Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Συνεχής συνέντευξη-πορτρέτο

( "η κακοδαιμονία στην ελλάδα είναι... σκυτάλη" :: 27-02-2003) 

"Η κακοδαιμονία στην Ελλάδα είναι… σκυτάλη"

Κριτικός μουσικής εδώ και σαράντα χρόνια ο Γιώργος Λεωτσάκος, πρόμαχος της ελληνικής δημιουργίας, μας γνωρίζει, μέσα από μια εντυπωσιακή έκδοση, τον "άγνωστό" μας Επτανήσιο συνθέτη Παύλο Καρρέρ

ΓΙΩΡΓΟΣ Δ. Κ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ

Ο μουσικολόγος και μουσικοκριτικός Γιώργος Λεωτσάκος, ερευνητής της ελληνικής μουσικής δημιουργίας

Το όνομά του το έκανε ως κριτικός μουσικής ο Γιώργος Λεωτσάκος. Από το 1952 στη δημοσιογραφία, ασκεί την κριτική μουσικής εδώ και σαράντα τέσσερα χρόνια! Από το 1959.

Στην "Καθημερινή" και στην πρώτη "Μεσημβρινή" στην αρχή, στα "ΝΕΑ", από τις σελίδες αυτές, και στο "Βήμα" (1965 - 1979), στην "Πρωινή", στην "Ελεύθερη Γνώμη", στην "Πρώτη"… Και ακόμα γράφει μουσικοκριτική - σποραδικά έστω. Χαλκέντερος!

Αλλά εδώ και αρκετά χρόνια το ενδιαφέρον του έχει εστιαστεί στην έρευνα της μουσικής. Ο Γιώργος Λεωτσάκος αναδείχθηκε μάλιστα σε έναν από τους ελάχιστους προμάχους της έντεχνης ελληνικής μουσικής μέσα από τις κριτικές και τα ποικίλα άλλα δημοσιεύματά του και τη συνεργασία του με εγκυκλοπαίδειες.

Η προσφορά του, τις μέρες αυτές, γίνεται ακόμα πιο αισθητή με μια εξαιρετική εκδοτική δουλειά για την οποία συνεργάστηκαν το Μουσείο Μπενάκη και το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου: ο Γιώργος Λεωτσάκος εκδίδει τα Απομνημονεύματα του Επτανήσιου συνθέτη του 19ου αιώνα Παύλου Καρρέρ και την εργογραφία του, φωτίζοντας με την Εισαγωγή και με τον σχολιασμό του το έργο, την εποχή του και ευρύτερα τη νοοτροπία με την οποία αντιμετωπίστηκε η έντεχνη ελληνική μουσική. Μια έκδοση πολύτιμη, η οποία συμπίπτει και εξηγεί την έκπληξη που μας δημιούργησε η κατά ευτυχή συγκυρία παρουσίαση στο ίδιο αυτό διάστημα από τη Λυρική Σκηνή της άπαιχτης ώς τώρα όπερας του Καρρέρ "Μαραθών - Σαλαμίς".

Από πότε εντοπίζεται το ενδιαφέρον σας για την ελληνική μουσική;

"Περίπου από το 1970, όταν δέχτηκα την πρόταση να συνεργαστώ με το The New Grove Dictiοnary of Musik and Musicians, που η πρώτη του έκδοση σε είκοσι τόμους κυκλοφόρησε δέκα χρόνια αργότερα, το 1980, ενώ η δεύτερη, στην οποία επίσης συνεργάζομαι, τον Φεβρουάριο του 2001, σε είκοσι εννέα αυτήν τη φορά τόμους, Ήμουνα ήδη μουσικοκριτικός τότε και γνώριζα ότι πάρα πολλά πράγματα για την ελληνική μουσική θεωρούνται δεδομένα και πάρα πολλά ανεξήγητα. Μετά από είκοσι χρόνια έρευνας δεν υπάρχουν μυστήρια πια".

Και το ενδιαφέρον σας για τον Παύλο Καρρέρ;

"Δημιουργήθηκε από το 1995 - 96. Από μια πρόταση του καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου Χάρη Ξανθουδάκη για να κάναμε κάτι το 1996 που έκλειναν εκατό χρόνια από τον θάνατο του μουσουργού. Το υλικό του καταλόγου των έργων του βέβαια το είχα ήδη. Όταν ήμουν στο Μιλάνο ερευνώντας για τον Σπύρο Σαμάρα είχα διερευνήσει και τον υπόλοιπο χώρο. Αλλά η δουλειά αποδείχθηκε πολύ πιο δύσκολη και απαιτητική. Εκείνο όμως το οποίο θεωρώ σημαντικότερο είναι η Εισαγωγή μου, που αποτελεί μια βαθύτατη τομή στα αίτια της κακοδαιμονίας της έντεχνης ελληνικής μουσικής η οποία ποτέ δεν αφέθηκε να λειτουργήσει φυσιολογικά. Δεν είναι φυσιολογικό ένα έργο όπως το "Μαραθών - Σαλαμίς" - το ακούσατε - να παίζεται 115 χρόνια μετά την αποπεράτωση της συνθέσεώς του… Τι άλλο να πω;".

Σήμερα έχει αλλάξει κάτι;

"Το Μέγαρο ήταν ένα τεράστιο βήμα προς τα μπροστά. Αλλά και πάλι, το Μέγαρο δεν ήταν προϊόν μιας φυσιολογικής εξελίξεως… Για να γίνει χρειάστηκε να υπάρχει ένας χαρισματικός άνθρωπος".

Και οι ρίζες αυτής της κακοδαιμονίας;

"Εκ προθέσεως είναι! Εκ σαφεστάτης προθέσεως! Και πρόκειται για "σκυτάλη" που περνάει από τη μία γενεά στην άλλη… Απλώς δεν ξέρω αν η κάθε γενεά που παίρνει αυτή τη "σκυτάλη" έχει πλήρη επίγνωση και εικόνα του παρελθόντος. Ο Καλομοίρης μπορεί να έλεγε "θεωρώ ότι ο σημερινός Έλληνας έχει χάσει την επαφή του με την αρχαία Ελλάδα", αλλά ο επτανησιακός 19ος αιώνας ποτέ δεν είχε χάσει την επαφή αυτή. Καταντήσαμε κάθε γενιά συνθετών που έβγαινε να μην ξέρει τι έχει πίσω της - το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν".

INFO

Γιώργου Λεωτσάκου, "Παύλος Καρρέρ - Απομνημονεύματα και Εργογραφία", Έκδοση Μουσείου Μπενάκη - Τμήματος Μουσικών Σπουδών Ιονίου Πανεπιστημίου. Σελ. 296, Τιμή: 28,10 ευρώ.