Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Πορτρέτο

( γκαρι κασπαροφ - "και οι υπολογιστές έχουν προσωπικότητα" :: 05-03-2003) 

ΓΚΑΡΙ ΚΑΣΠΑΡΟΦ

"Και οι υπολογιστές έχουν προσωπικότητα"

Το σκάκι δίνει μια νέα δυνατότητα: να μετρηθεί η διαίσθηση, λέει ο φημισμένος σκακιστής Γκάρι Κασπάροφ. Κάτι που δεν μπορεί να γίνει ούτε στα μαθηματικά ούτε στη λογοτεχνία. Διότι τα ματς ανθρώπου - μηχανής δεν είναι τίποτε άλλο παρά αναμέτρηση της ανθρώπινης διαίσθησης με τις τερατώδεις υπολογιστικές ικανότητες των κομπιούτερ

ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ

Σε δέκα χρόνια, ο καλύτερος σκακιστής στον κόσμο θα είναι ικανός να κερδίσει μία παρτίδα με υπολογιστή μόνο όταν βρεθεί στην καλύτερη ημέρα του, λέει ο Γκάρι Κασπάροφ

"Για ένα διάστημα θα έχουμε προβάδισμα στα ματς εναντίον ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αλλά πιστεύω ότι μια μέρα θα δίνουμε μάχη για να κερδίσουμε έστω και μία παρτίδα", είπε ο Γκάρι Κασπάροφ σε πρόσφατη συνέντευξή του στο CNN.

Και ο Γκάρι ξέρει τι λέει. Έχει νιώσει στο πετσί του τις δυνατότητες της μηχανής. Το 1996 κέρδισε το Deep Blue, το 1997 έχασε. Πρόσφατα, πέντε χρόνια και πλέον από την ήττα εκείνη, δέχθηκε την πρόκληση μιας νέας αναμέτρησης. Το ματς που έδωσε εναντίον ενός άλλου ηλεκτρονικού αντιπάλου, του προγράμματος Deep Junior, έληξε ισόπαλο 3-3. Κασπάροφ και κομπιούτερ κέρδισαν από μία παρτίδα, ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις έληξαν ισόπαλες.

"Τα προγράμματα που παίζουν σκάκι έχουν στις μέρες μας ένα είδος προσωπικότητας. Ο Deep Junior είναι μία πολύ επιθετική εκδοχή μηχανής. Έτσι πολλοί τον συγκρίνουν με μένα, ενώ άλλα προγράμματα τα συγκρίνουν με τον Ανατόλι Κάρποφ. Είναι λοιπόν αρκετά εντυπωσιακό να ανακαλύπτεις ότι κάθε πρόγραμμα έχει πλευρές που διαφοροποιούν το στυλ του από άλλα".

Ο Ρώσος σκακιστής είναι στην κορυφή του παγκόσμιου σκακιού εδώ και δεκαεπτά χρόνια. Εν μέρει, χάρις και στο επιβλητικό παρουσιαστικό του που τρομάζει τους αντιπάλους. Το κομπιούτερ όμως πώς να τρομάξει; "Ο υπολογιστής δεν γνωρίζει αν κερδίζει ή χάνει", λέει. "Και δεν νιάζεται για τα παιχνίδια που παίξαμε προηγουμένως. Εμένα όμως, όταν παίξαμε την τελευταία παρτίδα και δέχθηκα ισοπαλία σε ελαφρά ευνοϊκό φινάλε, μου άσκησαν κριτική. Εγώ όμως έπρεπε να σκεφθώ ότι δεν πρόκειται απλώς για μία συγκεκριμένη θέση στη σκακιέρα, αλλά για την έκτη παρτίδα του ματς. Επίσης έπρεπε να σκεφθώ ότι μετά την τρίτη παρτίδα έμεινα άυπνος όλη νύχτα. Διότι σ' εκείνο το παιχνίδι έγιναν πολλά: πρώτα έχασα ευκαιρία νίκης, μετά δυνατότητα ισοπαλίας, τέλος έκανα ένα φοβερό λάθος κι έχασα. Όλων των ειδών τα συναισθήματα βγήκαν στην επιφάνεια. Συναισθήματα που βάζουν ένα τρομερό βάρος στους ώμους του ανθρώπου-σκακιστή. Και είναι πολύ δυσάρεστο να ξέρεις ότι ο αντίπαλός σου δεν υπόκειται σε κούραση ή συναισθήματα".

Ο ρωσικής υπηκοότητας Αρμενοεβραίος στην καταγωγή και γεννημένος στο Μπακού Γκάρι Κασπάροφ θεωρεί ότι δεν είναι τυχαίο το ενδιαφέρον του κόσμου για τέτοιου είδους ματς. "Προσφέρουν ένα μοναδικό πεδίο σύγκρισης ανθρώπου και μηχανής. Η διαίσθηση εναντίον της ωμής υπολογιστικής ισχύος. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί ούτε στα μαθηματικά ούτε στη λογοτεχνία. Το σκάκι είναι κάπου στη μέση και δίνει την ευκαιρία στη διαίσθηση να μετρηθεί από υπολογιστικές μηχανές. Δεν θέλαμε πάντα κάτι τέτοιο; Τώρα βρισκόμαστε στην αρχή ενός πολύ μακρού δρόμου".

Ο Κασπάροφ λέει ότι τώρα αρχίζει ο δρόμος αυτός διότι "πρόκειται για το πρώτο καθαρά επιστημονικό ματς". Καθώς "είχαμε δίκαιες συνθήκες διεξαγωγής και για τις δύο πλευρές. Η μηχανή βρισκόταν υπό καθεστώς διαρκούς επίβλεψης από ειδική επιτροπή. Και έτσι ξέρουμε τα πάντα γύρω από τη διαδικασία λήψης απόφασης της μηχανής". Και προσθέτει: "Είμαστε ακόμη καλύτεροι. Αν δεν έκανα αυτό το φοβερό λάθος στην τρίτη παρτίδα, θα είχα κερδίσει το ματς. Αλλά σε δέκα χρόνια, ο καλύτερος σκακιστής στον κόσμο θα είναι ικανός να κερδίσει μία παρτίδα με υπολογιστή μόνο όταν βρεθεί στην καλύτερη ημέρα του".

Κατά τον Γκάρι Κασπάροφ, είναι σωστό - και αυτή είναι και η πρόθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκακιού - να γίνεται ένα τέτοιο ματς κάθε χρόνο. Ο εκάστοτε παγκόσμιος πρωταθλητής να παίζει εναντίον του παγκόσμιου πρωταθλητή ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το μέλλον έχει ήδη έρθει.

"Αν κάνεις ένα λάθος, έχασες…"

Ο Γκάρι Κασπάροφ δεν έχει πια το αίσθημα βεβαιότητας ότι παίζει με μια κρύα μηχανή. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί, βέβαια, να μιλήσει για "διαίσθηση" της μηχανής: "Κατακλύζεται κανείς από ανάμεικτα συναισθήματα", λέει. "Από τη μια μεριά πρέπει να προετοιμαστείς σαν να πρόκειται να αντιμετωπίσεις άνθρωπο. Μελετάς τα ανοίγματα, προσπαθείς να βρεις να παίξεις κάτι ιδιαίτερα δυσάρεστο για τον αντίπαλο. Ξέρεις ότι έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Δεν είναι ευέλικτο. Αλλά στο τέλος βλέπεις ότι δεν πρόκειται για κάτι ανθρώπινο. Οπότε για να κερδίσεις τη μηχανή, πρέπει να είσαι πολύ ακριβής στις κινήσεις σου, κάτι που είναι αρκετά ασυνήθιστο για ανθρώπινο παιχνίδι. Διότι οι κανονικές παρτίδες είναι γεμάτες από ανακρίβειες, αν όχι λάθη. Αλλά εδώ, αν κάνεις έστω κι ένα λάθος, έχασες".