμμές. Και μετά; Τον σταματάω εκεί; Θα επιχειρήσω να συνδέσω τα "φραγκμέντα" με τον ρυθμό που συνεχίζει ο ηθοποιός με κίνηση, χορό ή ήχο. Το μετέωρο θραύσμα να λειτουργήσει ως κραυγή εναντίον των όσων αδίκησαν. "Κραυγή που δεν καταλήγει πουθενά. Δεν υπάρχει ούτε λύτρωση, ούτε ελευθερία. Δέκα καταδικασμένοι, σαν ένα σώμα σε κύκλο, που ανοίγει, ξετυλίγεται, για να ξανατυλιχθεί. Με αναφορές στη μυθολογία η κίνηση θα συνδέει τους δεσμώτες. Ο Ηρακλής φλέγεται, γιατί είναι δηλητηριασμένο το αίμα του. Η Νιόβη μεταμορφώνεται σε πέτρα. Ο Ακταίων δολοφονείται από τα σκυλιά. Η Ευρώπη, μια γηραιά φιγούρα συνομιλεί μαζί τους. Δεν υπάρχει ούτε λύτρωση, ούτε ελευθερία".

Τη μετάφραση κάνει η Ελένη Βαροπούλου. Το σκηνικό ο γλύπτης Αλέξανδρος Κόκκινος. Τα πρόσωπα του Αισχύλου θα αποδώσουν ηθοποιοί της ομάδας "Άττις" στα νεοελληνικά και τα χορικά στο πρωτότυπο. Αντίστοιχα, η προσκαλούσα χώρα και το Φεστιβάλ του Ρουρ θα ετοιμάσει μια παράσταση με "θραύσματα" από χαμένες τραγωδίες του Ευριπίδη. Και ανατρεπτικός Μπέκετ Οι πρόβες θα γίνουν στην Αθήνα, από τις 25 Ιανουαρίου, στο Θέατρο Άττις όπου παίζεται αυτό τον καιρό "Η λήθη" του Δημήτρη Δημητριάδη, με τον Τάσο Δήμα και τη Σοφία Χιλλ. Παράλληλα ο Τερζόπουλος έχει ετοιμάσει το "Νανούρισμα" του Μπέκετ, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, στο τέλος Ιανουαρίου. Το φιλοσοφικό κείμενο θα παιχτεί στην καινούργια μετάφραση της Αθηνάς Δημητριάδη.

Ένα μονόπρακτο 50 λεπτών, με ένα πρόσωπο και μια φωνή. Ανατρέποντας τα καθιερωμένα, οι θεατές θα πάρουν θέση στη σκηνή. Στην επικλινή πλατεία, θα στηθεί το σκηνικό. Μία μαύρη σχισμή, όπου θα κινηθεί η ζωή και ο θάνατος. Ένα πλάσμα "παρανοϊκό" που θέλει να "φύγει", την ύστατη στιγμή συμφιλιώνεται με το άλλο της πρόσωπο, αυτό που απώθησε. Η παράσταση, που θα παιχτεί με τη μορφή της περφόρμανς, έχει τη φόρμα του χοροθεάτρου.