ΚΕΪΤ ΜΑΚΚΟΥΛΟΧ "Πόσο μας μοιάζουν τα… φυτά"!

Η Κέιτ ΜακΚούλοχ, διδάκτωρ Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, μιλά στα "ΝΕΑ" για μια έρευνά της που καταδεικνύει για πρώτη φορά πόσο το σύστημα αγγείων των φυτών και του ανθρώπου είναι παρόμοιο!

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΡΙΚΚΗΣ

Η Αμερικανίδα διδάκτωρ Βιολογίας Κέιτ ΜακΚούλοχ ανακάλυψε πως το αγγειακό σύστημα που μεταφέρει το νερό στο σώμα των φυτών "δουλεύει" με τους ίδιους νόμους που καθορίζουν τη λειτουργία των αρτηριών και των αγγείων στο σώμα ανθρώπων και ζώων

Ζώα, φυτά, άνθρωποι. Οργανισμοί τόσο διαφορετικοί αλλά στο… βάθος τόσο όμοιοι. Μια εργασία που δημοσιεύτηκε τις προάλλες στην επιστημονική επιθεώρηση "Nature" αποκαλύπτει ότι το σύστημα αγγείων που έχουν τα φυτά είναι το ίδιο "ευφυές" με εκείνο των ανθρώπων και των ζώων.

Αρκετό καιρό προτού αρχίσει την ερευνητική της εργασία, η υποψήφια διδάκτωρ Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα των ΗΠΑ Κέιτ ΜακΚούλοχ προβληματιζόταν σχετικά με την ανατομία των ανθρώπων και των ζώων. Ο οργανισμός των δύο αυτών ειδών κρύβει μέσα του ένα "τέλειο" σύστημα αγγείων, για να μεταφέρει από άκρη σε άκρη τις απαραίτητες ποσότητες αίματος.

Η Αμερικανίδα επιστήμονας σκεφτόταν τις αρτηρίες και τα τριχοειδή αγγεία. Άλλα με μεγάλη διάμετρο, άλλα με μικρότερη, όλα όμως τοποθετημένα στη θέση που πρέπει και με τις διαστάσεις που πρέπει. Σαν ένα μηχανικό κατασκεύασμα που σχεδιάστηκε με τις καλύτερες δυνατές προδιαγραφές. Ο προβληματισμός της γρήγορα μετατράπηκε σε ένα βασανιστικό ερώτημα: Μήπως εκείνες οι συνθήκες που βοήθησαν τα ζώα και τους ανθρώπους να αναπτύξουν ένα τόσο έξυπνο αγγειακό σύστημα άσκησαν την ίδια επίδραση και στον… τρίτο της παρέας, δηλαδή τα φυτά;

"Η απάντηση που πήραμε ύστερα από δύο χρόνια ερευνών ήταν "ναι"", λέει στα "ΝΕΑ". "Ακόμη και αν τα αγγειακά συστήματα των φυτών από τη μια πλευρά και των ζώων και των ανθρώπων από την άλλη έχουν σημαντικές διαφορές ως προς την κατασκευή και τη διάταξή τους, εμείς με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι και στις δύο περιπτώσεις τα συστήματα αυτά αναπτύχθηκαν ακολουθώντας μια κοινή φιλοσοφία".

Το αγγειακό σύστημα που κρύβουν μέσα τους τα φυτά αποτελείται κατά περίσταση από πολλές μικρές σωληνώσεις, σε παράλληλη διάταξη ή κατά σειρά, οι οποίες είναι κατασκευασμένες από νεκρά κύτταρα. Το σύστημα αυτό αποκαλείται "ξύλημα". Στους άλλους οργανισμούς, λέει η Κέιτ ΜακΚούλοχ, υπάρχει μια κεντρική αρτηρία, η οποία προοδευτικά απολήγει σε μικρότερες αρτηρίες και τα τριχοειδή αγγεία. Όλα, όμως, από ζωντανά κύτταρα.

Στο σημείο αυτό εντοπίζεται η καινοτομία της συγκεκριμένης εργασίας. "Και τα δύο αγγειακά συστήματα, ακόμα και αν διαφέρουν δραστικά στη μορφολογία τους, λειτουργούν σαν να φτιάχτηκαν από το ίδιο χέρι. Ζώα, φυτά και άνθρωποι οφείλουν την εξέλιξη και την αναπαραγωγή τους σε ένα αγγειακό σύστημα που λειτουργεί με τους ίδιους νόμους. Το πάχος των σωληνώσεων, η θέση τους στον οργανισμό, ο έλεγχος της ροής του υγρού, η εξοικονόμηση ενέργειας στον τρόπο με τον οποίο αυτό φθάνει στον προορισμό του, όλα δείχνουν να υπακούουν στις ίδιες αρχές".

Η νεαρή ερευνήτρια συγκέντρωνε τα τελευταία δύο χρόνια μίσχους, κλαδάκια και φύλλα από διάφορα φυτά. Με ένα ειδικό ξυράφι τα τεμάχιζε σε πολύ μικρές φέτες. Στη συνέχεια, χώριζε τα δείγματά της σε κατηγορίες και τα εξέταζε χωριστά σε ένα μικροσκόπιο υψηλής ανάλυσης. Οι φωτογραφίες που λάμβανε με τη βοήθεια του μικροσκοπίου αναλύονταν σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, με σκοπό να μετρηθεί η διάμετρος των αγγείων μεταφοράς νερού.

"Συλλέξαμε μίσχους, φύλλα και κλαδιά από διάφορα είδη δέντρων και φυτών, όπως το αμπελόκλημα, και εξετάσαμε σχεδόν 100.000 αγγεία που υπήρχαν μέσα στα δείγματα", λέει η Κέιτ ΜακΚούλοχ. "Ήταν κουραστική εργασία, αλλά φαίνεται πως άξιζε τον κόπο. Η έρευνά μας θεωρούμε ότι αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην κατανόηση της λειτουργίας του φυσικού κόσμου".

Άλμα προς το παρελθόν!

Στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα η Κέιτ ΜακΚούλοχ και οι συνάδελφοί της ερευνητές σκοπεύουν να κάνουν ένα μεγάλο άλμα προς το παρελθόν, στην προσπάθειά τους να καταλάβουν αν το αγγειακό σύστημα στα φυτά διαμορφώθηκε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ή αν αυτό συνέβη σιγά σιγά, με το πέρασμα του χρόνου. Για τον σκοπό της νέας τους έρευνας θα ασχοληθούν με το αγγειακό σύστημα της φτέρης, η οποία είναι ένα φυτό που έχει αρκετές ομοιότητες με τα πρώιμα φυτά που ζούσαν στον πλανήτη μας πριν από 400 εκατομμύρια χρόνια.

Πολύ περισσότερο, όμως, αυτό που θέλουν να μάθουν η Κέιτ ΜακΚούλοχ και οι συνάδελφοί της είναι το τι ώθησε τρεις διαφορετικές κατηγορίες ειδών, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, να αναπτύξουν ένα κοινό για την ύπαρξή τους ζωτικό σύστημα.