Φαινόμενα

Ο "πόλεμος" των εφέ

Διογκώνοντας το ελάχιστο ο τηλεοπτικός φακός παραμέρισε το νόημα της συγκέντρωσης για την ειρήνη βάζοντας στη θέση του τον νόμο-παγίδα του εφέ

ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Το τηλεοπτικό θέαμα επικεντρώθηκε - μηδενός καναλιού εξαιρουμένου - στο ελάχιστο της περιθωριακής βίας αναδεικνύοντας, σε μια διαδήλωση για την ειρήνη, το πολεμικό στοιχείο που το βόλευε

Ο φακός κάνει τα ενθουσιώδη κοντινά του πλάνα σε φωτιές, σε κουκουλοφόρους που επιτίθενται με πέτρες και δοκάρια. Ατμόσφαιρα πολεμική. Η λατρεμένη της μικρής οθόνης. Το γεγονός που την προκαλεί, είναι ένα ελάχιστο μέρος από μια μεγάλη ειρηνική διαδήλωση εναντίον του πολέμου, εναντίον της παγιδευμένης σκέψης, υπέρ της ελευθερίας του πνεύματος να κρίνει το ανθρώπινο συμφέρον. Να όμως, πόσο θαυμαστά το μεγάλο εγκλωβίζεται στα μικρά μέτρα του τηλεθεάματος.

Η αντιπολεμική εκδήλωση του περασμένου Σαββάτου, που θύμισε στους πολίτες τη δύναμη της φωνής τους, που ρύθμισε τους παλμούς της καρδιάς τους, που ένωσε τη σκέψη τους στον κοινό πόθο, μεταβλήθηκε μέσα από τα δελτία ειδήσεων σε ένα κοινότοπο θέαμα συγκρούσεων της γνωστής ομάδας "αγνώστων" με τα ΜΑΤ, σαν να πρόκειται για ένα ξέσπασμα βίας χουλιγκάνων έπειτα από ποδοσφαιρικό αγώνα. Έκτακτα, μάλιστα, δελτία (Alpha, Mega κ.λπ.) έδωσαν έναν επιπλέον χαρακτήρα σπουδαιότητας στο ελάχιστο γεγονός.

Όσοι συμμετείχαν στη μεγάλη πορεία, όσοι βρέθηκαν στους δρόμους να ενώσουν τη φωνή τους για το μεγάλο "όχι" στον θάνατο, στον πόλεμο, στην καταστροφή, ήταν πολλοί περισσότεροι, είχαν μεγαλύτερο πάθος και είχαν πολλά να προσφέρουν στη δημοκρατική συνείδηση από αυτή τη μικρο-ομάδα των φαιδρών που, όμως, έγιναν οι πρωταγωνιστές του τηλεθεάματος. Γιατί εκεί υπήρχε η δράση, γιατί ο πολεμοχαρής φακός δεν μπορεί να "δείξει" την ειρήνη, χρειάζεται τη σύγκρουση, τη φωτιά, την αντιπαλότητα. Αυτά καταβροχθίζει και τα μεταφέρει με τη μορφή συ-γκλο-νι-στι-κού υπερθεάματος καθοδηγώντας τη σκέψη και το συναίσθημα, παγιδεύοντας τη συνείδηση στο αντιδραστικό πνεύμα των εικόνων ενός αιώνιου πολέμου.

"Give peace a chance" (δώσε στην ειρήνη μια ευκαιρία) ακουγόταν το τραγούδι-μήνυμα να συνοδεύει την ειρηνική έκφραση χιλιάδων συγκεντρωμένων πολιτών και ο τηλεοπτικός φακός την στερούσε κιόλας επιβάλλοντας το θέαμα της άρνησης. Για να μην είμαστε παρά όλοι έθνη τηλεθεατών, ένα παγκόσμιο χωριό ηλιθίων, που χαζεύουν την ιοβόλο δύναμη του κακού να μολύνει με θεαματικά εφέ το υγιές κομμάτι του μυαλού τους.

Και αν η προπαγάνδα πολέμου εκείνων, που νομίζουν ότι με τα όπλα θα επιβάλουν την ισχύ τους, προσπαθεί να πείσει ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν ή ο Μπιν Λάντεν έχουν τη σατανική ενέργεια του κολασμένου, είναι τελικώς η ανάγκη επιβίωσης ενός παγκόσμιου συστήματος θεάματος, που με τους κανόνες της υπερβολής διαμορφώνει μια άλλη κόλαση, αυτή της ευθυγραμμισμένης σκέψης.

Διότι κανένα κανάλι από τα εγχώρια μηδέ των κρατικών εξαιρουμένων δεν αφιέρωσε τον χρόνο που αναλογούσε στην "ευκαιρία της ειρήνης", αλλά προτίμησε τη διόγκωση της αντίδρασης. Μερικά αποσπάσματα από λόγους των προσωπικοτήτων που παρευρίσκονταν, μερικά ρεφρέν από τραγούδια, μερικά πλάνα από πορευόμενους και αυτό ήταν όλο. Αντιθέτως το βλακώδες ξέσπασμα είναι θεαματικό. Το "ξέσπασμα" είναι εικόνα. Έστω και της ντροπής.

"Τυράκι" μυρωδάτο

Άφθονος, όμως, ήταν ο χρόνος που αφιερώθηκε στην άφιξη του τέως, καθώς αυτός ο κ. Ντεγκρέτσιας, όπως επανασυστήθηκε μέσω των παραληρούντων μίντια από ενθουσιασμό μόλις μύρισαν το "τυράκι" της πρόκλησης, φρόντισε να έχει πληροφορήσει για τις κινήσεις του. Να, ένα ωραίο θέαμα για να προσφέρει και τηλεπαράθυρα με ατέλειωτη μπουρδολογία γύρω από το ήρθε, γιατί ήρθε. Και ένα γεγονός που θα μπορούσε να περάσει σχεδόν απαρατήρητο απέκτησε την κολοσσιαία προβολή του βαρυσήμαντου. Και επειδή στις μέρες μας αρκεί να είσαι TV-περσόνα για να έχεις ό,τι σουξέ θέλεις, να τι ωραία που το μέλλον χτίζεται από τις κάμερες.

Έχοντας συνείδηση των κανόνων του θεάματος το BBC απαγόρευσε στις δικές του κάμερες και τους ρεπόρτερ να καλύψουν τις εκδηλώσεις για την ειρήνη στη Βρετανία. Δεν ήταν δυνατόν το βρετανικό κρατικό κανάλι να μεταδώσει αυτό που ήταν αντίθετο με την επίσημη κρατική γραμμή. Πολύ θα ζηλεύουν οι υπεύθυνοι του ραδιοτηλεοπτικού κολοσσού, που δεν έχουν στον τόπο τους καμιά χούφτα "γνωστούς-άγνωστους" να κάνουν παιχνίδι για τις κάμερες, ούτε και τέως κ. Ντεγκρέτσια να κυκλοφορεί σαν μπαλαρίνα ανάμεσά τους κάθε τόσο προκαλώντας τες, και αναγκάζονται να παίρνουν μέτρα επιθετικά, που τους ξεμπροστιάζουν.

Εμείς, έχουμε απ' όλα, να!