ΡΑΝΙ ΜΑΝΙΚΑ Η "Μάνα Ρύζι" και η αδάμαστη γυναίκα

Η Μαλαισιανή συγγραφέας Ράνι Μανίκα μιλάει στα "ΝΕΑ" για το "Μάνα Ρύζι", άλλα και για τις παλιές και σύγχρονες γυναίκες. "Κι εμείς θα ήμασταν διαφορετικές αν δεν είχαμε το σουπερμάρκετ, το έτοιμο φαγητό, ένα πλυντήριο, ένα μπλέντερ, ένα SΡΑ", λέει…

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑ ΠΕΛΩΝΗ

"Επειδή οι πρόγονοί μας δεν χώριζαν τόσο συχνά όσο εμείς σήμερα, δεν σημαίνει ότι ήταν λιγότερο μόνοι ή δυστυχείς. Εκείνοι, όμως, ήξεραν να δίνουν, να θυσιάζονται σιωπηρά", λέει η Μαλαισιανή συγγραφέας (του έργου "Μάνα Ρύζι") Ράνι Μανίκα

"Μεγάλωσα σε ένα μεγάλο πέτρινο σπίτι στις άκρες της Μαλαισιανής Ανατολικής ακτής. Έξω από το παράθυρό μου ξάπλωνε ένας μεγαλοπρεπής κόσμος από λευκές παραλίες, όπου οι χελώνες έρχονταν για να απλώσουν τα αυγά τους. Ο αδελφός μου κι εγώ κυνηγούσαμε ακρίδες στο ψηλό γρασίδι για να ταΐσουμε τα μικρά πουλιά που έπεφταν κάτω από τις φωλιές τους. Όταν νύχτωνε, φεύγαμε μαζί με τον υπηρέτη, τον Μπαντόμ, να χαιρετήσουμε τους ψαράδες που επέστρεφαν. Όταν έβγαινε το φεγγάρι, η μητέρα μας μας πήγαινε βόλτα στην παραλία και τα κύματα χάιδευαν τα πόδια μας. Ποτέ δεν κολυμπήσαμε, παρ' όλο που η θάλασσα ήταν τόσο κοντά. Θυμόμασταν τα λόγια του Μπαντόμ που έλεγε: "Προσέξτε τον ωκεανό. Είναι ένα πνεύμα απρόβλεπτο και πάντα πεινασμένο για το ανυποψίαστο"…". Η Ράνι Μανίκα σίγουρα ξέρει να λέει ιστορίες. Σαν την παραπάνω περιγραφή της παιδικής της ηλικίας στη Μαλαισία.

Σαν την ιστορία της "Μάνας Ρύζι", του μυθιστορήματος που περιγράφει τρεις γενιές γυναικών (γιαγιά, κόρη και εγγονή) στην εξωτική Μαλαισία, σε μια διαδρομή που φτάνει έως τα τέλη του 20ού αιώνα. Σ' αυτό το βιβλίο-ύμνο στην αδάμαστη φύση της γυναίκας, η Ράνι Μανίκα δίνει μια συναρπαστική περιγραφή μιας άλλης κουλτούρας, ενώ μέσα από τις αφηγήσεις σε πρώτο πρόσωπο ξετυλίγεται ένα σύγχρονο έπος, όπου κυριαρχεί η αγέρωχη μορφή της μάνας και γιαγιάς Λάκσμι.

Η συγγραφέας, οικονομολόγος στο επάγγελμα, που μοιράζει σήμερα τον χρόνο της μεταξύ Αγγλίας και Μαλαισίας, ήθελε με αυτό το βιβλίο να αποτίσει φόρο τιμής στη γιαγιά της. "Σκέφτηκα τη γιαγιά μου που ήταν νεκρή, αλλά σίγουρα ήταν μια ιστορία που άξιζε να την πω. Όταν ήμουν νέα, την επισκεπτόμουν τους καλοκαιρινούς μήνες. Ήδη ηττημένη, καθόταν μισοκρυμμένη στην μπροστινή πόρτα ενός μικρού ξύλινου σπιτιού, σε μια καρέκλα, κι έβλεπε τον κόσμο να περνά μπροστά της. Συχνά κοιτούσα τα θλιμμένα μάτια της και αναρωτιόμουν πώς να ήταν η τίγρη όταν είχε όλα της τα δόντια. Έτσι, την γύρισα σε μια εποχή όπου το πνεύμα της θα ήταν ξανά δυνατό. Μόνο τρία από τα πέντε παιδιά της ζουν σήμερα και ξέρουν ότι το βιβλίο είναι ένας φόρος τιμής σε μια αξιοθαύμαστη γυναίκα", εξηγεί στα "ΝΕΑ" η Ράνι Μανίκα.

Τελικά, είναι οι γυναίκες πιο θαρραλέες και δυνατές από τους άνδρες; "Ναι. Νομίζω ότι οι γυναίκες είναι από τη φύση τους θαρραλέες. Πρέπει να περνάει απαρατήρητο στον ψυχισμό εκείνων που έχουν επιφορτιστεί να γεννήσουν την επόμενη γενιά. Προσποιούμαστε ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά, επειδή έχουμε μάθει ότι οι άνδρες στη ζωή μας, είτε είναι οι πατεράδες μας, είτε οι σύντροφοι, είτε οι φίλοι, βρίσκουν την υποτιθέμενη αδυναμία μας πολύ πιο βολική ή σαγηνευτική, ανάλογα με την περίσταση. Και όταν βλέπουμε μια γυναίκα να προσποιείται αδυναμία, δεν ξέρουμε ενστικτωδώς ότι κάτι σκαρώνει;", αναρωτιέται.

Αν οι γυναίκες είναι πιο δυνατές, τότε είναι και πιο περίπλοκες από τους άνδρες; "Θα μπορούσε να είναι αλήθεια. Αυτό είναι μια τρομερά άδικη γενίκευση, αλλά οι άνδρες συχνά έχουν την τάση να είναι λίγο… απλοϊκοί στις ανάγκες τους. Όμως, δεν φταίνε αυτοί. Παραδοσιακά αυτοί είχαν την εξουσία και γι' αυτό δεν χρειάστηκαν ποτέ την κατεργαριά για να αποκτήσουν αυτό που ποθούσε η καρδιά τους".

Πολλοί την κατηγόρησαν ότι δεν εμβάθυνε αρκετά στους χαρακτήρες της και κυρίως στην κοινωνική πολυπλοκότητα της εποχής που περιγράφει. "Αυτό το βιβλίο δεν είχε στόχο να είναι σχόλιο για τις κοινωνικές πολυπλοκότητες καμιάς εποχής. Είχε στόχο να περιγράψει τις δυσκολίες μιας αμόρφωτης γυναίκας και της απογόνου της. Μια φορά ένας αναγνώστης με ρώτησε γιατί δεν είχα καμιά αναφορά για την ανεξαρτησία της Μαλαισίας, που ήρθε αμέσως μετά τον πόλεμο. Πού στην καρδιά σου θα μπορούσες να βρεις χώρο για υπερηφάνεια ή χαρά, για ένα πράγμα τόσο μακρινό, όταν έχουν βίαια τραβήξει την κόρη σου μακριά σου με τον πιο σοκαριστικό τρόπο;", απαντά.

"Τι είχαν εκείνες που δεν το έχουμε εμείς;"

Οι σημερινές γυναίκες - αν μη τι άλλο - έχουν κερδίσει την ανεξαρτησία τους. Μήπως, όμως, έχασαν άλλα στην πορεία; "Μερικοί άνθρωποι λένε ότι τα χάσαμε όλα. Εγώ λέω ότι δεν χάσαμε τίποτα. Επειδή οι πρόγονοί μας δεν χώριζαν τόσο συχνά όσο εμείς σήμερα ή δεν υπέφεραν όλα τα κακά της γυναικείας ανεξαρτησίας, δεν σημαίνει ότι ήταν λιγότερο μόνοι ή δυστυχείς. Ήταν πιο υπέροχοι στο να δίνουν, να θυσιάζονται σιωπηρά και να βγάζουν γενναίο πρόσωπο. Δεν είχαν άλλη επιλογή. Η οικονομία ήταν αυτή που αποφάσισε τα πράγματα. Ωστόσο, νομίζω ότι η ανεξαρτησία μας βρίσκεται στη μέση μιας μεταβατικής περιόδου. Πιστεύω ότι αυτή θα βγάλει κάτι καλύτερο από το να είναι όλες οι πόρτες ανοιχτές για εμάς. Μου φέρνει στο μυαλό αυτό το υπέροχο ρητό που λέει: η κάμπια πρέπει να θέλει τόσο πολύ να γίνει πεταλούδα, ώστε να εγκαταλείψει τη θέλησή της να είναι κάμπια".

Οι φιγούρες της μάνας και της γιαγιάς που περιγράφει στο βιβλίο της δεν τείνουν να εκλείψουν στις σημερινές κοινωνίες; "Γιατί; Τι είχαν εκείνες που δεν το έχουμε εμείς; Μόνο το ότι οι ζωές τους ήταν σκληρότερες λόγω ανάγκης. Κι εμείς θα ήμασταν διαφορετικές αν δεν είχαμε το σουπερμάρκετ, το έτοιμο φαγητό, ένα πλυντήριο, ένα μπλέντερ, ένα SPA για τα πόδια…".

Η έμπνευση ήρθε εν ώρα… εργασίας

Η Ράνι Μανίκα έφυγε από τη Μαλαισία σε νεαρή ηλικία για να σπουδάσει στη Γερμανία και αργότερα στο Λονδίνο, όπου παντρεύτηκε έναν Ιταλό και ασχολήθηκε με επιχειρήσεις εστιατορίων. Ο γάμος της απέτυχε και η δουλειά αυτή την έκανε γρήγορα να πλήξει. Η πρώτη ιστορία έκανε την εμφάνισή της την ώρα της δουλειάς, όταν "μια ξανθιά εμφανίστηκε στο εστιατόριο ένα βράδυ, εξοργισμένη. Κάθησε χτυπώντας με μανία τα πλήκτρα του κινητού τηλεφώνου. Απεδείχθη ότι ήταν το κινητό του φίλου της, ο οποίος της ήταν εξαιρετικά άπιστος. Έκπληκτη που κάποιος σπαταλούσε τόση ενέργεια για κάτι τόσο άσκοπο, πήγα στο σπίτι και της έδωσα με το μολύβι ένα κοφτερό μυαλό, της δίδαξα την τέχνη της σκληρότητας και την έριξα μέσα σε μια κατάσταση. Μετά κάθησα παραδίπλα και παρακολούθησα τι θα μπορούσε να πεισθεί να εκτελέσει. Το "Διάβολος στο ψωμί", γεννήθηκε. Από τότε κάθεται σιωπηλό στο κομπιούτερ μου. Είναι πολύ κακό για να δημοσιευθεί…", λέει.

INFO

Ράνι Μανίκα, "Μάνα Ρύζι", Εκδόσεις Ωκεανίδα, Τιμή: 21 ευρώ.